Het bankgeheim? Hier moet je zijn!

Fiscale paradijzen en het bankgeheim zullen nooit helemaal verdwijnen, want landen hebben daar nood aan, legde een vriend mij een tiental jaar geleden uit. Dat net hij, die een (hele) hoge functie had bij een belangrijke Europese bank, bevestigde wat iedereen uit de lagere regionen dacht, deed mij de oren spitsen. Vanwaar die nood? Omdat politici discreet steekpenningen zouden kunnen opstrijken, zullen kwade tongen beweren. Maar dat niet alleen. Veel eerbaardere projecten hebben dezelfde discretie nodig, zoals de steun aan burgers die strijden tegen een dictator. Een vaak geciteerd voorbeeld is de financiering van de rebellen die het opnamen tegen het regime van Kadhafi.

Toch worden het bankgeheim en de fiscale paradijzen de laatste jaren onderuit gehaald. Waarom? De strijd tegen de drughandel en nu ook tegen het terrorisme hebben de internationale druk opgevoerd. En die werd nog versterkt door de financiële crisis. Tot voor kort overheerste nog de idee dat je een soevereine staat niet kan dwingen, of dat nu Zwitserland of een eiland in de Stille Zuidzee is. Tot men erachter kwam dat je zo’n land behoorlijk kan sarren... buiten zijn grenzen. Dat is precies de kaart die Washington trekt: of je geeft ons alle informatie over je Amerikaanse klanten, of je mag niet meer actief zijn in de VS en geen Amerikaanse waarden meer verhandelen.

De Europese Unie, belangrijkste handelspartner van de Confederatie, heeft zich intussen gerealiseerd dat ze zich dezelfde houding kan aanmeten. Om te beginnen werd met Bern en Luxemburg overeengekomen dat de overheid geval per geval inlichtingen mag vragen, bijvoorbeeld bij een vermoeden van fraude. Maar al snel schakelde de Unie, net als de VS, naar een hogere versnelling: de automatische overdracht van gegevens. We zijn er nog niet helemaal, maar het is voor binnenkort: in 2018 sneuvelt Zwitserland en vanaf 1 januari 2016 gaat Luxemburg voor de bijl. Dan zullen zowel financiële inkomsten als banksaldi worden doorgegeven aan de fiscus van het land waar de klant zijn verblijfplaats heeft. Een revolutie!

Waar moet je je dan nog verstoppen, als je dat zou willen? Niet om de fiscus op te lichten, wel te verstaan, maar om een zekere discretie te bewaren? Sommigen zeggen Singapore. Voor een paar grote fortuinen zal dat wel zo zijn, voorlopig toch. Het echte antwoord ligt veel dichter bij huis: België! Het beroepsgeheim van de bankier is dan wel niet bij wet beschermd, zoals in Zwitserland of Luxemburg, toch is er geen sprake van dat banken hier je rekeningen automatisch melden aan de fiscus. Discretie? Zoek het vandaag niet te ver! Simpel, toch...

Het bankgeheim en de fiscale paradijzen worden stilaan onderuit gehaald, door de strijd tegen de drughandel en nu ook tegen het terrorisme.