En nu... walsen maar!

Zijn spektakels worden almaar indrukwekkender, zijn ideeën almaar grootser. Hij liet zelfs het kasteel van Sissi in ware grootte nabouwen. André Rieu: Nederlander én virtuoos, walsenkoning én wereldster. Dromer én doorzetter, romanticus én rebel, leider én gevoelsmens.

Bij een romantisch avondje uit denkt u allicht niet meteen aan een optreden in het Koning Boudewijnstadion. Zelfs André Rieu zal toegeven dat er knussere plekjes te bedenken zijn voor een intiem concert, maar ja... alleen daar kon hij zijn levensgrote kopie van het kasteel van Sissi – officieel: het keizerlijk kasteel van Schönbrunn – neerpoten! Voor de koning van de Weense wals, die wereldwijd al ettelijke miljoenen cd’s heeft verkocht, kan het niet groots genoeg zijn. Dat merken we ook in zijn kasteeltje aan de oevers van de Maas, in Maastricht, waar we worden ontvangen in een van de ruime eetkamers. Aan de muren vallen twee imposante schilderijen op: van Rieu zelf en zijn echtgenote, Marjorie. Onze tijd is afgemeten. Maar een man met een warm hart heeft niet veel tijd nodig om te tonen wie hij werkelijk is...

Plus Magazine: U bent geboren in een familie van muzikanten. Het is geen toeval dat u zelf ook die richting insloeg?

André Rieu: De liefde voor muziek is me met de paplepel ingegeven. Dat is besmettelijk. Maar de manier waarop je muziek speelt, is net heel persoonlijk. Ik heb het hele klassieke parcours doorlopen: muzieklessen, conservatoria, het aanleren van een instrument, een jury die punten geeft en beslist of je beter of minder goed bent dan de anderen, de angst om fouten te maken die je voortdurend achtervolgt,... Blijkbaar gaan ze er nog altijd vanuit dat klassieke muziek leren onvermijdelijk een lijdensweg moet zijn.

Ikzelf hield niet van die wereld waarin de muziek in codes wordt gevangen. Je moet Beethoven op die manier spelen, die sonate moet zus en niet zo... En humor is taboe! Toch is de evolutie naar het lichtere werk pas later gekomen, nadat ik Marjorie had ontmoet. Zij was lerares Duits en Italiaans. Wij zaten meteen op dezelfde golflengte en dat gaf ons zin om samen op een andere manier muziek te maken.

Bent u de enige in uw familie die een muzikale carrière heeft uitgebouwd?

Nee, hoor, mijn vijf broers en zussen maken ook muziek. Gezien mijn stijl werd ik wel een beetje als het zwarte schaap van de familie beschouwd. Laten we zeggen dat mijn vader maar matig kon appreciëren dat ik mijn viool vooral gebruikte om walsen te spelen in plaats van de grote componisten. Maar ik hield en ik hou zielsveel van muziek. En ik heb het altijd idioot gevonden dat componisten van walsen als minderwaardige artiesten worden beschouwd.

In uw orkest zitten veel jongeren. Hebt u een neus voor jong talent?

Ik kies voor talentvolle mensen die dezelfde visie op muziek hebben als ikzelf. Wie mij opzoekt, weet dat hij doordrongen moet zijn van het speelplezier. Bezield, van kop tot teen.

En dan zijn er de spektakels die u allemaal zelf bedenkt. U moet de hele dag op nieuwe ideeën zitten broeden.

Ik heb honderden ideeën per dag! Ik moet constant projecten laten varen omdat ze te ambitieus zijn. Maar als ik echt vind dat het zus of zo moet zijn, dan drijf ik mijn wil door. Neem het spektakel dat ik ook in Brussel zal presenteren: ik heb echt moeten vechten om het idee van het kasteel van Schönbrunn door te drukken. De financiers van het project verklaarden me gek. Maar nu ben ik blij dat ik hen uiteindelijk heb weten te overtuigen.

Naast de muziek houdt u zich ook bezig met de kostuums, de decors, de mise-en-scène...

Ik geloof dat het mogelijk is om ver-schillende dingen tegelijk te doen. Kijk maar naar Leonardo da Vinci of Michelangelo! En ik vind het boeiend om met verschillende disciplines in aanraking te komen, dat geeft energie. Maar je moet ook delegeren. Een leider moet de ideeën aanbrengen maar zijn medewerkers ook vertrouwen schenken.

Was u als kind een dromer?

Dat ben ik altijd geweest. Altijd bezig met mijn verbeelding. Wanneer ik mijn vader een werk hoorde uitvoeren, had ik meteen zin om het op een andere manier te spelen. Dagdromen zorgt voor een onschatbare bron van creativiteit, maar het wordt te vaak in een negatief daglicht gesteld. Zich helemaal laten gaan, is een kunst. Dat moet je leren.

‘Een romantische nacht in Wenen’ is het grootste spektakel dat u ooit realiseerde.

Dat is zeker waar. Na de première in Toronto, in december, heb ik tegen mezelf gezegd: “Mijn God, dit is hét. Dit is exact de uitvoering waarvan ik heb gedroomd!” Je kunt niet geloven hoeveel ik hiervan geniet.

Gaat u zelf vaak naar optredens?

Daarvoor heb ik te weinig tijd. Ik zou graag wat meer grote pop- of rockconcerten meepikken. Een man als Charles Aznavour aan het werk zien, dat inte- resseert me wel. Hij is een echte artiest.

Volgt u uw eigen gevoel, of is ook de mening van anderen belangrijk?

Nooit zal ik iets doen zonder vooraf de mening van mijn vrouw te vragen. Wij zijn al 33 jaar samen en het zou nooit in me opkomen iets te ondernemen dat haar niet bevalt. Al moet ik eerlijk toegeven dat ze niet enthousiast was over mijn plannen met het paleis van Schönbrunn... Maar zoals altijd geloofde ze rotsvast in mij.

Uw interpretatie van klassieke muziek lokt veel reacties uit, ook minder prettige. Hoe gaat u om met al die kritiek?

Blijkbaar denkt iedereen dat ik een olifantenvel heb. Dat ik de kritiek makkelijk incasseer. Maar eigenlijk ben ik een heel timide en gevoelig man. Natuurlijk raakt het me als iemand beweert dat ik geen viool kan spelen of dat ik niets van muziek afweet. Uiteindelijk is het mijn diepste wens, de mensen een plezier te doen. Voor mij is een concert geven, de zuiverste vorm van plezier schenken. Daar leef ik voor. n

Gilda Benjamin