Hebt u de deur goed dichtgetrokken?

Studies over het geluk volgen elkaar zo snel op dat ze een heleboel mensen... gelukkig moeten maken. De instituten die subsidies krijgen om die aloude queeste naar de Graal te financieren, bijvoorbeeld. En de onderzoekers die hun naam meer dan ooit kunnen maken, want ze kunnen eindeloos blijven zoeken. En verder de psychologen, de filosofen en andere geleerde mensen die erover mogen debatteren. Een voorbeeld: de helft van ons vermogen om gelukkig te zijn, zou bepaald worden door ons DNA (het gen 5-HTT). Wat zou betekenen dat we geprogrammeerd zijn voor geluk of ongeluk. Tenminste, voor 50 %. De andere helft zou afhangen van factoren zoals onze opvoeding, wat we hebben geleerd, welke mensen we hebben ontmoet.

Maar wat geeft de doorslag, de erfelijkheid of het aangeleerde? Het gen “waar niets aan te doen is” of dat wat wij als actieve, reactieve mensen met ons leven aanvangen? Met andere woorden: zijn wij verantwoordelijk voor ons geluk? En dus ook voor de eventuele afwezigheid daarvan? De vraag is belangrijk én delicaat omdat ze samenhangt met heel de problematiek van de schuld. Bent u niet gelukkig? Eigen schuld! Dus voelt u zich nog ongelukkiger in een maatschappij waar geluk bijna een sociale plicht is. En waar zowat alles wordt voorgesteld alsof het u gelukkig zal maken, van de koelkast tot het modelgezin.

Het hoe en het waarom van het geluk zijn nog lang niet duidelijk, maar we beginnen wel wat meer inzicht te krijgen in de invloed van geluk en ongeluk op de gezondheid. Zodat iedereen die het wenst voortaan beproefde technieken kan gebruiken om zijn moreel op te krikken (zie ons artikel op pag. 44-49).

En dan is nog een studie van de universiteit van Harvard die als inspiratiebron kan dienen voor een dagelijkse strategie: het geluk kiest voor wie in het moment zelf leeft. Een van de oorzaken van een gebrek aan vreugde zou de neiging zijn om niet stil te staan bij wat we doen. Daar wil ik graag aan toevoegen dat onoplettendheid gevaarlijk is: mijn vinger herinnert zich nog goed dat ik met een keukenmes aan het werk was terwijl ik plannen maakte voor de volgende dag...

Van herinneren gesproken, verstrooidheid is ook een belangrijke oorzaak van een verzwakkend geheugen. Als u naar een film zit te kijken terwijl u een gesprek van ’s ochtends met uw zus herkauwt, is het geen wonder dat u de volgende dag het verhaal van de film niet kunt navertellen. Hebt u de deur dichtgetrokken toen u vanochtend wegging? Ziet u het uzelf doen? Waarschijnlijk niet want het is een automatisme. Heb ik ze wel dichtgetrokken? Als u al een eind van huis bent, kan die vraag u de schrik om het hart doen slaan, gevolgd door een andere angst: heeft mijn vergeetachtig-heid misschien een naam, één die begint met al en eindigt met heimer?

Nadenken over wat we doen terwijl we het doen, is essentieel voor ons welzijn. Het lost niet alles op, maar het helpt. Het is een gemakkelijke manier om verlost te worden van gepieker dat u alleen maar ongelukkig maakt. Is dat geen prima voornemen voor 2011? Schrijf het op de post-its die u overal achterlaat. Wedden dat het werkt?

Anne Vanderdonckt Hoofdredacteur