Groen of niet?

Aan mijn rechterkant: de fondsenbeheerders en financiële instellingen die beleggingsproducten verkopen. Hun discours is geruststellend: onze fondsen (althans het merendeel) beantwoorden vandaag aan de ESG-criteria, wat staat voor Environmental, Social en Governance. Links van mij: de organisaties voor natuurbehoud en solidaire financiering. Zij betwisten dit label al eens en noemen het windowdressing. Volgens hen gaat het vaak om greenwashing.

Een term die te pas en te onpas wordt gebruikt, ook al gaat hij niet helemaal op. Letterlijk betekent greenwashing dat een product wordt groen gewassen om te camoufleren dat het helemaal niet zo groen is. Er wordt hier gerefereerd aan de letter E in ESG. Want inderdaad, groen beleggen focuste in het begin op respect voor het milieu. Ja tegen windmolens en later de elektrische auto, neen tegen steenkool, petroleum, enz. Vandaag staat de S meer in de belangstelling: geen kinderarbeid, degelijke lonen, aandacht voor het welzijn van werknemers, enz. Daarom spreken we vandaag vaker over Socially Responsible Investing (SRI) of maatschappelijk verantwoord beleggen.

Greenwashing of niet, de transparantie of ondoorzichtigheid van sommige gegevens levert problemen op, dat valt niet te ontkennen. Hoe controleer je of een bedrijf werkelijk slechts X ton CO2 de lucht in stuurt? Dat brengt ons tot de volgende vraag: welke onderneming is het groenst? Het bedrijf dat al jaren dezelfde hoeveelheid CO2 uitstoot? Of het bedrijf dat twee keer zoveel uitstoot, terwijl dat 10 jaar geleden nog vier keer zoveel was? De tweede onderneming deed een grote inspanning, de eerste niet. Het is ongetwijfeld niet voor niets dat het label, dat door de Belgische financiële sector werd gecreëerd, de naam TowardsSustainability kreeg, op weg naar duurzaamheid dus. Onder voorwaarde natuurlijk dat het niet het pad effent voor loze beloften.

Iets anders: is het niet verkeerd om de investeringen van bepaalde oliebedrijven in hernieuwbare energie greenwashing te noemen? Het is waarschijnlijk net omgekeerd: dat ze de noodzaak ervan begrepen hebben.

In elk geval: ook al is de uitstoot van CO2 door olie te verbranden schadelijk, toch kunnen we deze wonderbaarlijke grondstof, die ons dagelijks leven vergemakkelijkt, niet missen. Want ze genereert niet alleen massa’s plastic zakjes die onze oceanen vervuilen, er worden ook speciale polymeren aan onttrokken die auto’s lichter maken en het verbruik doen dalen. Of componenten die gebruikt worden in de chirurgie en zo talloze mensenlevens redden. Daar staat tegenover dat windmolens tonnen grafiet gebruiken, dat in China wordt geproduceerd en hyper vervuilend is. En hun wieken zijn niet recycleerbaar. Niets is helemaal wit of helemaal zwart. En evenmin helemaal groen.