De tuin als theater

Echt, nep of dubbele bodems? De woning en de tuin van de Brusselse scenograaf Thierry Bosquet zijn het allemaal. Italiaanse barok en Versailles worden hier vrolijk gemixt tot romantische knipoogjes.

Een tuin moet er een beetje verwaarloosd uitzien. Afgelikte tuinen waar geen blaadje in de weg hangt, vind ik banaal en saai.”

Thierry Bosquet (73) is niet vies van sterke uitspraken. Banaal kun je zijn woning en zijn tuin inderdaad niet noemen. Wat zou je anders verwachten van een decorontwerper-theaterregisseur-acteur-kostuumontwerper-scenograaf met een internationale reputatie? In eigen land was en is hij actief in onder meer De Munt en het Brusselse Théâtre du Parc Royal.

Zijn woonplek: een steegje met huisjes midden in het groen. Het zou een vergeten gehucht op het platteland kunnen zijn, maar het is nog net Brussel, op de grens van Ukkel en Linkebeek. Al lijkt de stad wel héél ver weg. Eerst kocht hij een oud boerderijtje, later de woning en de tuin ernaast. Wie door de voordeur stapt, komt meteen in de vroege achttiende eeuw terecht. Het boerderijtje is een Italiaans neppaleisje geworden. Alle kamers zijn ingericht met meubilair uit de Italiaanse barok. Tenminste, zo lijkt het. Sommige elementen zijn antiek, maar meestal gaat het om namaak of om gerecupereerde onderdelen van theaterdecors.

“Italiaanse pastoorstuin”

“Ik kan het niet helpen, ik ben dol op de 17de en de 18de eeuw. Op de barok, maar ook op Versailles en op de strakke Franse kasteeltuinen”, bekent Thierry Bosquet. “Het liefst was ik één van de ontwerpers van Lodewijk XIV of XV geweest! Tegelijk speel ik graag met de dubbelzinnigheid van echt en vals, van waardevol en kitscherig.”

De tuin strekt zich uit over 10 are en helt af naar een beek. In zijn huidige vorm is hij vijftien jaar geleden aangelegd en hij ziet er bewust verweerd uit. Zelf omschrijft de eigenaar hem als een “Italiaanse pastoorstuin met invloeden van Versailles en uit de romantiek”. Het eerst springen de buxus- en taxusvormen in het oog. Strak en speels wisselen elkaar af. Ze scheppen doorgangen, bakenen groenkamertjes af en zorgen voor een geheimzinnige sfeer: wat zou er in het volgende kamertje verborgen zijn?

Vervolgens valt het overheersende diepgroen op. Het strakke groen van buxus en taxus wisselt af met het wilde groen van gazon en klimop. Veel, héél veel klimop – horizontaal en verticaal in bijna alle hoeken. Dat houdt het onderhoud beperkt en versterkt de romantische sfeer. Toch zien we ook kleuren. Oude rozen- soorten en hortensia’s, maar ook vazen met één- en tweejarigen zoals vingerhoedskruid of toortsbloemen.

Thierry Bosquet: “Engelse mixed borders zouden hier perfect passen, maar ik heb rugproblemen en dan moet je daar niet aan beginnen. Bovendien is deze tuin heel vochtig. Dat is slecht voor planten die goed doorlatende grond nodig hebben. Ik ben verslingerd op stokrozen, de meest romantische bloemen van allemaal, maar hier kunnen die niet gedijen.”

Tussen kunst en kitsch

Een door klimop overwoekerde nep-ruïne is hier net niet te zien, maar wel tuinornamenten van allerlei slag. Bustes en antieke beelden verstoppen zich tussen het groen en zien er verweerd en mossig uit – weggelopen uit een gedicht van Keats of Heine. Elders staan sokkels met tuinvazen. De metalen, Eiffeltorenachtige zuiltjes lijken net iets te groot voor deze tuin. In een groene nis botsen we op een grote spiegel in een met schelpen ingelegde lijst. Dit extravagante schelpwerk keert ook elders terug en is door Thierry Bosquet zelf vervaardigd. Net als het barokke houten traliewerk als steun voor clematis en passiebloemen. Echte schelpen of plastic? Marmer of gips? Kunstwerk of hergebruikt theaterdecor? Alles balanceert hier op de grens van kunst en kitsch.

Hoe creatief theatermensen kunnen zijn, zien we aan de favoriete plek van de eigenaar. Een versleten schuur is afgebroken tot een beschaduwde zithoek. Twee zijmuren en het houten dak werden bewaard, net als de vloerplavuizen. De ruimte is ingericht met een pseudobarokke tafel en dito stoelen en een net-echte oude lamp. “In de zomer kan ik hier zonder onderbreking zitten van ’s morgens tot twee uur ’s nachts. Ik mis maar één ding: een strakke waterpartij zoals in Versailles, maar daarvoor is mijn tuin te klein. Misschien ben ik toch drie eeuwen te laat geboren...”

Ludo Hugaerts – Foto’s Bastin & Evrard