Een leven lang seks

Voor slechts 12% van de 65-plussers is de liefde bedrijven een bron van genot, al zou 36% er graag plezier aan beleven. De Franse psychologe en psychotherapeute Marie de Hennezel, is nochtans formeel: er staat absoluut geen leeftijd op genieten van seks.

Plus Magazine: Ouder worden en seks is in onze maatschappij nog altijd een taboe. Waarom eigenlijk?

Marie de Hennezel: Onze westerse samenleving heeft seksualiteit gelinkt aan jeugd, aan het uiterlijk en de lichamelijke conditie. We associëren seks met presteren, we zien het als een ontlading en denken dat een hoogtepunt bereiken een must is. Wel, ik probeer in mijn boek Sex & Sixty (enkel in het Frans) aan te tonen dat seksualiteit evolueert en dat je een heel leven lang van seks kan genieten, mits je mee evolueert. Weet je dat in de oosterse traditie leeftijd nooit als een barrière wordt gezien? Het tantrisme lijkt me daarom een erg interessante benadering voor zestigplussers.

Waarom geven sommige mensen seks op wanneer ze een dagje ouder worden?

Sommigen mensen kampen met ouderdomskwaaltjes, waardoor hun seksleven op een laag pitje komt te staan. Anderen voelen zich niet meer aantrekkelijk en kunnen zich niet voorstellen dat iemand hen nog kan begeren. Nog anderen hebben gewoon geen seksleven meer omdat ze alleen zijn. En tot slot zijn er zij die afhaken omdat ze er niet in slagen hun kijk op seks te laten evolueren.

Je boodschap is glashelder: wie seks blijft associëren met prestaties, slaat de bal mis!

Seks moet met de jaren meer erotiek worden en minder geslachtsverkeer. De tijd nemen, tederheid en de lichamelijke nabijheid van de partner winnen met de jaren aan belang. Seks op oudere leeftijd valt dus minder los te koppelen van de liefde. Terwijl nogal wat jongere mensen er wél in slagen om seks en liefde los van elkaar te beleven.

De liefde bedrijven houdt dus ook meer emotionele risico’s in!

Laten we zeggen dat je op oudere leeftijd echt moet weten wat je wil, wat je verlangens zijn, wat je precies zoekt. En ja, dat vergt best wel lef. Kijk maar hoe actief zestigplussers vandaag op datingsites zijn. Dat is nieuw. Uiteraard loopt er al eens iemand een teleurstelling op, maar datingsites blijken vaak een oppepper voor het zelfvertrouwen en monden soms uit in andersoortige relaties, zoals tedere vriendschap. Het blijft dus een interessant avontuur, ook al vinden de meesten nog altijd dat niets boven het toeval gaat.

De zestigers van vandaag hebben mei ’68, de seksuele revolutie, de komst van voorbehoedsmiddelen meegemaakt. Op het vlak van seksualiteit zijn ze dus een waar laboratorium.

Dat is zo. Vooral omdat voor het eerst in de geschiedenis de mensen van deze generatie nog tot hun tachtigste fit kunnen zijn en seksuele verlangens hebben. Deze generatie moet ook inventief zijn, want op enkele zeldzame uitzonderingen na, liep de generatie die hen voorafging niet bepaald warm voor de idee dat men nog een liefdesleven kon hebben, laat staan er opnieuw aan beginnen. Vandaag plaatsen heel wat koppels vraagtekens bij hun relatie – en scheiden zelfs – wanneer ze de pensioenleeftijd bereiken. Maar daarom willen ze nog geen streep trekken onder hun seksleven.

Er is de honger naar nieuwe ervaringen – in je boek noem je het de tweede jeugd – maar ook het verlangen om de verloren tijd in te halen.

Klopt. Veel zestigers hebben het gevoel dat ze iets hebben gemist, dat ze geen goede minnaar of minnares zijn geweest of dat hun relaties te wensen overlieten. En ze beseffen dat ze nog tijd hebben. Vooral omdat ze over bepaalde troeven beschikken die jongere mensen moeten missen: ze hebben tijd, zijn meer beschikbaar, maar ook rijper en dus milder en toleranter. Ze zijn op een punt aanbeland dat ze vrede hebben met zichzelf. Dat verklaart waarom er op latere leeftijd vaak nog prachtige liefdesrelaties ontstaan.

In je boek leg je uit dat je voor zo’n tweede ronde beter geen al te narcistische persoonlijkheid bent.

Wie de hele tijd in de spiegel kijkt en dat beeld vergelijkt met vroeger, is hopeloos verloren. Maar wie een rijk innerlijk leven heeft, goed in zijn vel zit en iets te vertellen heeft, kan zelfs op zeer hoge leeftijd nog erg verleidelijk en aantrekkelijk zijn. Je verleidt niet met een gladde huid maar met je uitstraling. Of, zoals Woody Allen zegt: “Ik kijk nooit meer in de spiegel, dat is zo ontmoedigend. Ik keer mijn blik naar binnen, want innerlijk ben ik jong.”

Vertrekken vrouwen, die vaak genoodzaakt zijn veel aandacht aan hun uiterlijk te besteden, met een handicap?

Zeker en vast. Maar seksueel lijden ze minder onder de veroudering dan mannen. Vrouwen hebben aanleg voor deze nieuwe vorm van seksualiteit. Mannen zijn vaak bang dat ze absoluut moeten presteren. Vrouwen kunnen hen dus op weg helpen, hen geruststellen, hen duidelijk maken dat het ook anders kan. Het zijn de vrouwen die het initiatief nemen. In mijn boek vertel ik over een man die altijd minnaressen heeft gehad die veel jonger waren dan hij. Maar wanneer hij een vrouw ontmoet die zeven jaar ouder is, ontdekt hij immense erotische mogelijkheden waarvan hij voordien geen weet had.

In je boek geef je ook aan dat sommige vrouwen nu eenmaal erotischer ingesteld zijn dan andere. En dat dit niets met leeftijd te maken heeft.

Op dat punt is er inderdaad nog veel ongelijkheid. Niet iedereen bedrijft graag de liefde. Niet iedereen houdt van seks. We hebben allemaal nood aan contact, aan liefde en lichamelijke intimiteit, maar soms belet ons affectieve verleden ons om lust te ervaren. Eén ding is zeker: als je als jonge vrouw een hartstochtelijke minnares was, is er geen enkele reden waarom dat niet zo zou blijven.

Blijkbaar kan men, zelfs de 60 voorbij, nog komaf maken met de obstakels die vroeger een bevredigend seksleven in de weg hebben gestaan...

Ja, vaak is dit trouwens zelfs het geschikte moment. Het is ook een nieuw fenomeen, zestigers die naar een psychiater gaan. Niet voor eindeloze analyses, maar om gedurende enkele sessies of enkele maanden aan zichzelf te werken.

Toch wordt er over seksualiteit op hoge leeftijd nog vaak smalend en spottend gedaan.

Ik zou in deze materie een warme oproep willen lanceren voor meer respect. Ik ben gechoqueerd als ik hoor hoe misprijzend er in bejaardentehuizen over verliefde koppels wordt gedaan. Men heeft het dan meteen over pervers en walgelijk gedrag, terwijl seksualiteit bij bejaarden ons net confronteert met de essentie van het lichamelijke verlangen. Gelukkig komt men stilaan tot het inzicht dat men het personeel moet leren hoe belangrijk respect voor intimiteit wel is.

Kunnen ouderen de jonge generatie iets leren op het gebied van seks?

Een seksuoloog vestigde er mijn aandacht op dat veel jonge mensen van pakweg 25 of 30 jaar vandaag naar eigen zeggen geen libido meer hebben, alsof het voortdurend etaleren van seks hun lust heeft gedood. Lust die, dat is toch zo, fundamenteel wordt gevoed door mysterie.

Maar paradoxaal genoeg zijn het de ouderen die zich op onbekend terrein begeven, omdat ze de liefde niet meer kunnen bedrijven zoals vroeger. Ze hebben geen enkel houvast en net daarom is hun seksualiteit zo de moeite waard. Volgens mij kunnen ze deze ervaring doorgeven: misschien hebben ze wel iets te vertellen aan de generatie die gehavend is door het seksueel terrorisme, dat alles toont en normen uitvaardigt. Ergens hebben ouderen het geluk dat er voor hen geen normen bestaan: ze mogen ze zelf bedenken.

JULIE LUONG

In haar boek Prime Time, breekt Jane Fonda, 77 jaar, een lans voor een actief seksleven. Ze steekt het vandaag niet onder stoelen of banken: “Mijn seksleven was nog nooit zo goed als nu.”

Vrouwen hebben, meer dan mannen, aanleg voor deze nieuwe vorm van seksualiteit zonder prestatiedrang.