Futuristische stad van de sixties

Handelsingenieur Christophe Desseaux (48) verruilde Waasmunster voor Brazilië, om er aan de slag te gaan bij zijn oom. In 2007 verkaste hij naar de hoofdstad Brasilia, waar hij en job als consultant combineert met de opvoeding van zijn twee tieners. Die architecturaal bijzondere stad is intussen erkend als Unesco Werelderfgoed.

Landgenoten leren ons hun stek in het buitenland kennen, de plekken waar ze vrienden mee naartoe nemen of gezellig een hapje gaan eten... en vertellen ons waarom de stad of streek waar ze wonen het ontdekken waard is.

GEPLANDE STAD

Brasilia is een geplande stad, volledig uit het niets opgetrokken. In die zin is ze zeer atypisch in Brazilië, maar misschien ook wel in de wereld. Het is een duidelijk product van de jaren 50-60 qua urbanistische visie en architectuur. Tot 1960 was Rio de Janeiro de hoofdstad. Omdat deze te weinig centraal lag, gaf toenmalig president Juscelino Kubitschek de opdracht een gloednieuwe hoofdstad uit de grond te stampen. Lucio Costa, een leerling van Le Corbusier, mocht het grondplan tekenen, Burle Marx het landschap en Oscar Niemeyer de gebouwen. De bouw startte in 1956. Vier jaar later werd Brasilia ingehuldigd. Vooral de gedurfde futuristische architectuur van Niemeyer maakt de stad uniek.

ALS EEN VLIEGTUIG

Het grondplan van Brasilia ziet eruit als een vliegtuig. De overheids- en regeringsgebouwen vormen de romp Plano Piloto, de vleugels de woonwijken. Helemaal volgens de stedenbouwkundige visie van de jaren 50 werd de stad opgedeeld volgens functie en geven brede straten de auto vrije doorgang. Ik woon in de wijk Vila Planalto, dichtbij Plano Piloto. Da’s heel centraal, met een mix van gegoede en minder gegoede inwoners, en een allegaartje van bouwsels zonder enige conformiteit. Toen de architecten in 1960 hun utopia planden, hielden ze geen rekening met de bevolkingsaangroei en bijgevolg ook niet met de ongecontroleerde aanbouw.

BOOTJE VAREN OP LAGO PARANOA

Als ik vrienden of familie op bezoek heb, neem ik ze graag mee naar Lago Paranoa. Het is een artificieel stadsmeer, dat werd aangelegd bij de bouw van Brasilia. Inwoners gaan er naartoe om te watersporten, bootje te varen, te genieten van een mooie zonsondergang of een restaurantbezoek. Je kan er met alle gemak aan zeilboot- of motorbootdelen doen. Een architecturale blikvanger op het meer is de Ponte Kubitschek. De stijl van deze 1.200 m lange brug ligt in de lijn van Niemeyers gebouwen, maar eigenlijk is ze van veel recentere datum. Ze werd in 2003 ingehuldigd.

MODERNISTISCHE PARELS LANGS DE ESPLANADE

Langs de Esplanade, die de romp van het vliegtuig vormt, liggen de overheidsgebouwen. De drie machten zijn hier vertegenwoordigd: het parlement, het presidentieel paleis en het hooggerechtshof. Hier kom je in de modernistische wereld van Niemeyer, het lijkt wel zijn hoogsteigen openluchtmuseum. Sommige gebouwen kan je bezoeken. Neem zeker een kijkje in het Palacio Itamaraty, waar het ministerie van Buitenlandse Zaken gevestigd is. Vanuit bepaalde oogpunten lijkt het alsof het rechthoekige gebouw in het weerspiegelende waterbassin drijft. Een andere parel is de Catedral de Brasilia. Ze is opgebouwd uit 16 betonnen gebogen pilaren en daartussen glas. In de vorm van de pilaren kan je een kroon zien of handen die naar de hemel reiken. Niet zo ver van de centrale Esplanade ligt nog een kerk die absoluut een omweg waard is. Het Santuario Dom Bosco, een imposante en tegelijk intimistische katholieke kerk. Blauwe glasraammozaïeken verbinden de 80 steunpilaren. Het spel van het licht is fenomenaal.

BUITENAARDS CHAPADA

Voor een uitstap buiten de stad is Chapada dos Veadeiros een geweldige plek. Het Nationaal Park met indrukwekkende natuur ligt op 260 km van Brasilia, naar Braziliaanse normen een te behappen afstand. Het staat bekend om zijn mystieke eigenschappen, wegens een enorme kwartsplaat onder het gebied die energie zou geleiden. De kristallen van de kwartsplaat zouden je bewustzijn naar een hoger niveau tillen. Chapada trekt mensen aan die geloven in buitenaards leven. Maar ook voor wie met beide voeten op de grond staat, is het een haast onwereldse plek met fantastische landschappen en prachtige watervallen.

BEZONGEN ZONSONDERGANG

Als je Brasilia bezoekt, moet je zeker de tijd nemen om naar een zonsondergang te kijken. Die is in de hoofdstad bekend en wordt bezongen in populaire songs. Een van de beste plekken om hem te bewonderen is op het dak van het b-hotel, een erg stijlvol hotel vlakbij de Esplanade en de tv-toren.

bonen en vlees

Zoals in heel Brazilië vind je in de hoofdstad veel churrascaria’s, barbecuerestaurants met voornamelijk vleesgerechten. Een nationaal gerecht is de feijoada: rijst, bonen en resten van het varken. Brasilia zelf kent geen echte streekgerechten: het is hier een smeltkroes van mensen uit het hele land, die allemaal iets aanbrengen. Traditioneel eten doe je bij Amigão, dat specialiteiten zoals varkensknie en ossestaart serveert in een rudimentaire setting zonder poespas. Ook Paulicea is zo’n basic bar/restaurant waar je ijskoud bier krijgt en vlees van zeer goede kwaliteit. Je eet onder een boom, aan plastic tafels, zonder tafelkleed: de Brazilian way of life. Voor een avondje uit is Pontão do lago een goed idee. Deze recreatiezone aan het Lago Paranoa telt verschillende trendy restaurants en bars, met uitzicht over het water en de palmbomen.

BRASILIA PALACE

De sfeer van Niemeyer en het modernisme kan je ten volle opsnuiven als je logeert in Brasilia Palace. Niemeyer bouwde het hotel aan het Lago Paranoa. In de jaren 60 was het een glamoureuze plek, een symbool van het moderne leven in de hoofdstad. In 1978 werd het vernield door een brand en daarna stond het bijna drie decennia leeg. Niemeyer zelf kon de restauratie nog superviseren en in 2006 werd het volledig opgeknapte icoon opnieuw geopend.

TEGELTJES EN TEENSLIPPERS

Een souvenir dat gelieerd is met de hoofdstad? De tegeltjes van kunstenaar Athos Bulcao (1918-2008), waarvan de prints verwerkt zijn in souvenirs als koffiekopjes en muispads.

En de havaianas, de beroemde teenslippers die de wereld hebben veroverd en passen bij de informele levensstijl hier. Maar vergis je niet, Brazilianen zijn erg begaan met hun uiterlijk.

HET RITME VAN DE SAMBA

Brazilianen houden van muziek. Ook in de hoofdstad kan je tal van liveconcerten bijwonen. In Clube do Choro belef je de traditionele ritmes als samba, chorinho en bossa nova. Maar ook in het Centro Cultural Banco do Brasil, een Niemeyer-gebouw, is er altijd wel een concert, theateropvoering of tentoonstelling.

GOED OM WETEN

? De voertaal is Portugees. Je kan niet zomaar overal in het Engels terecht, maar de mensen communiceren graag.

? Stiptheid is een relatief begrip. Een half uurtje marge is een minimum!

? Voor Europeanen kunnen de brede autowegen, tot zeven rijstroken, schrikken zijn. Er is weinig infrastructuur voor fietsers en voetgangers, maar de zebrapaden worden wel gerespecteerd.

? Het openbaar vervoer is beperkt. Er is maar één metrolijn. Maar het autoverkeer loopt hier niet snel vast.

? Van mei tot september is het droog. De wintermaanden juni en juli zijn kouder maar zonnig, met overdag meer dan 20 graden. De beste periode is het voorjaar, van maart tot juni.