Herbekijk je oude testament

Nu je – als je kinderen hebt – met de helft van je nalatenschap kan doen wat je wil, is het testament meer dan ooit populair. Heb je vroeger al een testament gemaakt, laat het dan herbekijken.

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom iemand een testament opmaakt. Misschien wil je meer nalaten aan je ene kind dan aan het andere. Of je wil je vleugelpiano nalaten aan je dochter Annelies, want muziek is haar leven. Je wil een deel van je vermogen aan een goed doel nalaten of aan iemand van wie je je laatste levensjaren veel hulp hebt gehad.

Altijd herroepbaar

Het testament heeft één belangrijke troef. Het heeft, anders dan een schenking, pas uitwerking na je dood, maar het is bovendien een eenzijdig document, zodat je het altijd zonder enige motivatie kan herroepen of aanpassen als de omstandigheden veranderen.

Geen absolute vrijheid

Je testament herzien is dus geen enkel probleem. En in het kader van het nieuwe erfrecht, dat op 1 september 2018 in werking is getreden, kan het ook een aanrader zijn om je oude testament te laten herbekijken. Dat heeft te maken met de nieuwe regels over de reserve en het beschikbaar deel. Wie kinderen heeft of gehuwd is, heeft reservataire erfgenamen en die krijgen een wettelijk beschermd erfdeel. Je kinderen onterven via testament kan dus niet. Wel is het sinds de komst van het nieuwe erfrecht mogelijk om bij leven en in samenwerking met je kinderen – en dus met hun toestemming – tot een beperkte onterving over te gaan, als je een notariële erfovereenkomst tekent.

Ook is de reserve van de kinderen gewijzigd. Er geldt nu een globale reserve van de helft van het vermogen voor alle kinderen samen. Met de andere helft kan je dus doen wat je wil. De nieuwe regels over de reserve van de kinderen zijn van toepassing op alle overlijdens. Als je voordien al een testament hebt opgemaakt en je wil de gevolgen ervan aftoetsen aan het nieuwe erfrecht, dan maak je best een afspraak bij je notaris. Nieuw is eveneens dat je ouders niet langer over een reserve beschikken. Ze hebben nu wel eventueel recht op een onderhoudsvordering ten laste van de erfenis als ze behoeftig zijn. Wie kinderloos is en geen huwelijkspartner heeft, en bij het opstellen van zijn oud testament rekening heeft gehouden met de reserve van de ouders, doet er goed aan dit te herzien.

Niet iedereen kan in je testament

Sommige personen mag je niet begunstigen in je testament omdat de wetgever ervan uitgaat dat ze in een fysiek of emotioneel kwetsbare levensfase (slepende ziekte, palliatieve zorg,...) net iets te dicht bij jou hebben gestaan, waardoor ze jou (listig en met onfraaie bedoelingen) kunnen hebben beïnvloed. Dit heet de captatieregeling. Volgende personen mogen niet in jouw testament staan: dokters, apothekers, bedienaars van de eredienst en andere geestelijken, beheerders en personeelsleden van woon-zorgcentra. De rechtspraak interpreteert het wettelijke lijstje heel limitatief. Zo besliste het Gentse Hof van Beroep dat een zelfstandige thuisverpleegkundige niet geviseerd wordt.