Gember: pittig, maar nog veel meer!

Via exotische gerechten heeft gember al jaren geleden zijn intrede gedaan in onze keuken. Maar de grillig gevormde wortel is meer dan een smaakmaker. Hij heeft al meer dan duizend jaar een eigen plaatsje in de apotheek van Aziatische en Arabische kruidendokters. Terecht, zo blijkt uit onderzoek.

Exclusief kun je gember niet meer noemen. U vindt deze wortel in zowat elk warenhuis voor een redelijke prijs. Wie wat verder zoekt, vindt ook gemberknolletjes op siroop, gekonfijte gemberblokjes, gemberpoeder, (Britse) gemberkoekjes en thee, plus frisdrank met gemberextract (gingerale). De verse gember en het gemberpoeder zijn ideale smaakmakers voor wie van de pittige, erg aromatische smaak houdt. Ze worden vooral gebruikt om wokrecepten een oosterse toets te geven, maar ze doen het ook goed in bereidingen met fruit: van smoothies over perencake tot appelmoes. Naast zijn culinaire waarde kan gember belangrijke gezondheidstroeven uitspelen.

Gedroogd of verhit

De reden waarom gember zo pikant is, zit ‘m in de gingerol die de wortel bevat. Die wordt omgezet in het sterkere shoagol als de verse gember gedroogd wordt, in zingeron als hij verhit wordt. Van gingerol wordt gezegd dat het de spijsvertering vergemakkelijkt, van shoagol dat het pijnstillend en ontstekingswerend werkt. Interessante eigenschappen die gember zijn oeroude reputatie bezorgen als heilzaam middel tegen alles wat met spijsverteringsproblemen en ontstekingen te maken heeft. De wetenschappelijke studies hieromtrent zijn allesbehalve eenduidig en het is niet makkelijk om een nuttige én veilige dosering te bepalen. Dat gember in zoveel verschillende vormen kan worden toegediend – vers, gedroogd, gekookt, als sap, gekonfijt, op siroop,... – maakt het er niet eenvoudiger op.

Tegen misselijkheid en braken

De gemberwortel wordt in China al meer dan duizend jaar gebruikt om spijsverteringsproblemen te verzachten. Misselijkheid en diarree zouden ermee kunnen verholpen worden en omdat die symptomen inherent zijn aan een hele waaier aandoeningen en ziektes, wordt daar uitgebreid onderzoek naar gedaan. Tot nu toe leverde dat al enkele studies op die aantonen dat gember tegen reisziekte kan ingezet worden. Zo bleken zeelui minder last te hebben van braken en koud zweet als ze gemberpoeder toegediend kregen en geen placebo. De specifieke medicatie tegen die aandoening bleek weliswaar efficiënter te werken dan gember, maar bracht ook vervelende bijwerkingen als sufheid met zich mee en dat was bij gember niet het geval. Omwille van zijn relatieve onschadelijkheid wordt gember ook ingezet tegen ochtendmisselijkheid bij zwangerschap, zij het dan in een voorzichtige dosering (maximaal 2 gram verse gember per dag en niet langer dan vijf dagen na elkaar). Een droog gemberkoekje bij het opstaan is in ieder geval veilig.

Ontstekingswerend en pijnstillend

Dat de bijwerkingen van chemotherapie en de nawerkingen van een chirurgische ingreep kunnen milder worden met gember, staat vast. Ook daar wordt echter aangeraden geen grote hoeveelheden te gebruiken, omdat er nog maar weinig onderzoek gedaan is naar een mogelijke wisselwerking met de medicatie.

Een oeroude traditie is het gebruik van gember als ontstekingswerend en pijnstillend middel en als alternatief voor niet-steroïde ontstekingsremmers als ibuprofen. Vooral bij aandoeningen als artrose en colitis ulcerosa lijkt gemberextract hoge ogen te gooien, ook al omdat het sommige bijwerkingen van die geneesmiddelen niet deelt. Het zal wel geen toeval zijn dat in China gemberthee met rietsuiker aangeraden wordt tegen menstruatiepijn.

Onderzoek naar de mogelijke inzet van gember tegen andere, soms chronische ontstekingsproblemen (zoals reumatoïde artritis) staat nog in de kinderschoenen, net als het onderzoek naar een mogelijke antikankerwerking. In vitro- en dierproeven wijzen op een remmende werking op bepaalde kankercellen (bij eierstok- en darmkanker). Andere dierproeven doen vermoeden dat een dieet met gember bij diabetici het risico op nierschade vermindert. Het zou ook bloedverdunnende en vaatverwijdende eigenschappen hebben – dus de bloedcirculatie stimuleren en gunstig werken bij hart- en vaatziekten – en migraine tegengaan. Eens uitproberen of u gebaat bent met wat extra gember wanneer u een migraine-aanval voelt opkomen, is sowieso interessant.

Geen idee hoe u gember in uw voeding kunt verwerken? Op pag. 132 vindt u enkele eenvoudige maar onweerstaanbare recepten!

Ariane de Borger

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content