Eerherstel voor booswicht banaan

Door zijn hoge suikergehalte wordt de banaan nog vaak afgedaan als een dikmaker. Een idee dat door de hedendaagse voedingswetenschappen wordt weerlegd. Meer nog, we hebben bananen nodig, zeker in een kwakkelperiode!

Waarom bananen krom zijn, kunnen we u helaas niet zeggen. Waarom ze zo verguisd worden, wel. Dat vooroordeel stamt uit de kinderjaren van de voedingswetenschappen, toen men ervan uitging dat voedingsproducten met een hoge caloriewaarde sowieso te mijden waren. Inmiddels hebben voedingsdeskundigen ingezien dat een en ander complexer is dan het op het eerste gezicht lijkt. Dat bijvoorbeeld eieren weliswaar veel cholesterol bevatten, maar dat die grotendeels niet door ons lichaam wordt opgenomen. Dat te veel vet gebruiken wel degelijk ongezond is, maar dat vetten anderzijds onontbeerlijk zijn om bepaalde voedingsstoffen ons lichaam binnen te sluizen. In de slipstream van deze ontwikkelingen raakt nu ook booswicht banaan gerehabiliteerd.

Kalium: de grote troef

De belangrijkste troef van bananen is hun hoge kaliumgehalte. Een doorsnee banaan bevat er zo’n 424mg van en dat is weliswaar minder dan wat vier gekookte aardappelen (200 gr) te bieden hebben, maar aanzienlijk meer dan ander fruit. Als u naast vier aardappelen nog een banaan eet, zit u al aan 30% van de aanbevolen dagelijkse dosis. Dat is dus een goede start. De kaliuminname in ons land ligt namelijk aan de lage kant. Tenzij u een verwoed aardappeleter bent en daarbij dagelijks nog ladingen spruitjes verorbert (4 eetlepels spruitjes per dag leveren 22% van de aanbevolen hoeveelheid kalium), is een banaan dus een goede aanvulling van uw voedingspatroon.

Echt kaliumgebrek lijden we in ons goed doorvoede werelddeel niet, maar toch is het wenselijk wat meer van die stof op te nemen. In combinatie met een verlaging van de natriuminname, kan kalium namelijk de bloeddruk verlagen. En dat levert een aanzienlijke gezondheidswinst op omdat het risico op hartproblemen vermindert.

Dat de kalium in bananen heilzaam zou zijn tegen kuitkrampen is een hardnekkige claim, maar daar bestaat (tot nu toe) geen wetenschappelijk bewijs voor.

Naast kalium bevat een banaan ook nog andere mineralen – ijzer, fosfor, magnesium, zink, selenium en calcium – en ze heeft het voordeel dat deze voedingsstoffen opmerkelijk goed opgenomen worden.

Vitamines A, B en C

Bananen bevatten veel verschillende vitamines, en in vrij grote concentratie. Veel vitamine C zoals andere fruitsoorten maar ook verschillende vitamines van de B-groep, namelijk: B1, B2, B5, B6, B7 en foliumzuur. En dan is er ook nog het provitamine A-gehalte, dat bij sommige bananenvariëteiten zo aanzienlijk is dat een Leuvens onderzoeksteam de mogelijkheid onderzoekt om door de kweek van die bananen het tekort aan vitamine A in een groot deel van de wereld op te lossen. Vitamine A-tekort ligt aan de basis van onder meer blindheid bij kinderen. Jammer genoeg is de meest gecommercialiseerde bananenvariëteit niet een van die veelbelovende soorten: de Cavendish werd geselecteerd omwille van zijn goede houdbaarheid en weerstand tegen ziektes en schimmels. De soort wordt inmiddels bedreigd door een agressieve schimmel, wereldwijd zoeken wetenschappers daarom naar een nieuwe variant.

Veel minder zetmeel dan gedacht

Bananen zijn niet populair bij de bedenkers van diëten, omdat die meestal gericht zijn op snel gewichtsverlies en vooral afgaan op de caloriewaarde van voedingsmidelen. Bananen hebben een hoog zetmeelgehalte en dat zetmeel wordt tijdens het rijpen omgezet in suiker, vandaar dat ze almaar zoeter worden en de calorieën almaar sneller opgenomen worden. Het suikergehalte kan oplopen tot 20%, daardoor is het verschil met een snoepje of koekje niet groot. Maar er zijn toch wel goede argumenten om de voorkeur te geven aan een banaan als u een tussendoortje kiest. Er zijn de waardevolle voedingsstoffen die hierboven al besproken werden, maar bananen bevatten daarnaast ook veel vezels, waardoor het volle gevoel langer blijft aanhouden en u dus minder snel naar weer een tussendoortje grijpt. Daarnaast vermoeden wetenschappers op basis van proefbuisexperimenten met bananenbloem dat een heleboel zetmeel van bananen niet eens door ons lichaam opgenomen wordt.

Nog positief is dat, omdat bananen beschermd zitten in hun groene of gele jasje, er geen residuen van pesticiden op het eetbare deel zitten, wat het risico op allergische reacties kleiner maakt. Toch kunnen mensen die allergisch zijn voor latex beter opletten.Onrijpe bananen bevatten immers zelf latex. Vandaar de bittere smaak.

Ariane De Borger