Een wonderwereld in elk seizoen

Bomen met verdiepingen, witte struikroosjes tussen buxuskippen, paalhuisjes van liguster, een grote bol van sierappels... Wie door de tuin van Willy Goovaerts uit Sint-Amands loopt, gelooft zijn ogen niet.

Geometrische vormen van buxus en taxus (vooral bekend onder hun Engelse naam topiaries) zijn gemeengoed geworden in de tuinen van vandaag. Maar in de Valkenhof van lezer Willy Goovaerts (60) is niets gewoon. Bijna tweehonderd bomen en struiken û van hoog tot mini û zijn in vorm gesnoeid en geen twee vormen zijn dezelfde. Het gaat daarbij niet alleen om buxus, taxus en klimop. Ook coniferen, hulst, bladhoudende en bladverliezende bomen en struiken (rode beuk, metasequoia, esdoorn, sierappel...) en fruitbomen (mirabellen, appels en peren) hebben een wonderlijk aanzien gekregen. De bomen zijn meestal in drie of meer etages gesnoeid en daarbij heeft elke etage een andere vorm. Het geheel speelt met hoge en lage niveaus en biedt verrassende doorkijkjes.

Sommige grote vormen doen denken aan de topiaries uit de film The Shining, andere zijn lieflijk of grappig. Een schildpad, een hen met kuikens, een pauw, een beer, egels en konijnen wisselen af met spiralen en klassieke geometrische vormen als bollen, kegels en piramides. Willy Goovaerts: “Ik bekijk de struik of de boom en bijna automatisch voel ik aan welke vorm ik ervan kan maken. Met kippendraad of dikke staaldraad stel ik een mal samen en die plaats ik over de struik. De takken en takjes leid ik in die mal en daarna wordt het een kwestie van laten groeien en bijknippen. Voor de bomen in etages doe ik hetzelfde, maar met grotere mallen. Ik snoei eerst een aantal takken volledig weg zodat ik meerdere verdiepingen krijg met daartussen stukken naakte stam. Over elke verdieping plaats ik vervolgens een verschillend gevormde mal.”

Paalhuisjes van liguster

Het moeilijkste exploot van tuinkapper Willy Goovaerts is het omvormen van een coni-feer tot een spiraal. Al is zijn nieuwste uitdaging ook niet mis: overal in de tuin zijn paalhuisjes van liguster in wording. “Op een onderstam van gewone liguster heb ik groenblijvende Italiaanse liguster (Ligustrum delavayanum) geënt. Op een hoogte van 1 tot 1,5 meter heb ik op de onderstam een raamwerk van ijzerdraad in de vorm van een huisje geplaatst en dat laat ik nu begroeien. Wanneer ze volgroeid zijn (en dat is pas over vijf jaar!), kunnen de huisjes dienen voor het herbergen van verrassende siervoorwerpen.”

De tuin van onze lezer is 2500 m2 groot en opgedeeld in meerdere kamertjes. Drie ervan zijn bedoeld als zithoek, in één ervan staat oud boerenalaam opgesteld. Een gezellige barbecuehoek ontbreekt evenmin. De tuinkamer achterin herbergt een vijver en een twee jaar geleden aangelegd laantje van taxusbomen. Ook hier kon Willy het niet laten: iedere taxusboom is op weg om een andere vorm te krijgen.

Strak met een speelse toets

Ondanks het veelvoud aan topiaries ontbreekt het niet aan bloemen en ook dat is een bewuste keuze. “Bezoekers zijn altijd gefocust op de kleine en grotere vormen, maar ik zie mijn tuin eerder als een geheel dat in elk seizoen mooi moet zijn. Bij de in etages gesnoeide bomen bijvoorbeeld bevinden zich ook bladverliezers met een prachtig herfstblad zoals de esdoorns en de liquidambar. En tussen de vormen staan bloemen van februari tot november. Het begint met bolbloemen in de lente, daarna komen bloeiende heesters (zoals de blauwbloeiende Paulownia tomentosa), azalea’s, rododendrons, een pergola met klimrozen, Ballerina-rozen en tuin-anjers. Op strategische plekken staan kuipen met camellia’s en andere bloeiers. Het meest geslaagd vind ik zelf de aanplant van witte Pascali-struikroosjes tussen de buxusvormen. De hele kleine roosjes bloeien tot in november. Ze zorgen ook voor een wilde toets tussen al die strakheid, want ik wil dat alles speels blijft.”

De geduldtuin van een ‘snoeimaniak’

Een tuin als deze is niet geschikt voor mensen met weinig tijd en weinig geduld. Bij Willy zien we het resultaat van 35 jaar werk, want hij begon met de aanleg nadat hij een oud boerderijtje met een boomgaard had gekocht. Hij deed al aan vormsnoei toen de buxusrage nog moest losbarsten. Daarbij vertrok hij van enkele gekochte plantjes maar vooral van hier en daar genomen stekjes. Zijn plantenkennis (hij werkt als milieuambtenaar) vormde daarbij een grote hulp.

Voor het verkrijgen van een echt mooie buxusvorm moet u acht jaar rekenen wanneer u start met een plant van 30 tot 40 cm hoog, vijf jaar met een plant van 1 m hoog. Om die reden heeft onze lezer een stukje van zijn tuin, dat door een haag aan het oog onttrokken wordt, gereserveerd als kwekerij. Hier laat hij kleine plantjes in vorm groeien tot ze groot genoeg zijn om naar de tuin te verhuizen.

Bij al dat geduld moet u nog het vele bijknipwerk rekenen. “Mijn vrouw noemt me soms een snoeimaniak. Tussen maart en november ben ik elke week zeker 10 uur bezig met bijknippen en ander onderhoud. Maar ik doe het nog altijd graag. Dit is mijn levenswerk.”

Dertien bezoekdagen

Willy Goovaerts is zo enthousiast dat hij zijn Valkenhof deze zomer op dertien dagen openstelt voor bezoekers in het kader van de Open Tuindagen: op 1, 15, 22 en 29 mei, 5, 12 en 19 juni, 3 juli, 28 augustus, 4, 11, 13 en 15 september, telkens van 10 tot 18 uur (toegang met rondleiding euro 1, de opbrengst gaat naar een goed doel). De ideale bezoekperiode loopt van half mei tot eind juni omdat u dan de meeste bloemen tussen het jonge groen kunt zien.

Willy Goovaerts, Valk 121, 2890 Sint-Amands,tel. 052 33 39 08

Ludo Hugaerts