De wegcode evolueert Ben jij nog mee?

Onze wegcode dateert van 1975, de periode van de Renault 4, de Citroën 2 CV – het tweepaardje – en de Fiat 128. Intussen zijn we meer dan 40 jaar en vele wijzigingen verder. Ben jij nog mee? En ken je de allernieuwste borden?

Verkeersveiligheid is een zaak van iedereen. In ons land formuleren verschillende actoren doelstellingen en denkpistes om de veiligheid op de weg te verbeteren: zo is er de FOD Mobiliteit en het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV), maar ook nog eens vier ministers van mobiliteit.

Vorig jaar vroeg federaal minister van mobiliteit Jacqueline Galant ook 7.000 weggebruikers naar hun mening. Via het internet deden zij voorstellen, die nadien werden besproken in werkgroepen waar ook experten bij betrokken waren. Het leverde een actieplan met 15 maatregelen op rond vijf verschillende thema’s: de wegcode, nieuwe technologieën, ongevallen, controle en recidive.

Sommige van deze maatregelen hebben een algemene draagwijdte, zoals de oprichting, nog dit jaar, van een instituut dat de oorzaken van ongevallen bestudeert. Andere hebben een directe impact op ons leven als weggebruiker: een vereenvoudiging van de wegcode, nultolerantie op het vlak van alcohol achter het stuur voor nieuwe bestuurders en een reglementering voor elektrische fietsen. Een aantal maatregelen is al in werking getreden, andere zitten er binnenkort of op iets langere termijn aan te komen. Samen met Benoît Godart, woordvoerder van het BIVV, zoomen we in op het actieplan.

Eenvoudigere wegcode

De wegcode evolueert voortdurend en er zijn nog veranderingen op til. Die zijn ook nodig want de wegcode stemt niet overeen met de realiteit van het verkeer. “De wegcode dateert van 1975. Ze werd een zeventigtal keer gewijzigd en momenteel is de coherentie tussen de verschillende artikels zoek”, bevestigt Benoît Godart. “Er zijn ook heel wat vervoersmiddelen die in 1975 niet bestonden, zoals het solowheel, een step met één wiel die momenteel niet op de openbare weg mag omdat daar volgens de huidige wegcode enkel voertuigen met minstens twee wielen thuishoren. Maar er zijn ook tal van verkeersborden met afbeeldingen van zaken die niet meer bestaan. Sommige motorfietsen bijvoorbeeld of oversteekplaatsen voor voetgangers die aangeduid worden met nagels.”

Om nog te zwijgen over een aantal toch wel erg belachelijke regels, zoals de koersfiets die niet over een reflector moet beschikken, behalve als hij met een spatbord uitgerust is. Allemaal regels die duidelijk maken dat onze wegcode slecht oud geworden is en dringend moet worden aangepast en vereenvoudigd. Hopelijk wordt hierin de komende maanden vooruitgang geboekt.

Nultolerantie voor alcohol bij jonge bestuurders

In het actieplan van minister Galant staat dat jonge bestuurders de eerste drie jaar totaal geen alcohol mogen drinken als ze rijden. “Deze maatregel werd inderdaad aangekondigd, maar is nog niet in werking getreden”, bevestigt Benoît Godart. “Maar er bestaan al strenge maatregelen voor jonge bestuurders. Wie zijn rijbewijs haalt en binnen de twee jaar een inbreuk pleegt waarbij alcoholconsumptie wordt vastgesteld, moet opnieuw de testen voor het behalen van een rijbewijs afleggen, zowel de theorie als de praktijk. En de pakkans voor alcohol achter het stuur is drie keer zo groot geworden: in 2006 verklaarde 6% van de bestuurders dat ze het voorbije jaar op alcoholgebruik waren gecontroleerd, in 2012 was dat al 20%.”

Alcoholslot

De wet van 4 juni 2009 stond de rechter toe om een alcoholslot te laten plaatsen in auto’s van bestuurders die waren veroordeeld voor het rijden in staat van dronkenschap. Het slot werkt met een alcoholtester die het alcoholgehalte in de adem meet en ervoor zorgt dat het voertuig niet kan starten als uit de test blijkt dat de toegestane hoeveelheid wordt overschreden.

“Het alcoholslot wordt effectief gebruikt”, weet Benoît Godart. “We volgen momenteel een twintigtal bestuurders waarvan de wagen met zo’n slot is uitgerust. Maar de maatregel heeft niet het verhoopte succes, vooral omdat hij zo duur is: €3.000 voor de veroordeelde bestuurder. Jammer, want zo’n slot zorgt er echt voor dat de bestuurder niet onder invloed van alcohol kan rijden, maar wel zijn werk kan behouden, een sociaal leven kan hebben, enz. Bovendien kan de rechter de hoge boetes bij alcohol achter het stuur verminderen met het bedrag van het alcoholslot.”

Zwarte doos

Dit kleine doosje verzamelt informatie over allerlei parameters (rijstijl, brandstofverbruik, snelheid, remmen, het vastklikken van de autogordel,... In functie van al deze parameters krijgt de autobestuurder op het einde van zijn rijtraject een aantal punten toegekend. Benoît Godart licht toe: “De zwarte doos heeft de interesse gewekt van een aantal verzekeraars. Het principe is eenvoudig: wie aanvaardt om een zwarte doos in zijn wagen te laten plaatsen, heeft daar ook voordeel bij. Bedoeling is inderdaad na te gaan of de bestuurder iemand is die veilig rijdt en anticipeert in het verkeer.”

Voorzichtige jonge bestuurders zouden dan een korting op hun verzekeringspremie kunnen krijgen. Want de cijfers liegen er niet om: het risico op een ongeval voor een jonge bestuurder tussen 18 en 24 jaar is drie keer zo groot, maar lang niet alle jongeren vormen een gevaar op de weg. Iedereen heeft baat bij de introductie van de zwarte doos: de jongere zelf, zijn ouders, de andere weggebruikers en de verkeersveiligheid. Meer en meer verzekeraars zijn al voor deze idee gewonnen. Nu al biedt Axa tot 50% korting op de autoverzekering met zwarte doos.

Elektrische fietsen

Een elektrische fiets lijkt misschien wel op een doodgewone fiets, maar is dat niet, want hij is uitgerust met een motortje. En hij heeft succes. Vorig jaar verkochten zelfstandige verkopers maar liefst 150.000 exemplaren. Helaas is de wetgeving voor elektrische fietsen niet altijd duidelijk. “Daar komt verandering in”, weet Benoît Godart. “In de Kamercommissie infrastructuur werd begin februari de wetgeving over de elektrische fietsen voorgesteld. Het plan voorziet in drie categorieën fietsen. Als dit project het haalt, blijft een elektrische fiets van minder dan 250 watt met elektrische bijstand tot 25 km/u. gelijkgesteld met een gewone fiets, zonder nummerplaat of leeftijdsgrens. Dat geldt ook voor de elektrische fiets van 250 tot 1000 watt met bijstand tot 25 km/u, maar die zal niet mogen worden gebruikt onder de 16 jaar, omdat het vermogen te groot is. Voor fietsen van meer dan 1000 watt (categorie 3) zal je een verzekering moeten hebben, een nummerplaat, een helm en een rijbewijs. Deze fietsen zijn bedoeld voor lange afstand, bijvoorbeeld voor het woon-werkverkeer.

Trajectcontrole

De trajectcontrole berekent via radars de gemiddelde snelheid van een voertuig over een min of meer lange afstand. Is die te hoog, dan word je geflitst. De bestuurder wordt echter verplicht om zich over het hele traject aan de maximumsnelheid te houden en niet enkel in de buurt van een flitspaal. “De radars zijn een regionale bevoegdheid”, preciseert Benoît Godart. “Maar de federale politie wil ook ANPR-camera’s aankopen (Automatic Number Plate Recognition) die trajectcontroles mogelijk maken. Een investering die de moeite loont: op de E40 tussen Wetteren en Erpe-Mere, waar al een trajectcontrole geldt, werden een kwart minder ongevallen vastgesteld.” Er zijn nu vier trajectcontroles in Vlaanderen en Vlaams minister van mobiliteit Ben Weyts wil er nog 26 nieuwe plaatsen. In Wallonië werden in 2015 tests gedaan ter hoogte van Andenne op de E42 en van Fernelmont op de RN80, maar momenteel is er enkel een trajectcontrole in de tunnel van Cointe (Luik).

Rijbewijs met punten

Het rijbewijs met punten gaat uit van het principe dat je, afhankelijk van de inbreuk die je pleegt, één of meerdere punten kwijtspeelt. Bestuurders die al hun punten zijn kwijtgeraakt, moeten hun rijbewijs inleveren. Je kan punten terugwinnen door een tijd inbreukenvrij te blijven.

Al meer dan 20 jaar ligt het rijbewijs met punten op tafel in België. In 1990 werd het door de regering Dehaene zelfs goedgekeurd, maar de uitvoeringsbesluiten werden nooit gepubliceerd. “Momenteel wordt de idee weer vanonder het stof gehaald en worden er hierover een aantal ronde tafels georganiseerd”, verduidelijkt Benoît Godart. “Intussen hebben al 20 Europese landen het rijbewijs met punten ingevoerd en op een goeie dag gaat ook ons land voor de bijl. Maar het rijbewijs met punten is geen wondermiddel. Je zal er het aantal verkeersdoden niet mee halveren. Op korte termijn zal dit zeker effect hebben, maar op lange termijn zal de impact een stuk kleiner zijn. En het zal ook negatieve gevolgen hebben: er zullen meer mensen zonder rijbewijs de weg op gaan. Misschien is een land als België, waar de pakkans in het verkeer eerder klein is, nog niet rijp voor het rijbewijs met punten.”

JOCELYNE MINET

Elk jaar worden meer dan 110.000 bestuurders beboet omdat ze gsm’en achter het stuur Bron: BIVV

Vorig jaar droeg 91,5% van de bestuurders en de passagiers vooraan een autogordel, tegenover 87% in 2012. Slechts 85,5% klikt zichzelf ook achteraan vast, kinderen inbegrepen. Bron: BIVV