En wat als je geen statines verdraagt?

Voor wie geen statines verdraagt, zijn er vandaag weinig echte alternatieven. Met echt bedoelen we middelen die niet alleen de cholesterol doen dalen, maar ook effectief de kans op hart- en vaatziekten verminderen. Van de vier alternatieven op de pagina hiernaast, zijn enkel ezetimibe en wellicht ook PCSK9-remmers evenwaardige vervangers.

Bètaglucanen

Deze vezels uit de celwand van haver en gerst kunnen niet door de mens worden opgenomen en blijven onverteerd in de darmen aanwezig. Daar beïnvloeden ze het cholesterolmetabolisme. “Ze kunnen je cholesterol met 4 tot 6% doen dalen, maar dan moet je minstens 3 gram bètaglucanen per dag nemen. Dat kan onder meer door haverzemelen, havervlokken en tarwezemelen in brood of door ze toe te voegen aan yoghurt”, aldus nog prof. dr. Rietzschel.

PCSK9-remmers

Deze antilichamen remmen de werking van het eiwit PCSK9 dat ervoor zorgt dat je minder LDL-cholesterolreceptoren in de lever hebt en daardoor veel meer cholesterol in het bloed. PCSK9-remmers zorgen voor een erg spectaculaire daling van de LDL-cholesterol met 50 tot 70%. Qua kracht is deze medicatie dan ook het eerste echte alternatief voor statines. Maar PCSK9-remmers zijn peperduur en voorlopig voorbehouden voor mensen met extreem hoge cholesterol-waarden. Het zijn ook biologicals – geneesmiddelen die bestaan uit natuurlijke eiwitten – die maandelijks via een pensysteem worden ingespoten, net zoals insuline.”

Functionele voeding

Plantensterolen of stanolen zijn cholesterolachtige stoffen die onder meer in pijnboompitten, peulvruchten, noten zitten. Doordat ze sterk op cholesterol lijken, nestelen ze zich in de darmen op dezelfde receptoren als de LDL-cholesterol. Ze houden die receptoren een tijdje bezet, waardoor die geen LDL-cholesterol meer kunnen opnemen. Om de cholesterol te doen dalen, zijn dagelijks 2 tot 3 g plantensterolen nodig. Zelfs als vegetariër haal je dat niet uit onze westerse voeding. Alleen met sterolen verrijkte voedingsmiddelen zoals margarines, melkdrankjes, yoghurts slagen daarin. Ze kunnen de LDL-cholesterol met 10% doen dalen, een effect dat na twee weken merkbaar is. Prof. dr. Rietzschel: “Belangrijk is wel dat je een voldoende hoge dosis eet of drinkt. Heel wat mensen met hart- en vaatlijden letten op hun voeding en smeren vaak maar een dun laagje margarine op hun brood. Dan werken de sterolen en stanolen onvoldoende. Voor een optimaal effect moet je dagelijks twee tot drie redelijk dik besmeerde boterhammen eten of één yoghurtdrankje drinken. De daling van je LDL-cholesterol blijft gehandhaafd zolang je functionele voeding blijft eten en je je aan de dagdosis van 2 tot 3 g houdt. Meer innemen levert geen extra winst op. Deze producten zijn vrij nieuw. Over het lange termijneffect op hart- en vaatziekten weten we dus nog niet veel. Maar voor wie een hoog risico op hart- en vaatziekten loopt, volstaat enkel functionele voeding niet om de cholesterol te doen dalen.”