Files? Toch zijn er oplossingen!

Het verkeerswereldje kijkt vol spanning uit naar 18 juni, wanneer de werkzaamheden aan de Antwerpse Ring (wellicht de meest cruciale weg voor de Belgische economie) starten. “Voor het eerst hebben we deze uitdaging kunnen becijferen”, horen we van Maarten Matienko , filedeskundige en woordvoerder van VTB-VAB. “Vanaf 18 juni moeten er per dag 30 000 auto’s minder over de Antwerpse Ring rijden of iedereen zit tot ver buiten Antwerpen in de file.” Een mooie aanleiding om te overlopen wat u zoal kunt uitproberen om aan deze nachtmerrie te ontsnappen.

Flexibel zijn = slim kiezen

Wie slim is kiest snel en durft radicale veranderingen in zijn levenspatroon doorvoeren. We zitten immers vastgeroest in routine: elke dag hetzelfde traject met hetzelfde vervoermiddel. Waarom niet elke ochtend wat vroeger opstaan en uw plannen snel aanpassen naargelang de files en de weers-omstandigheden? Wat wordt het vandaag? Auto, openbaar vervoer of fiets, de normale route of een alternatieve weg, later vertrekken of uw agenda omgooien?

Om flexibel in te spelen op elke situatie kunt u zich laten helpen door de nieuwe sms-diensten. Touring en de VRT kunnen u vóór uw vertrek via een sms-berichtje laten weten hoe de toestand is op uw traject. Bij de VRT kost elk opgevraagd bericht euro 0,50. Bij Touring maken ze een onderscheid tussen SMS Push (voor dagelijkse trajecten) en SMS Pull (voor info over een bepaald wegsegment). Meer informatie vindt u op de websites www.touring.be en www.radio1.be.

Een min of meer gelijkaardige service is Costa, een initiatief van VAB voor wie een uitstap naar de kust plant. Aan de hand van een verkeersbarometer die rekening houdt met de jongste weersvoorspellingen, kunt u het meest geschikte vervoermiddel en de minst filegevoelige uren en routes bepalen, maar ook weten waar u aan de kust best parkeert en tegen welke prijs. Bovendien ontvangt u desgewenst net vóór uw vertrek een e-mail thuis met de meest recente info. Costa loopt van 1 juni tot 30 september (info: www.vab.be).

Een oplossing? Zeker, op voorwaarde dat u voldoende flexibel wilt (kunt) zijn. Het is echter niet altijd leuk uw plannen op het laatste moment om te gooien.

Trager rijden = sneller aankomen

Maarten Matienko: “De capaciteit van een autoweg wordt pas maximaal benut wanneer alle auto’s continu 80 tot 90 km per uur blijven rijden. De afstand tussen de auto’s is dan het kleinst. We zien dat effect nu al wanneer de politie blokrijden oplegt op de E40 naar de kust: iedereen rijdt trager aan hetzelfde tempo maar komt uiteindelijk sneller aan dan bij een file. Blokrijden organiseren in de dagelijkse files is echter niet mogelijk, want dat zou te veel politiemensen vergen. Maar het zou al helpen als er, zoals in Nederland en Frankrijk, elektronische borden kwamen die bij druk verkeer een richtsnelheid (50, 70, 90...) aangeven. In de toekomst zullen auto’s worden uitgerust met de zogenaamde intelligente snelheidsbegrenzer (ISA) in combinatie met een goed gps-systeem. Wanneer een elektronisch bord een richtsnelheid aangeeft, zendt het een signaal naar de ISA in uw auto. U voelt dan meteen een tegendruk op het gaspedaal û een aansporing om uw snelheid aan te passen. U kunt dan weliswaar gas blijven geven, maar dan wordt u gegarandeerd bestraft met een file. Op die manier kan de overheid de automobilisten op een intelligente manier sturen, zonder ze te betuttelen.”

Een oplossing? Beslist, op voorwaarde dat we sociaal en solidair willen zijn. De intelligente snelheidsbegrenzer is echter nog verre toekomstmuziek.

Depressies vermijden = u laten vervoeren

Niet voor iedereen is het openbaar vervoer een alternatief, zeker niet voor wie in ploegen werkt of in KMO-zones die slecht bediend worden door de bus. In vele gevallen is het nodig de auto, de trein en een tram, bus of metro te combineren. Tegenover die inlevering van vrijheid, privacy en comfort staat één groot pluspunt: uw gezondheid. “Filestress maakt onze medewerkers gespannen, depressief en minder productief”, antwoordde 56 % van de 150 grote Belgische ondernemingen in een enquête vorig jaar.

Een oplossing? Het openbaar vervoer blijft zonder twijfel het voornaamste alternatief voor het fileprobleem. Zeg dus niet te gauw dat het in uw situatie geen oplossing biedt. Onderzoek eerst zonder taboes alle mogelijkheden.

Hopen op beterschap = wachten op het GEN

Sinds kort komt er schot in de uitbouw van het Gewestelijk Expresnet. Het GEN wil een dichtmazig voorstadsnet rond Brussel worden. Nieuwe stations, nieuwe infrastructuur en kleine treinstellen (de AM66) met een hoge frequentie moeten aansluiten op nieuwe of aangepaste lijnen van tram, bus en metro. De eindstations komen in Mechelen, Leuven, Vilvoorde, Ottignies, Louvain-la-Neuve, Eigenbrakel, Nijvel, ’s Gravenbrakel, Halle, Geraardsbergen, Aalst, Denderleeuw en Dendermonde. Helaas zal dit GEN ten vroegste helemaal operationeel zijn in... 2012. Vóór 2008 komen er wel 5 pilootlijnen: Aalst-Brussel-Eigenbrakel, Dendermonde-Brussel, Louvain-la-Neuve-Brussel, Zottegem-Brussel en Aalst-Brussel.

Een oplossing? Het GEN wordt interessant voor mensen die in een straal van 30 km rond Brussel wonen. Pendelaars die van verder komen, zullen wellicht alleen bereid zijn het GEN te gebruiken als ze gratis parkeerruimte vinden aan de stations.

De pechstrook gebruiken = de snelbus nemen

Zowel De Lijn als de TEC blijven het aantal comfortabele snelbussen uitbreiden. Ze stoppen slechts op enkele plaatsen en gebruiken de autoweg. De Conforto (Louvain-la-Neuve-Brussel) rijdt over de E411, de Lijn 178 (Maaseik-Leuven-Brussel) over de A2 en de E40. Alleen staan die snelbussen ook in de file. Daarom gaan er nu stemmen op om ze te laten rijden over de pechstrook. Het Waals Gewest heeft in principe het licht op groen gezet voor begin 2005. In Vlaanderen wordt het voorstel onderzocht om tijdens de werkzaamheden op de Antwerpse Ring snelbussen te laten rijden over de pechstrook of over een rijstrook die bij files alleen door deze bussen mag gebruikt worden.

Een oplossing? Waarom is hier niet eerder aan gedacht?

Aan het milieu denken = de auto inruilen

Sinds bijna twee jaar kunt u uw nummerplaat bij de Dienst voor Inschrijving van Voertuigen inruilen voor een gratis driejarig abonnement op De Lijn. Als het gaat om de enige gezinswagen, dan krijgen alle leden van het gezin zo’n ‘DIV-abonnement’. In februari 2004 had De Lijn al 14 000 aanvragen ontvangen, goed voor een kleine 18 000 abonnementen.

Een oplossing? Te overwegen als het openbaar vervoer u voldoende alternatieven biedt. En als uw milieubewustzijn groter is dan de nadelen.

Radicaal ingrijpen = ‘op kot’ gaan

Anne V. koos voor een radicale oplossing: “Ik woon met mijn man in Luik en mijn kantoor bevindt zich aan de rand van Brussel, op precies 95 km van ons huis. Naargelang de omstandigheden (mooi of slecht weer, ongevallen, vakantieperiodes) doe ik over die afstand 1 uur of 2,5 uur. Op een gegeven moment was ik die files echt beu. Ik heb toen besloten tijdens de week te verhuizen naar het appartement dat ik al vóór mijn huwelijk in Brussel had. Een luxe-oplossing? Natuurlijk, maar nu sta ik op 10 minuten op mijn werk. En als ik de onderhoudskosten van mijn appartement plaats tegenover de brandstof en het onderhoud van de auto, dan is de balans eerder positief. Zeker als je meerekent dat ik nu geen filestress meer ken. Mijn man kan het zich permitteren één of twee keer per week naar Brussel te pendelen, want hij rijdt altijd tegen de filerichting in!”

Een oplossing? Misschien zelfs de beste oplossing die er bestaat, maar ze is wel radicaal. U kunt ook met uw levenspartner een compromis zoeken en verhuizen naar een plek die voor de beide partijen het meeste fileleed wegneemt.

Goedkoop rijden = carpoolen

“Het Onderzoek Verplaatsingsgedrag Vlaanderen van begin 2001 wees uit dat 14,3 % van alle Vlamingen naar hun werk of naar hun school carpoolen. De gemiddelde bezetting van de auto bedraagt dan 3,3 personen (inclusief de chauffeur)”, zegt Geert Gisquière van Taxistop. “Dat percentage is niet gegroeid sinds het vorige onderzoek. Toch zijn er nog groeimogelijkheden, zeker als de overheid deze oplossing agressiever zou promoten. Verder speelt het een grote rol of het bedrijf carpoolen stimuleert. De stimulans zou nog groter worden als carpoolers een extra financieel voordeel zouden krijgen. Of als de drempel verlaagd werd door speciale parkeerplaatsen te voorzien.”

Als u wilt carpoolen, kunt u uw profiel ingeven op de website www.carpool.be. Het programma zoekt dan voor u een kandidaat-chauffeur of kandidaat-passagiers in uw omgeving.

Een oplossing? Helaas staan ook carpoolers in de file! Alleen als veel méér Belgen het geregeld gaan doen, wordt carpoolen een volwaardig alternatief. Zij moeten wel bereid zijn een stukje onafhankelijkheid op te geven.

Het volume verminderen = een mobiliteitsplan opstellen

Dexia Bank is één van de grote Belgische ondernemingen die met een bedrijfsvervoerplan werken. “We hebben ons mobiliteitsplan vastgelegd in een cao van onbepaalde duur die op 1 januari 2004 is ingegaan”, legt Carl De Keersmaecker, voorzitter van de paritaire commissie Mobiliteit bij Dexia Bank, uit. “Ze geldt voor al onze (8400) loontrekkenden in vaste dienst. 6000 van hen werken in Brussel en hebben dus met fileproblemen te maken als ze niet met het openbaar of alternatief vervoer komen. De bank betaalt de volledige prijs van hun abonnement op het openbaar vervoer. Wie zijn auto nodig heeft om naar een treinstation of een andere opstapplaats van het openbaar vervoer te raken, krijgt hiervoor bovendien een forfaitaire kostenvergoeding. Ook de parkeerkosten aan het station of opstapplaats worden door de bank betaald. Wie het hele traject toch met zijn auto wil afleggen, krijgt ook een kostenvergoeding maar die bedraagt maximaal 54 % van een treinabonnement tweede klasse op hetzelfde traject. Zo blijft de stimulans om het openbaar vervoer te gebruiken hoger.

Voor carpoolers betaalt de bank een parkeerplaats dicht bij het kantoor. Wie met de fiets rijdt, krijgt een vergoeding van euro 0,15 per km en, eens op het werk, douchefaciliteiten en een kleedkastje. Ons objectief? Tegen eind 2006 zouden we graag zien dat 75 % van onze werknemers in Brussel met alternatief vervoer komen.”

Een oplossing? Net als voor carpoolen, zal alleen een groot volume effect hebben op de files. Veel meer bedrijven zouden dus zo’n vervoerplan moeten maken. Tal van federale en regionale overheidsdiensten (en de provincie Limburg) geven hier het goede voorbeeld. Niets belet u om ook in uw bedrijf een ballon(netje) op te laten!

Individueel presteren = thuiswerken

Telewerken û thuiswerken met behulp van een computer en het internet û bestaat vandaag in twee vormen, de officiële en de informele. Wie officieel telewerkt, heeft van zijn baas de formele toelating gekregen om thuis te werken. Die toelating wordt opgenomen in het arbeidscontract van de werknemer. De thuiswerker geniet dan tijdens de werkuren alle bescherming waarin de huidige arbeidswetgeving voorziet. Hij heeft wettelijk zelfs recht op een forfaitaire vergoeding van 10 % van zijn brutoloon om de kosten van de verwarming, elektriciteit en telefoon te dekken.

Informeel telewerken is echter veel meer verspreid: voor zijn eigen gemoedsrust gooit de werknemer het op een akkoordje met zijn baas. “Wanneer er te veel ochtendfiles staan, werk ik eerst een paar uur thuis en kom ik later. En als alles stilstaat, blijf ik de hele dag thuiswerken.” Zo’n informele regeling komt zowel de baas als de werknemer vaak goed uit, maar u moet wel een beperkt risico nemen. Als u tijdens uw thuiswerk valt, geldt dit niet als arbeidsongeval.

Een oplossing? Ideaal zelfs, maar alleen voor functies die individueel thuiswerk mogelijk maken. Zelfdiscipline is een must.

Aan uzelf denken = een sluipweg nemen

Bent u een automobilist die altijd ‘door niemand anders gekende’ sluipwegen gebruikt om de files te vermijden? Op zichzelf doet u daar niets fout mee. Alleen gaat het via sluipwegen soms nog trager dan via de autoweg. Bovendien heeft deze gewoonte een ethisch verwerpelijk kantje, zeker als u woonstraten onveilig maakt en voor geluidsoverlast zorgt. Om die redenen zie je meer en meer gemeentebesturen die strategische straten uitroepen tot ‘zone 30’ of er alle autoverkeer verbieden op bepaalde uren. Sint-Joost-ten-Noode bijvoorbeeld wil dit jaar tussen 14 mei en 14 november de Verbiststraat en de Boerderijstraat met betonblokken afsluiten tijdens de spits. Zo worden pendelaars verplicht de Leuvensesteenweg te gebruiken.

Een oplossing? Soms wel, maar als u ook eens denkt aan de mensen die er wonen, maakt u er geen gewoonte van... n

Ludo Hugaerts

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content