De revival van Namen

In enkele jaren tijd onderging de Waalse hoofdstad een indrukwekkende make-over. Namen koos er resoluut voor om te moderniseren, zonder haar historisch erfgoed geweld aan te doen.

Sommige steden kampen met een te bescheiden imago. Antwerpenaars of Luikenaars laten het niet na hun stad te bewieroken. De stadstrots van de inwoners van Namen is meer ingetogen. Niet te verwonderen dus dat de stad lange tijd discreet bleef over haar toeristische troeven en zich vooral op haar historische erfgoed concentreerde. Toch zijn er in Namen, dat in de 19de eeuw gespaard bleef van zware industrie, tal van plekjes te ontdekken.

Boven het oude, verkeersvrije centrum met zijn kleine boetieks, prachtige herenhuizen en een handvol kerken en pleinen, torent een van de grootste citadellen van Europa uit. Aan de oevers van de Samber prijken statige huizen in Maaslandse stijl en sobere donkere baksteen. Ze contrasteren met de belle-époquewoningen langs de Maas, die herinneren aan de tijd dat de Brusselse bourgeoisie zich hier kwam ontspannen. Voldoende troeven om de dagjestoerist te charmeren, maar niet genoeg om hem geregeld te laten terugkeren. Daar komt nu langzaam verandering in.

Het uithangbord

Van kleine provinciestad groeit Namen stilaan uit tot wat sinds 1986 officieel de hoofdstad van het Waals gewest is. De laatste jaren volgden bouwwerven en kranen elkaar in sneltempo op, waardoor de aanblik van de stad veranderde. Ze kreeg een modernere uitstraling, terwijl ook de historische pareltjes werden aangepakt en opnieuw glans kregen. De Citadel, het uithangbord van de stad, kreeg als een van de eerste een opfrisbeurt. De restauratie van de muren – meer dan 50.000 m2 – is nog niet voltooid, maar de ondergrondse gangen zijn wel al opgeknapt en worden met een nieuwe geluid- en lichtshow in de kijker gezet. Vooral de nieuwe kabelbaan uit 2021 heeft impact: in een paar minuten ben je helemaal boven, waardoor de Citadel nu integraal deel uitmaakt van het stadscentrum. Maar de eeuwenoude burcht kreeg er ook een buur bij, een opvallend hedendaags gebouw met nu eens ronde, dan weer hoekige vormen.

Le Pavillon, zo heet het gebouw, is het voormalige Belgische paviljoen van de Wereldtentoonstelling van Milaan (2015), een vreemde hybride constructie met een uniek concept. “Het idee is om de barrières tussen disciplines te doorbreken”, legt directeur Charlotte Benedetti uit. “De werken die wij hier presenteren zijn een combinatie van moderne kunst, technologische innovatie en wetenschap.” Het is een explosieve mix van genres die de bezoeker moet intrigeren, verwonderen, amuseren en aan het denken zetten over hedendaagse problemen.

Zo gaat Biotopia, de expo die nog tot 27/11 loopt, op zoek naar onze verhouding tot levende organismen en de manier waarop wij met hen samenleven. Je ontdekt er ook chemische schilderijen, die van kleur veranderen naargelang de lichtinval en temperatuur, boomwortels waarin lichtjes dansen en kolonies van micro-organismen die zich ontpoppen tot vreemde glazen spiralen. Deze werken lijken op het eerste gezicht abstract, maar fascineren zodra je de achterliggende gedachte hebt ontcijferd. En dan is er nog de playground (voorzien bij elke tentoonstelling), waar je kan experimenteren met licht of in een handomdraai van biotoop veranderen.

Op de samenvloeiing

De kabelbaan op een steenworp van Le Pavillon brengt je zo weer in het stadscentrum. Van daar uit is het een paar minuten stappen tot het epicentrum van de Naamse reconversie: de plaats waar Maas en Samber samenvloeien of La Confluence. Tussen het Waals Parlement en het voormalige Gildenhuis van de slagers (Halle al’Chair) lieten Belgische en Deense architecten, op wat 40 jaar een braakliggend terrein was in het hart van Namen, een hedendaags bouwwerk verrijzen. Het open ontwerp, gericht naar de Maas, sluit aan op het jaagpad, dat bij mooi weer druk wordt bewandeld.

De stadswijk La Confluence is ontworpen als ontmoetingsplaats, maar je vindt er ook het NID of Namur Intelligente et Durable. De stad gaat er prat op een van de eerste slimme steden in Wallonië te zijn, die gebruik maakt van informatietechnologie om de kwaliteit van de stadsdiensten te verbeteren. Het NID zoomt in op Namen en belicht de huidige en toekomstige uitdagingen van stedelijke gebieden, via virtual reality-headsets en interactieve borden.

Als je door het enorme glazen dak kijkt, valt nog een ander architectonisch hoogstandje op: het cultuurcentrum Delta, met een verbazingwekkende cilindervormige gevel. Het staat niet duidelijk aangegeven, maar loop gerust de trap op naar de panoramische rooftop. Die is vrij toegankelijk en je kan er even uitblazen hoog boven het rumoer en genieten van een prachtig uitzicht op de Citadel.

Stadsvernieuwing

Het oude Namen, met haar historische centrum, blijkt al die nieuwe ontwikkelingen wonderwel te doorstaan. De voetgangerszone blijft een must, met een wirwar van steegjes, winkeltjes en pleintjes die het ideale decor zijn voor een glas op een terras. Daarnaast kennen nog twee wijken een opvallende revival, elk in hun eigen stijl. Zo is Carmes, met zijn schitterende art-decogevels, in een paar jaar tijd uitgegroeid tot een buurt met conceptstores en duurzame, retrochic en tweedehandswinkels. Een shop met seventies muren in oranje bont, een bar in Japanse stijl, atypische antiekwinkels, er is genoeg te zien voor een afwisselende wandel- en winkelervaring. De Rue des Brasseurs heeft zich dan weer ontpopt tot favoriete stek voor fijnproevers. Namen heeft zeker geen gebrek aan restaurants – ze is de stad met de meeste horeca -, maar in deze straat vind je de eettenten en cocktailbars die je smaakpapillen extra verwennen.

Het plaatje is nog niet helemaal af. De werken voor de uitbreiding van de voetgangerszone starten pas in 2023 en wil je een panoramafoto dan moet je wel heel goed mikken om niet te veel kranen in beeld te brengen. Namen is dus misschien nog niet helemaal the place to be, maar dat is slechts een kwestie van tijd. Waarom nog langer wachten?