Debrecen in Hongarije

Landgenoten leren ons hun stek in het buitenland kennen: de plekken waar ze vrienden mee naartoe nemen, gezellig een hapje gaan eten... En vertellen ons waarom de stad of streek waar ze wonen het ontdekken waard is. Vlaming Gert Loosen (49) ging in 2004 aan de slag als lector Nederlands aan de Universiteit van Debrecen, Hongarije. Hij wilde één jaar in het buitenland werken, maar woont er nog steeds, intussen met zijn Hongaarse vrouw en twee dochters.

5 PLEKKEN DIE JE NIET MAG MISSEN

Voor Gert Loosen is het prachtige Universiteitsgebouw (foto 2) de mooiste werkplek die hij ooit gehad heeft. Het staat open voor bezoekers en ligt zo’n 3 km buiten het centrum. Met tramlijn 1 ben je er op 12 minuten. Het gebouw, waar 30.000 studenten les volgen, werd opgetrokken in sezession- stijl (art nouveau) op het einde van het keizerrijk. Het straalt de grandeur en elegantie van die periode uit, met centraal de binnenplaats met glazen koepel. In de 16de eeuw bevond zich hier een calvinistische theologiefaculteit. Maar de studenten mochten van de katholieke koningen geen diploma halen en trokken naar Nederland, Zwitserland en Duitsland. Drie prachtige glasramen herinneren aan de steden waar ze 300 jaar geleden naartoe trokken.

In de binnenstad bevindt zich het Gereformeerd College (foto 3), dat nog in gebruik is als middelbare school en faculteit theologie. Het is ook een museum over het calvinisme in deze regio. Debrecen wordt trouwens wel eens het Rome van het calvinisme genoemd. Een absolute aanrader is de magnifieke praalbibliotheek. Hier bevinden zich Nederlandstalige Plantijndrukken uit de 16de en 17de eeuw en Elsevierdrukken die studenten destijds hebben meegebracht uit onze contreien.

En dan is er de Grote Kerk (foto 1). Die heeft haar naam niet gestolen: het reusachtige gebouw biedt plaats aan 3.000 mensen. Naar Belgische normen is ze erg strak en sober. Je vindt er een van de beste orgels van het land en geregeld vinden er orgelconcerten plaats. Achter de kerk bevindt zich een parkje met monumenten, o.a. van Michiel De Ruyter, de Nederlandse admiraal die calvinistische dominees redde uit handen van de koning van Napels.

Het Deri-museum is een sympathiek allegaartje: van Egyptische sarcofagen tot archeologie uit de regio. Pronkstuk is de monumentale trilogie van de Hongaarse schilder Munkácsy (6 x 8 m). Debrecen is er erg trots op, ook al omdat het lang heeft geduurd voor het werk weer samen te zien was.

Het Modem – Museum voor moderne kunst (foto 4) heeft vaak goeie tijdelijke tentoonstellingen, waarvoor mensen helemaal uit Boedapest komen afgezakt.

2 TYPISCHE GEBRUIKEN

Een bezoek aan een thermaal bad hoort hier traditioneel bij ontspannen of afspreken met vrienden. In heel Hongarije zijn er ongeveer 300 thermale baden. Debrecen heeft er één, Aquaticum, dat te midden van de bossen ligt en waaraan een modern waterpark is verbonden. Ook quasi elke kleine stad in de buurt heeft een thermaal bad, elk met zijn eigen charme en naargelang de chemische samenstelling van het water bedoeld voor specifieke aandoeningen. In Debrecen is het thermaal bad vooral recreatief. Geert Loosen gaat er wel eens heen met collega’s. Je hangt dan samen in het warme water en praat. Het thermaal bad van Debrecen dateert van na WOII, maar het concept is afkomstig van de Turken, die Hongarije ongeveer anderhalve eeuw bezet hebben. Zij hebben ontdekt dat er warm water in de ondergrond zat en het thermaal baden geïntroduceerd in Hongarije.

Typisch is ook de koffiecultuur. In een cukrazda, vergelijkbaar met een Konditorei in Duitsland en Oostenrijk, kan je terecht voor koffie, gebak, maar ook hartige dingen, zoals kaasrolletjes. Je vindt er ontzettend veel verschillende koffiebereidingen. Cafe Frei is een keten van de Hongaarse ondernemer Tamas Frei. Hij reisde de wereld af op zoek naar authentieke koffiebereidingen. Een van Gerts favorieten is de bedoeïenenkoffie met kardemom én een leuk verhaal: het was de favoriete koffie van Agatha Christie toen ze 100 jaar geleden Moord op de Oriënt Express schreef.

LEUK OM TE DOEN IN DE OMGEVING

Een halfuurtje rijden en je bent in Hortóbágy National Park of de poesta, het grootste aaneengesloten grasland van Hongarije. Het steppelandschap trekt vooral dierenliefhebbers aan. Ze komen voor het Hongaarse rund en het wolvarken, maar vooral voor de vele trekvogels die hier hun rustplaats hebben.

In de herfst gaat Gert Loosen graag een uurtje voor valavond naar de poesta. Dan zie je de ganzen en kraanvogels van hun voederplaatsen naar hun overnachtingsplaatsen vliegen, een adembenemend spektakel. Je kan er zelf naartoe rijden en bijvoorbeeld de vogelkliniek bezoeken.

Of een huifkarrentocht maken langs de boerderijen, inclusief een poesta cowboyshow. De laatste jaren zijn meerdaagse fietstochten in de poesta ontzettend populair. En voor landelijke souvenirs moet je ook hier zijn: cowboyzwepen, schapenvellen, goulashketels...

LOGEREN IN STIJL

Voor charmant logeren moet je in het oude statige hotel Aranybika, de Gouden Stier, zijn. Het werd in 1915 opgetrokken in sezessionstijl en ligt pal in het centrum. Een beetje vergane glorie, maar zeker de lounge met art-decoglasramen straalt nog veel charme uit. Iets buiten het centrum zijn er enkele grote nieuwe vier- en vijfsterrenhotels, en in de binnenstad vind je zeer betaalbare panzio’s, pensions.

ENKELE LEKKERE SPECIALITEITEN

De Hongaarse keuken in een notendop: veel, vet en vlees. Hét gerecht is uiteraard goulash, die afhankelijk van de regio anders wordt bereid. Ook sterk gekruide vissoep is populair: in de Donau en de Tisza zit veel karper en baars. Proef zeker ook de Debrecense worstjes die je overal kan krijgen. Of hartige pannenkoeken van Hortóbágy, gevuld met kruidig gehakt, paprikasaus en zure room. En de Hongaren zijn dol op patisserie. Uit het grote aanbod aan taarten wordt elk jaar een taart van het jaar gekozen. Zoals de Dobostorte, een laagjescake met chocolade en caramel.

2 LEUKE EETADRESJES

Verfijnd eten kan je bij restaurant Ikon in de binnenstad. De keuken is gebaseerd op plaatselijke gerechten, met een moderne twist. Zoals hun 30 km-menu, waarin enkel ingrediënten worden gebruikt van lokale boeren in een straal van 30 km. Ikon wordt trouwens aangeraden door GaultMillau.

Geloof het of niet, maar daar vlakbij bevindt zich een Belgisch restaurant, met de toepasselijke naam Belga. Het is ingericht met Belgische prullaria, een Leuvense stoof, Vlaamse spreuken. De eigenaars zijn nochtans Hongaars. Als je heimwee hebt, kan je hier terecht voor mosseltjes of een Belgisch biertje.