Gehelmd en wel

Hij staat bebloed en ietwat verslagen in de gang van onze praktijkruimte wanneer ik hem voor het eerst ontmoet. Ik ben net gepakt en gezakt om op huisbezoek te vertrekken en dat is hem niet ontgaan. ‘Ik wil niet storen hoor, dokter. Ik wou alleen even horen of ik nog een afspraak kon maken voor vanmiddag’. Hij gebaart daarbij naar zijn gehavend voorkomen.

Zijn fiets schoof onderuit die voormiddag. ‘Ik wou plaats maken voor een snelle tegenligger’, vertelt Jean* wanneer ik de deur van mijn consultatieruimte weer open en hem nog even binnenlaat. We bekijken samen zijn geschaafde handen, knieën en rechterwang en vinden daarbij enkele te hechten wonden. Terwijl ik met naald en draad zijn huid repareer, leer ik Jean beter kennen. Hij lijkt me een kranige en uitermate sportieve 85-jarige. Met zijn dagelijkse fietstochten, regelmatige padelpartijtjes en uitgebreide wandelingen zou ik hem haast actiever noemen dan mezelf. Hoedje af.

Jean mag van geluk spreken: ondanks de stevige valpartij, vind ik bij verder klinisch onderzoek geen grote alarmsymptomen. Hij is zijn bewustzijn niet verloren, heeft geen zwarte gaten in zijn geheugen en heeft niet gebraakt. Omdat hij bloedverdunners inneemt, schrijf ik nog wel een CT-scan van de hersenen voor. Kwik en gezwind wandelt hij met mij weer naar buiten. Wanneer ik mijn dokterstas in mijn fietsmandje zwier en mijn helm uit mijn fietstas vis, is Jean dolenthousiast. Hij wijst naar zijn beschadigd exemplaar: ‘Die helm heeft mijn leven gered, dokter. Goed dat u er ook een draagt!’

Het waren mijn ouders die me van kinds af een helm lieten dragen. Als tiener heb ik daarop gevloekt, maar bij het ouder worden heb ik me vaak gelukkig geprezen met deze gewoonte. ‘En, droeg u een helm?’, is intussen een van mijn standaardvragen wanneer ik iemand onderzoek na een (elektrische) fiets- of stepongeval. Jean is een van de weinige die ‘natuurlijk!’ antwoordt.

Een week later zie ik hem terug om zijn hechtingen te verwijderen. Zijn wonden genezen mooi en de CT-scan toonde geen inwendige bloeding. We prijzen nogmaals zijn consequente helmdracht, die hem voor verdere gevolgen heeft behoed. De afgelopen week kon hij zijn kleinkinderen eindelijk overtuigen er ook een op te zetten. ‘Je moet niet per se zelf iets voorhebben he, dokter. Iemand anders kan je ook van de weg rijden.’ Met deze wijsheid vertrekt hij, op zijn hoofd prijkt een nieuwe helm.