Geducht souvenir

Het is vakantie en kalm op de afdeling. Ik krijg een buitenlijn. Via de alarmcentrale van een reisbijstandsmaatschappij word ik doorverbonden met een ander continent: een arts in een Aziatisch ziekenhuis wil mij spreken. Op zijn intensive care ligt sinds een week een Belgische vrouw van medio 50 met een thoraxtrauma. Een avontuurlijke rit op een scooter eindigde met een smak tegen een fruitstalletje. Ze heeft een fors letsel van de borstkas opgelopen: een reeks gebroken ribben met bijhorende longbeschadiging maken dat ze ademhalingsondersteuning en intensieve zorg nodig heeft. Om begrijpelijke redenen is het wenselijk dat de behandeling dichter bij huis wordt voortgezet. Haar repatriëring wordt geregeld.

Het verhaal zou hier eindigen, ware het niet dat de onfortuinlijke toeriste voor ons een onaangenaam souvenir meebrengt: multiresistente bacteriën. Ziekenhuisbacteriën die een bovengemiddelde weerstand tegen antibiotica hebben ontwikkeld. Het is een fenomeen dat in alle ziekenhuizen wereldwijd bekend is, maar in Azië is de problematiek buitengewoon groot.

Wanneer de dame via een gespecialiseerd transport enkele dagen later op onze afdeling arriveert, wordt zij uit voorzorg meteen in een isolatiekamer gelegd. We willen niet dat geïmporteerde ziekenhuisbacteriën zich kunnen verspreiden naar andere patiënten. En dat blijkt geen overbodige maatregel. In de kweekjes die de microbioloog heeft ingezet, groeien maar liefst drie soorten bacteriën die een mechanisme in zich dragen waardoor de meeste antibiotica er geen vat meer op hebben. Een ervan is de beruchte MRSA-bacterie, een stafylokok waartegen nog maar één antibioticum effectief is.

De vrouw stelt het – behoudens haar longprobleem – lichamelijk redelijk goed. Ook het moreel is prima, zeker nu ze weer dicht bij haar naasten is en veel bezoek krijgt.

Onze behandelstrategie lijkt paradoxaal: we stoppen de antibioticabehandeling die onze Aziatische collega’s hebben gestart. We denken dat die meer nevenwerkingen heeft dan dat ze efficiënt is tegen die ziekenhuisbacteriën. We focussen ons beleid op het oefenen van de ademhalingsspieren: de kinesist wordt de belangrijkste zorgverlener aan haar bed. Met succes. Onze patiënte krijgt meer kracht om slijmen op te hoesten en begint beter te ademen. Al na enkele dagen is er geen ademhalingsondersteuning meer nodig en kan ze ontslagen worden naar een gewone ziekenhuisafdeling.

Geluk gehad? Nee hoor: 55 jaar is voor een intensievezorgpatiënt nog jong. Op die leeftijd is een mens veerkrachtiger dan je denkt.