Een opkikkervoor lichaam en geest

Schoonheidsinstituten, wellnesscentra en kuuroorden bieden erg veel behandelingen aan. Maar wat is goed voor wat? En waar houdt u beter rekening mee als u het gezond wilt houden?

Wat dacht u van een balneotherapieprogramma, gevolgd door een minerale modderpakking en een Californische massage? Of houdt u meer van een ayurvedische massage, gecombineerd met een hammambezoek? De kans is groot dat u niet weet wat te kiezen, wegens geen idee waar die mooiklinkende wellnesstermen voor staan, of ze geschikt zijn voor uw specifieke behoefte en/of eventueel schadelijk voor uw gezondheid. Daarom is dit vademecum van de wellness, met de belangrijkste en interessantste behandelingen en hun eigenschappen, ook belangrijk voor u!

Aromatherapie – geuren kunnen een invloed hebben op uw stemming. Vandaar dat relaxerende aroma’s worden ingezet als u zich wilt ontspannen en opwekkende geuren als u energie nodig heeft. Vaak wordt aromatherapie ingezet om het effect van een andere behandeling, bijvoorbeeld een massage, te vergroten. Zolang de aroma’s alleen gebruikt worden om de behandelruimte een bepaald geurtje mee te geven, is er alleen voor heel gevoelige epilepsiepatiënten een mogelijk gezondheidsrisico. Als de etherische olie in contact komt met uw lichaam is dat een andere zaak (zie Phyto- of Fytotherapie).

Balneotherapie – is een verzamelnaam voor alle behandelingen die te maken hebben met baden. En dat zijn er oneindig veel, onder andere omdat pijnlijke gewrichten in water aan veel minder druk onderhevig zijn. Simpel zijn kuren met water waaraan etherische oliën toegevoegd zijn. Zij combineren vooral de antistresseigenschappen van warm water met die van de aromatische olie. Andere zijn dan weer opwekkend en werken door middel van golven en/of waterstralen (zie Jetstromen), eventueel aangevuld met tonische aromatische olie. Andere voorbeelden zijn: baden gevuld met olie en melk (Cleopatrabad), met hooi (hooibad), met vezels en enzymen (Japans enzymenbad), met druivenbestanddelen (wijnbad) en zo kunnen we nog een hele tijd doorgaan. Echt veel risico neemt u niet door zo’n bad, tenzij u zou lijden aan een contactallergie voor bepaalde stoffen of er niet volledig geheelde wondjes zijn.

Cryosauna – is een saunakuur waarbij het lichaam enkele minuten in plaats van aan hoge hitte aan heel lage temperaturen blootgesteld wordt. Het koude gas omringt uw lichaam tot uw schouders, dus niet uw hoofd. Deze techniek is vrij nieuw en er is maar weinig onderzoek bekend naar voor- of nadelen voor de gezondheid. In ieder geval lijkt het geen aanrader voor mensen die bijvoorbeeld door hartklachten of huidklachten (zoals couperose) beter geen grote temperatuurverschillen ondergaan.

Douches – zijn doorgaans revitaliserend bedoeld, waarbij krachtige waterstralen (zie Jetstromen) een masserend effect hebben. Meestal wordt het hele lichaam behandeld, maar ook een benendouche met afwisselend warm en koud (zee)water is mogelijk, om de doorbloeding te stimuleren. Geen risico’s.

Elektrobehandelingen – zijn legio, soms vervangen of versterken ze masserende handen om de weldoende invloed van de sessie te verlengen. Bij pressotherapie werken ze vaak in de vorm van een soort opblaasbare broek waardoor de onderkant van het lichaam met afwisselende druk kan behandeld worden. Wordt toegepast bij een haperende bloedcirculatie en lymfedrainage en is voor zover bekend onschadelijk. Nieuw zijn geluidsgolven die ingezet worden tegen cellulitis en vet. Schadelijke gevolgen zijn niet gekend, maar wetenschappelijk gezien zijn er heel wat twijfels bij het definitieve effect van dergelijke methodes om cellulitis en vet aan te pakken.

Floating – is het drijven in ondiep warm zout water, een soort Dode Zee-ervaring dus, maar dan in relatieve duisternis en met rustige achtergrondmuziek. Het is een aparte (halfslaap)ervaring door de moeiteloosheid van het drijven en de isolatie van de buitenwereld en stress. De floattanks kunnen mensen met claustrofobie angst inboezemen maar de floatcabine, waar je rechtop kunt instaan, geeft geen problemen (zoals we zelf konden vaststellen in De Loft in Waarschoot, een van de weinige adressen met een floatcabine in plaats van een floattank). Niet aan te raden als u niet-geheelde wondjes hebt, maar dat geldt evengoed voor andere badbehandelingen.

Gommen – peelen of scrubben verwijdert de dode cellen uit de buitenste huidlaag en maakt komaf met verstopte poriën. Wie een snel geïrriteerde huid heeft, door de zon verbrand is of aan couperose of eczeem lijdt, laat deze behandeling het best aan zich voorbijgaan. Wie last heeft van een vette huid, vermijdt achteraf vette crèmes want die dreigen de net gereinigde poriën opnieuw te verstoppen. Scrubben of peelen doet u met mate: te veel grondig reinigen tast gezonde huidcellen aan.

Hammam – is synoniem voor stoombad, dat de poriën wijdopenzet en doet zweten, zoals een sauna dat doet. Het gezondheidseffect bestaat vooral in de ontspanning die daarmee gepaard gaat. Soms wordt het stomen gevolgd door scrubben (zie Gommen) en een massage, wat het relaxerende effect vergroot. Gezondheidsrisico’s zijn eerder beperkt, omdat de temperatuur in een hammam doorgaans tussen 40° en 50° ligt, een stuk lager dan in een sauna.

Infraroodlicht

– in sauna’s zorgt ervoor dat alleen de mensen opgewarmd worden, in plaats van vooral de lucht. Vandaar dat ze doorgaans op lagere (lucht)temperaturen werken en toch hetzelfde zweetresultaat verkrijgen. Voor- en nadelen zijn hetzelfde als bij een gewone sauna, al zorgt de lagere temperatuur ervoor dat de infraroodsauna voor meer mensen veilig is.

Jetstromen – in douches of baden zijn doorgaans bedoeld om de bloedsomloop te stimuleren en hebben een opwekkend effect. Echt kwaad kunnen ze niet, tenzij ze pijnlijk aanvoelen. Er bestaat ook een droge toepassing, door middel van een massagebed, waardoor de waterstralen niet rechtstreeks, maar door de matras heen hun werk doen.

Kleurentherapie – gaat uit van de regulerende werking van gekleurd licht en wordt vaak gebruikt in combinatie met balneo- of saunakuren. Soms wordt gekozen voor één kleur met één effect (rood is vitaliserend, groen kalmerend), soms voor een afwisseling van kleuren. Gezondheidsrisico’s zijn er niet.

Lymfedrainage – is een vorm van stimulering van vochtdoorstroming in het lichaam. Het is een zachte massage die weldadig aanvoelt. Wie lymfedrainage wil inzetten om bijvoorbeeld een dikke arm door kankerbehandeling te reduceren, doet uiteraard een beroep op een medisch geschoolde therapeut die daarvoor de vereiste (en specifieke) opleiding heeft gekregen.

Massage – wordt voorzien van een duizelingwekkend aantal bijvoeglijke naamwoorden, van ayurvedisch tot Zweeds. Vaak worden olie of andere vette stoffen (zelfs chocolade) gebruikt, wat in combinatie met een porieverwijdende behandeling als sauna of hammam niet zo interessant is voor mensen met een vette of acnehuid. Naargelang de invalshoek wordt gewerkt aan de spieren (Zweeds), drukpunten en energiebanen (Japans, Thais, Chinees) maar soms (bijvoorbeeld bij een Mandara massage) worden verschillende technieken gecombineerd. Zolang het om een zachte massage gaat, zijn de gezondheidsrisico’s beperkt. Stevige massages of behandelingen waarbij de spieren ook gerekt worden, kunnen kneuzingen of blessures opleveren. Erg hip zijn de massages met warme stenen en zelfs edelstenen, die op zich nog bijkomende gezondheidstroeven zouden hebben. Het wetenschappelijke bewijs daarvoor is (nog) niet voorhanden, maar de warmte versterkt in ieder geval het weldadige gevoel van de massage.

Oorkaarsen – holle brandende kaarsen worden in het oor gezet, de warmte en rook worden verondersteld komaf te maken met oor-, keel- en neusklachten en te relaxeren. De behandeling wordt afgeraden voor epilepsiepatiënten. Ze moet pijnloos verlopen.

Phyto- of Fytotherapie – werkt met middeltjes die uit planten bereid zijn. In wellnesskringen vinden ze vooral toepassingen in de vorm van oliën of een pakking. Maar ook al komen de gebruikte planten in de natuur voor, het blijven uiteindelijk chemische stoffen waar uw lichaam moeite kan mee hebben.

Qi – staat voor de levenskracht in de Chinese kijk op geneeskunde. Nogal wat kuren en behandelingen spelen in op de theorieën van energiebanen, -knopen en/of -punten. Zo zijn er acupressuur en tui na, een soort massage met speciale aandacht voor het vrijmaken van de energiebanen en het opheffen van blokkades. Er zijn stoelmassages en ook Thaise, Japanse en veel oosterse behandelingen vissen in dezelfde vijver. U vindt ongeveer dezelfde principes terug in shiatsu en de onderwatervariant daarvan, watsu.

Rasul – is een behandeling met modder. Eenmaal ingesmeerd met een aan uw behoeftes aangepaste modder laat u die intrekken in een stoombad. Later haalt een (regen)douche de modder weer weg.

Sauna – doet zweten door de verwijde poriën. Echt ontgiften doet een saunabeurt niet, ook al kunnen er een beperkt aantal stoffen uit het bloed mee naar buiten komen. U verliest even gewicht, maar dat is puur door het uitstoten van water en dat moet achteraf toch gecompenseerd worden. Vlak voor of na een zware inspanning kunt u dan ook best niet de sauna in, anders loopt u het risico op watertekort. Of sauna echt helpt tegen luchtwegeninfecties is nooit onomstotelijk aangetoond, maar de vochtige warmte kan die in ieder geval verlichten. Wie koorts heeft, blijft beter uit de sauna en mensen met een hartaandoening die nog niet helemaal onder controle is, acute ontstekingen (in- of uitwendig), epilepsie en dergelijke eveneens. Wie voorzichtig wil zijn, kiest voor een sauna die niet warmer is dan 60°, niet langer dan een kwartier en vermijdt te plotse afkoeling met ijskoud water. Mensen die pillen nemen tegen hoge bloeddruk, injecties van bijvoorbeeld insuline krijgen of een nicotinepleister dragen, vragen best raad aan hun arts.

Tanks – of capsules zijn een tussenvorm van een bad en een pakking omdat ze losser om uw lichaam zitten, maar toch intensieve behandelingen mogelijk maken. Houd er rekening mee dat u vrij immobiel bent, tot hulpeloos toe. Wie daarmee moeite heeft, laat zo’n behandeling het best links liggen. Nog een nadeel is dat de werking soms beperkt kan zijn omdat uw hoofd niet bij de behandeling betrokken wordt.

Uzelf – en vooral uw gezond verstand is de beste gids om beter te worden van een behandeling. Laat u niets opdringen en vraag op voorhand wat een behandeling juist inhoudt. Ook tijdens de behandeling houdt u het best in de gaten wat er gebeurt en grijpt u in als u dat nodig acht. Pijn is sowieso uit den boze.

Voetreflexologie – is een toepassing van de theorie dat een aantal punten in de voet via energiebanen de werking van het hele lichaam sturen. (cfr Qi) zodat bijvoorbeeld een longaandoening perfect kan aangepakt worden met een gerichte voetbehandeling. Of de behandeling helpt, is onderwerp van heel wat discussie. Echt schadelijke gevolgen zijn niet gekend.

Wraps – of pakkings worden gebruikt om bepaalde stoffen intensief te laten inwerken op uw huid. De mogelijkheden zijn enorm uitgebreid: van chocolade tot honing met kruiden en specerijen voor een relaxerend effect tot algen of modder voor een zuiverend effect. Zolang er geen irriterende stoffen aanwezig zijn en de pakduur beperkt blijft, is er geen probleem. Een Power Wrap is een combinatie van een pakking met de trillingen van de power plate en wordt wel eens gebruikt tegen cellulitis en overgewicht. Het nut van dergelijke drastische behandelingen staat zeer ter discussie.

Yoga – is op zich geen wellnesskuur maar bij sommige massages (bijvoorbeeld watsu) wordt gebruik gemaakt van stretchtechnieken die eruit voortkomen. Als uw spieren opgewarmd zijn (daar zal een ervaren masseur voor zorgen) mag dat geen blessures veroorzaken.

Zand – is de bodem waarop u ligt bij een Sabbia Medbehandeling. Door milde uv-stralen, licht en aromatherapie wordt een zonnige dag gesuggereerd, waar u zelfs lichtgebruind uitkomt. Hoewel de uv-stralen doorgaans veel minder impact hebben dan bij een klassieke zonnebank, overdrijft u beter niet. In uitzonderlijke gevallen wordt deze therapie afgeraden. n

Ariane De Borger