De rijkdom van het middeleeuwse Catalonië

De Costa Brava en de Costa Dorada lokken elk jaar tienduizenden toeristen naar hun goudgele stranden. Maar voor wie even van de kustlijn afwijkt, heeft Catalonië ontzaglijk veel meer te bieden: groen, natuur... én middeleeuwen!

De hoofdstad van Catalonië is Barcelona, de tweede grootste stad van Spanje en bakermat van kunstenaars als Gaudi, Picasso, Piro en Dali. Culturele en toeristische trekpleisters vindt u in overvloed in de stad met haar moderne en haar oude gedeelte. Het hart van het oude Barcelona (Ciutat Vella) ligt in de Gotische wijk (Barri Gotic), met een wirwar van gezellige smalle straatjes en verrassende pleintjes. De meeste gebouwen dateren van voor de XVde eeuw en de verschillende hoogtepunten van de Spaanse geschiedenis liggen hier op wandelafstand van elkaar. Vertrek maar eens op de Place Saint Jaume en wandel naar de Place Saint Joseph Oriol – met onder meer de prachtige kathedraal van Gaudi. In de Quartier de la Ribera is de Santa Maria del Mar meer dan de moeite waard. Deze kerk uit de veertiende eeuw wordt door haar sobere lijnen en harmonieuze structuur beschouwd als één van de puurste voorbeelden van Catalaanse gotiek. Naast andere curiosa vindt u er ook mooie glas-in-loodramen uit de XVde eeuw. Wie na al dat moois even wil bekomen, haast zich naar de Rambla, de meest typische boulevard van Barcelona. Zowel overdag als ’s avonds houdt de sfeer u in de ban.

Het romaanse Tarragona

Honderd kilometer ten zuiden van Barcelona ligt Tarragona. Een stad met wat minder uitstraling maar toch staat ook zij vermeld op de Werelderfgoedlijst van Unesco en dat is geen toeval. Wie Tarragona bezoekt, kan zich plots voorstellen hoe het leven er in de tijd van de Romeinen moet hebben uitgezien. De imposante Romeinse muur is wellicht het belangrijkste en meest indrukwekkende monument van het hele schiereiland. De stad bestaat uit drie niveaus. Op het hoogste staat de kathedraal, gebouwd in de XIIde eeuw en een prachtig voorbeeld van de overgang van de romaanse bouwstijl naar de gotiek. Naast het klooster en de binnenplaats, is ook het Diocesanomuseum de moeite waard met zijn religieuze kunstwerken waaronder vele kostbare Vlaamse tapijten. Van de Place de la Seu leidt een trap naar het centrale gedeelte van de oude stad met een wirwar van straatjes. Van de Place du Forum gaat het naar de Place del Rei waar u vanop de Romeinse toren een prachtig uitzicht hebt over de stad. Van daaruit kunt u naar het oude circus (325 m lang!) waar vroeger de Romeinse wagenrennen werden gehouden.

Een verblijf in Tarragona is echter niet af zonder een bezoekje aan het amfitheater. Het werd gebouwd op het einde van de Iste eeuw na Christus, oorspronkelijk als arena voor de gevechten tussen gladiatoren en wilde dieren maar in de derde eeuw werden er ook christenen gemarteld.

Drie cisterciënzerkloosters

De principes van volstrekte soberheid, noeste arbeid en eenvoud die de Orde van Citeaux (een cisterciënzerorde) al sinds de XIde eeuw naleeft, zijn ook weerspiegeld in de architectuur van de hun abdijen. De kloosters van Vallbona de les monges, Santa Creus en Poblet vormen wat de Catalanen ‘de cisterciënzerdriehoek’ noemen.

Vallbona de les Monges is een uniek vrouwenklooster met een binnenplaats in romaanse stijl die sterk contrasteert met de twee gotische glasramen van de noordelijke vleugel en met de westelijke beuk in renaissancestijl. Ook nu nog wordt de abdij bewoond door vrouwelijke religieuzen: bezoekers kunnen er eten en overnachten in comfortabele maar eenvoudige kamers (zie kader Praktisch). Bovendien kunt u er elke avond om 19.30 uur de vespers bijwonen, een mooi moment van bezinning, of u nu gelovig bent of niet...

Temidden van zilverpopulieren en olijfgaarden ligt Santa Creus. De kerk, de kapittelzaal, de kapel en de slaapzaal dateren van de XIIde eeuw en getuigen van een onovertroffen schoonheid. Het klooster, gebouwd van 1332 tot 1336, is een voorbeeld van de flamboyante Engelse gotiek. De abdijkamers van het koninklijk paleis zijn dan weer opgetrokken in renaissancestijl.

Santa Maria de Poblet is gebouwd in de XIIde eeuw op een heuvel en, even interessant: romaanse elementen, gotiek en barok zijn er in elkaar verweven. Deze cisterciënzerabdij, de grootse van Europa, blinkt uit in eenvoud. Er wonen een dertigtal monniken en de abdij kan slechts gedeeltelijk bezocht worden. Het grote klooster is tegelijk romaans en gotisch. De albasten retabel uit het begin van de XVIde eeuw is een van de oudste getuigen van de renaissance op Catalaanse bodem.

Een charmant stadje

Halverwege de Cisterroute, vlakbij Poblet, ligt een van de interessantste bestemmingen van het achterland van de Costa Dorada: Montblanc. Zowel de kerk van Sant Miguel, de kloosters van Sant Francesc, la Serra en la Mercè, het gemeentehuis en het koninklijk Paleis zijn al in de XIIde eeuw gebouwd. Maar de meest emblematische gebouwen zoals de vestingmuren en de gotische Santa Markerk dateren van de eerste helft van de XIVde eeuw.

In de tweede helft van die eeuw werd de stad blootgesteld aan epidemieën waardoor ze een beetje in verval geraakte. De voorbode van een recessie die drie eeuwen duurde. Vandaag is Montblanc een pittoresk stadje waar u heerlijk kunt flaneren van boetiek naar boetiek. Het feest van Saint-Georges op 23 april wordt met veel pracht en praal gevierd. Dan nemen alle inwoners van de stad deel aan de reconstructie van de overwinning van de heilige op de draak met een processie, vuurwerk en een uitbundig volksfeest. n

Myriam Schellens