Het lexicon van de slaap

Alcohol

Sommigen mogen alcohol dan al gebruiken als slaapmiddel, het is er geen! U krijgt misschien de indruk dat u met alcohol beter in slaap raakt... maar 3 à 4 uur later veroorzaakt hij een afkickverschijnsel en dan is de kans groot dat u wakker wordt... en blijft. Wie ’s avonds zin heeft in een glaasje, houdt het beter bij een aperitiefje voor de maaltijd. Dan heeft uw lichaam nog tijd om de alcohol te verteren.

Cafeïne

Zowel koffie als thee (maar dan heet het theïne) en sommige koolzuurhoudende frisdranken bevatten een stimulerend middel. “Cafeïne heeft een halveringstijd (dit is de tijdsduur waarna nog slechts de helft van een stof of van de activiteit ervan overblijft) van ongeveer 8 uur. Wie aan slapeloosheid lijdt, drinkt dus beter geen koffie, thee of frisdrank meer na de middag.” Kies de cafeïnevrije versie.

Knabbelen

Wie heeft er nog nooit om 3 uur ’s ochtends in de keuken gestaan omdat de slaap maar niet (opnieuw) wou komen? Of we dan iets mogen knabbelen? Waarom niet, op voorwaarde dat het geen gewoonte wordt. “De kans bestaat immers dat u de volgende nacht opnieuw wakker wordt, omdat u onbewust hunkert naar voedsel in de loop van de nacht.”

Lawaai

Goed slapen gaat alleen in een omgeving die geborgenheid schenkt. Stilte is dus ideaal... Maar niet alle vormen van lawaai zijn even storend. “Onregelmatig lawaai zoals vrachtwagens die voorbij denderen, is hinderlijker dan het regelmatige lawaai van een trein die op vaste tijden passeert. Zo’n lawaai integreert u namelijk in uw slaap: uw onderbewuste weet dat het een trein is... Overigens blijven de buren de belangrijkste bron van hinder.” Oordopjes kunnen helpen om lawaai buiten te sluiten.

Maaltijden

Het is heel eenvoudig: wie nog volop aan het verteren is, slaapt slecht. Het komt eropaan de gulden middenweg te vinden. Ga dus niet slapen met een lege maag – ook ’s nachts hebt u energie nodig- maar neem een lichte maaltijd met de nadruk op koolhydraten (pasta, rijst, aardappelen,...) aan het einde van de dag – dus vóór de avond. Dan ligt er nog voldoende tijd tussen het eten en het slapengaan.

Matras

Vandaag lijkt het alsof een bed niet breed genoeg kan zijn. Een kwestie van comfort. En almaar meer koppels kiezen voor twee aparte matrassen zodat de slaap van de ene partner niet wordt verstoord door het woelen van de andere. De matras moet hoe dan ook in goede staat zijn. Denk er ook aan, ze na elk seizoen om te draaien.” En overdag verlucht u de slaapkamer en het bed om het vocht van de nacht af te voeren.

Medicatie

Er is een waslijst geneesmiddelen die de slaap verstoren. Bloeddrukverlagers en antidepressiva, maar ook schijnbaar onschuldige middeltjes zoals een spray tegen een verstopte neus! “Indien het probleem aanhoudt, is het soms mogelijk om over te schakelen op een ander geneesmiddel. Bespreek dit met uw arts.”

Melk

Een glas melk drinken voor het slapengaan is een goed idee want het bevat tryptofaan, een aminozuur dat een precursor is van serotonine (het gelukshormoon). Met andere woorden: tryptofaan wordt omgezet in serotonine en die serotonine werkt slaapbevorderend. Nu zijn er nog levensmiddelen die tryptofaan bevatten – vlees, vis, eieren, granen,... – maar het is iets handiger vóór het slapengaan een glas melk te drinken dan een steak te eten!

Middagdutje

Mag gerust, als u ’s nachts goed slaapt! Maar als u ’s nachts wakker ligt, is een dutje overdag geen goed idee. “Het is een natuurwet: hoe langer het geleden is dat u geslapen hebt, hoe meer zin u zult hebben om te slapen. Als u aan slapeloosheid lijdt, is het dus beter wat langer wakker te blijven.” Houd u sterk als u in de loop van de dag plots door vermoeidheid overmand wordt: doe uw best om niet in te dommelen in uw luie stoel, voor de televisie of boven uw krant...

Middernacht

De uren vóór middernacht tellen dubbel! Als we dit gezegde mogen geloven, hebben we er alle belang bij om vroeg naar bed te gaan als we de volgende ochtend fit en monter willen zijn. Dit klopt niet helemaal. “Wél waar is dat we vooral in het eerste deel van de nacht diep slapen. Het gaat om de slaap waarbij we lichamelijk recupereren. En net aan dat recupereren hechten we veel belang. Gaat u gewoonlijk pas om middernacht naar bed en staat u om 8 uur op? Maak u geen zorgen: u zal dan diep slapen tussen grosso modo middernacht en 4 uur.”

Nachtlampje

Niet alleen een kind kan zich onbehaaglijk voelen in absolute duisternis... “Het is een kwestie van persoonlijk comfort: er bestaan nachtlampjes die genoeg licht geven maar de slaap niet verstoren.”

Noorden

Een tip van oma of een principe uit feng shui: moeten we ons bed met het hoofdeinde naar het noorden zetten voor een verkwikkende nachtrust? “Als iemand vindt dat hij bij de oriëntatie van zijn bed rekening moet houden met magnetische velden, dan moet hij dat vooral doen! Geen probleem. U gelooft dat het werkt? Doe het dan! Het basisprincipe luidt immers dat u zich goed moet voelen om te slapen. Een ernstige studie over dit onderwerp is er echter nog niet.”

Ochtendgloren

Wekkers die de opkomende zon nabootsen? Eigenlijk passen ze de lichttherapie toe: de slaper merkt dat het beetje bij beetje klaarder wordt en hij ontwaakt. “Waarom ook niet? Officiële publicaties over dit toestel zijn er nog niet en op de congressen kwam het pas heel recent voor het eerst aan bod.”

Orde

In een kamer waarin u zich goed voelt, slaapt u beter. “Maak dus werk van een slaapkamer die uw behoefte aan geborgenheid en comfort bevredigt.”

Straling

Een heikel onderwerp... Wordt onze slaap verstoord door de aanwezigheid van elektromagnetische straling? “Sommige patiënten zijn ervan overtuigd dat er een verband is tussen hun slaapstoornis en de gsm-mast in hun buurt. Er zijn studies aan de gang maar op dit moment is het moeilijk om een verband aan te tonen. Een televisietoestel of een computer in de slaapkamer raad ik hoe dan ook af. En het nachtkastje is verboden terrein voor de gsm! Uw gsm hoort thuis bij de dag, dus in de vertrekken waar u verblijft wanneer u wakker bent. U moet leren om er afstand van te nemen... Zie uw slaapkamer als een geheime tuin, als de enige schuilplaats waar u in alle rust uzelf kunt zijn. Hier mag u niets binnenlaten dat bij de dag hoort.”

Slaapkamer

Met twee in één bed slapen is een vrij recente uitvinding maar wel eentje die bij ons al stevig ingeburgerd is! “Bij slaapstoornissen adviseer ik apart te slapen indien dat mogelijk is. Een idee waar maar weinig koppels bij ons open voor staan, terwijl men daar in de Verenigde Staten geen probleem van maakt. Stel dat er in een koppel spanningen zijn of dat een van beiden snurkt. In zo’n geval is het beter om apart te slapen tot de problemen van de baan zijn...”

Sport

Dat geregeld sporten prima is voor de gezondheid, zal niemand tegenspreken maar als het op slapen aankomt, heeft sport één groot nadeel: het doet de lichaamstemperatuur stijgen. “En om in slaap te raken moet de lichaamstemperatuur net dalen. Na een partijtje tennis zal het dus 3 of 4 uur duren eer uw temperatuur opnieuw daalt en alle voorwaarden opnieuw vervuld zijn om in te slapen.” Wie ’s avonds toch wil sporten, doet dat dus 3 of 4 uur vóór hij naar bed gaat...

Temperatuur

De ideale slaapkamertemperatuur is 16° tot 18°C, minder warm dan in de woonkamer dus. “Iedereen moet dat zelf uitzoeken. Het is een kwestie van gezond verstand: u moet zich gewoon goed voelen. Het koud hebben is zinloos: u raakt dan niet in slaap omdat u energie moet mobiliseren om het warm te krijgen.”

Uren

Hoeveel uren slaap hebben wij nodig? 6 uur? 8 uur? Het is moeilijk om daar een algemeen cijfer op te plakken! Het verschilt nu eenmaal van persoon tot persoon. Zeker is wel dat we minder slaap nodig hebben naarmate we ouder worden. Vast staat ook dat we minder slapen dan de vorige generaties. “Zo werd in de Verenigde Staten aangetoond dat jongeren nu elke dag twee uur minder slapen dan 40 jaar geleden.” We hebben toch zoveel te doen, we zijn zo druk bezig...

Vitamine

Vitamine C (ascorbinezuur) wordt beschouwd als een stimulerend middel. Maar het is zoals met cafeïne: niet iedereen is er even gevoelig voor. Als vitamine C u uit uw slaap houdt en u er toch wilt nemen in tabletvorm, dan doet u dat beter ’s morgens. En ’s avonds laat u citroenen, sinaasappelen en kiwi’s links liggen. Vermijd ook groenten zoals paprika, zuring, broccoli en bloemkool, want die bevatten meer dan 50 mg vitamine C per 100 gram. Al moet het gezegd dat vitamine C niet goed bestand is tegen hitte en dus deels verdwijnt bij het koken. ’s Avonds trek in een stuk fruit? Kies een appel of een peer, die bevatten slechts 5mg vitamine C per 100 gram.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content