Goede baasjes kennen de wet!

Ze houden ons gezelschap, sporten mee en helpen ons bij het werk: dieren spelen een grote rol in ons leven. Maar elk dier dat onder de controle van een mens staat, leidt ook tot aansprakelijkheid voor zijn baasje.

Belgen zijn dierenvrienden. In 2004 (de jongste beschikbare cijfers) telde ons land 1 064 000 honden en 1 954 000 katten. En dan zijn er nog ongeveer 3 miljoen vogels en 1 miljoen knaagdieren en andere soorten. Het is duidelijk dat een beetje wetgeving geen overbodige luxe is om ervoor te zorgen dat al die beestjes harmonieus met de mensen samenleven. Want als een dier schade veroorzaakt, zal het slachtoffer uiteraard willen weten wie aansprakelijk is, om een schadevergoeding te krijgen. Aan de hand van 8 juist-of-foutstellingen, overlopen we uw rechten en plichten als eigenaar van een dier.

Ik moet mijn hond laten identificeren – JUIST

Sinds 1 september 1998 moeten alle honden ouder dan 4 maand identificeerbaar zijn door middel van een tatoeage of een elektronische chip (of transponder). Dat geldt ook voor elke hond die door een verkoop of schenking van eigenaar verandert, ongeacht zijn leeftijd. Voor katten is de identificatie in België aanbevolen maar niet verplicht. Alleen als ze mee naar het buitenland reist, moet een kat geïdentificeerd worden.

De elektronische chip is de meest gebruikte en vanaf juli 2011 ook de enige wettelijk toegelaten techniek. De chip is zo groot als een rijstkorrel en bevat een identificatienummer van 15 cijfers dat wereldwijd uniek is. Het voordeel van het systeem: de gegevens van de eigenaar kunnen tijdens het leven van het dier zo vaak als nodig gewijzigd worden. Als het dier sterft, stuurt u zijn documenten terug, met vermelding van de datum van het overlijden (in een speciaal vak onderaan het document). Het overlijden wordt dan in de databank ingevoerd.

Ik moet mijn hond tegen rabiës laten vaccineren – JUIST

Hondsdolheid (rabiës) is dodelijk voor mens en dier. Na een internationaal bestrijdingprogramma, werd België in 2001 officieel rabiësvrij verklaard. Jammer genoeg werd op 24 april 2008 een geval vastgesteld bij een jonge hond die uit Gambia ingevoerd was en een week in Ukkel verbleef voor hij naar Frankrijk vertrok. Als gevolg van dat incident is België niet langer vrij van hondsdolheid. Dat kan het pas vanaf oktober 2008 opnieuw zijn, op voorwaarde dat er geen nieuwe gevallen opgetekend worden. Het is dan ook begrijpelijk dat de wet een aantal strenge maatregelen voorschrijft:

in België: de vaccinatie van honden, katten en fretten is verplicht ten zuiden van de Samber en Maas en op alle kampeerterreinen van het land. Het is ook aanbevolen uw hond op openbare plaatsen, in bossen en op weiden aan de leiband te houden.

in de Europese Unie: elke hond, kat of fret die van de ene lidstaat naar de andere reist, moet tegen rabiës gevaccineerd zijn. Opgelet! Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Malta mogen hun strengere nationale wetgeving voorlopig behouden. Informeer bij uw dierenarts.

buiten de Europese Unie: als u zonder problemen wilt terugkeren van een reis naar een land dat niet op de Europese lijst staat, moet u 30 dagen voor uw vertrek een bloedonderzoek van uw hond of kat laten uitvoeren. Houd er rekening mee dat het bloedonderzoek pas 30 dagen na de vaccinatie kan gebeuren. U moet het resultaat voorleggen wanneer u naar België terugkeert. Als u een hond van minder dan drie maanden wilt meenemen die niet tegen rabiës gevaccineerd is, moet u vooraf bij het land van uw bestemming informeren of het toegelaten is. Zweden, het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Malta weigeren gezelschapsdieren die jonger zijn dan drie maanden. Frankrijk, Italië, Polen en Cyprus weigeren dieren onder de drie maanden die niet tegen rabiës ingeënt zijn.

Als ik mijn hond wil meenemen naar het buitenland, heeft hij een paspoort nodig – JUIST

Sinds 1 oktober 2004 moeten alle eigenaars van honden, katten en fretten een paspoort bezitten om met hun dier te kunnen reizen. Voor katten en fretten worden de paspoorten afgeleverd door de vzw ID Chips. Voor honden door de BVIRH (zie kader Nuttige adressen, p. 85). Andere dieren kunnen geen paspoort krijgen.

Als uw dier al ingeschreven is maar nog geen paspoort heeft, kunt u dat aan uw dierenarts vragen. U kunt ook euro5 (administratieve kosten) storten op rekening 340-0113235-74 (BVIRH) of 340-1325010-28 (ID Chips), met als mededeling het nummer van de tatoeage of de chip van uw dier. Enkele dagen later krijgt u het paspoort in de bus.

Een dier kan slechts één enkel paspoort krijgen, en alleen in het land van oorsprong. Het paspoort moet gedurende heel het leven van het dier bewaard worden. Als u het verliest, kunt u een duplicaat aanvragen.

Ik ben verantwoordelijk voor verwondingen of andere schade die mijn hond veroorzaakt- JUIST

Eigenaars worden systematisch aansprakelijk gesteld voor de daden van hun dieren en de verwondingen (bijtwonden, schrammen...) en stoffelijke schade (gescheurde kleren, beschadigde auto’s,...) die erbij komen kijken. Dit onaantastbare principe is vastgelegd in artikel 1385 van het Burgerlijk Wetboek: “De eigenaar van een dier, of, terwijl hij het in gebruik heeft, degene die zich ervan bedient, is aansprakelijk voor de schade die door het dier is veroorzaakt, hetzij het onder zijn bewaring stond, dan wel verdwaald of ontsnapt was.”

Zelfs wanneer u niets te verwijten valt, zult u meestal aansprakelijk gesteld worden. Bijvoorbeeld als een voetganger die langs uw tuin wandelt zo schrikt van het geblaf van uw hond, aan de andere kant van het hek, dat hij opzij springt en door een fietser aangereden wordt. Zelfs in geval van overmacht -als uw hond bijvoorbeeld schrikt van vuurwerk, ontsnapt en een ongeval veroorzaakt – zult u waarschijnlijk verantwoordelijk zijn, omdat de rechtbanken meestal oordelen dat het ongeval voorzienbaar was.

Toch kunt u in bijzondere omstandigheden gedeeltelijk van uw aansprakelijkheid ontslagen worden:

als het slachtoffer zelf een fout heeft begaan: wanneer het slachtoffer ondanks een bordje Gevaarlijke hond uw tuin binnengestapt is, deelt het de aansprakelijkheid voor het ongeval met u. Hetzelfde geldt wanneer iemand een vreemde hond aait en gebeten wordt. De meest elementaire voorzichtigheid zegt immers dat het slachtoffer eerst had moeten informeren of het de hond veilig kon aaien

als verscheidene honden bijgedragen hebben tot de schade, zonder dat het met zekerheid te bepalen is welk dier precies wat gedaan heeft, delen alle eigenaars de aansprakelijkheid

als het ongeval een gevolg van overmacht is (bijvoorbeeld van een brand)

als het ongeval uitgelokt is (wettelijke zelfverdediging, diefstal of schending van eigendom). De aansprakelijkheid ligt dan bij de persoon die het ongeval uitlokte (de dief, de aanrander).

Wie betaalt? Behalve in het geval van een opzettelijke of ernstige fout van uw kant, zal uw burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering (familiale) het slachtoffer vergoeden. Lees hierover ook het dossier Goed beschermd voor euro 6 per maand in Plus Magazine nr. 239, p. 70).

Ik moet mijn hond aan de leiband houden – JUIST en Fout

Omdat er geen algemene wetgeving of reglementering bestaat, moet elke gemeente een reglement opstellen en maatregelen nemen om de openbare orde, de veiligheid en de rust van de bevolking te verzekeren. Veel gemeenten hebben dan ook in hun reglement de verplichting opgenomen om alle honden aan de leiband te houden, terwijl de zogenaamde gevaarlijke honden een muilband moeten dragen tijdens fol-kloristische of feestelijke bijeenkomsten in of buiten de bebouwde kom. Het gemeentereglement kan ook verbieden uitwerpselen van dieren op de openbare weg achter te laten.

Ik mag met mijn hond op restaurant, want hij is braaf en stoort niemand – Fout

Het staat een restauranthouder vrij om het dier van een klant wel of niet in zijn zaak toe te laten. Hetzelfde geldt voor hotels en winkels. Los daarvan mag uw hond of poes om hygiënische redenen niet binnen in voedingszaken (slagerij, bakkerij...), behalve als er een verbruikszaal is (tearoom, restaurant, frituur...). Dit verbod geldt niet voor de begeleidingshond van mensen met een visuele of motorische handicap.

Mijn huisbaas kan mij verbieden om een hond of een ander huisdier te hebben – Fout

Zelfs als uw huurcontract een clausule bevat die huisdieren verbiedt of naar een mede-eigendomsreglement met een dergelijk verbod verwijst, blijkt dat sommige rechters een verbod op huisdieren als een aantasting van de persoonlijke levenssfeer beschouwen. Andere rechters vinden dat de eigenaar rechtsmisbruik pleegt wanneer hij een contract opzegt omdat de huurder ondanks een verbodsclausule een huisdier houdt. Toch opletten: een huisdier dat de buren hindert, kan na een proces tot de uitzetting van het dier leiden (en van het baasje, als dat weigert om te scheiden van zijn vriend).

Ik kan mij verzekeren voor de kosten als mijn hond of poes ziek wordt – JUIST

Het Huisdierplan komt tussenbeide in de kosten van de dierenarts en in de andere uitgaven voor de verzorging van uw huisdier. U betaalt euro16 tot euro20 per maand, afhankelijk van het dier. In de standaardversie van de polis dekt de premie ook diefstal van het dier, noodopname in een kennel en overlijden door ongeval of ziekte. De versie Huisdierplan Budget dekt alleen de kosten van de dierenarts, met een maximum van euro1500 euro per jaar.

Informatie: Huisdierplan,

Baggenstraat 1, 2140 Antwerpen, tel. 03 270 91 58, www.hdplan.be. n

Jocelyne Minet