De prikjes die u niet mag vergeten

Vaccinatie vormt een hoeksteen van de ziektepreventie. Bij kin- deren wordt het strikte schema meestal gevolgd, maar op latere leeftijd durven we dat wel eens vergeten. Een overzicht.

Omdat vaccinatie zo belangrijk is om ernstige ziektes te voorkomen, heeft de Hoge Gezondheidsraad een vaccinatieschema uitgewerkt dat regelmatig bijgestuurd wordt in functie van de evolutie van bepaalde aandoeningen. De basisvaccinaties worden toegediend tijdens de jeugd. Sommige vaccins bieden een levenslange bescherming, andere moeten op geregelde tijdstippen herhaald worden.

Difterie

Wat? Een ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie die de meeste organen van ons lichaam aanvalt, maar vooral het hart en het zenuwstelsel. Bij jonge kinderen en mensen boven de 40 jaar overlijdt tot 20 % van de patiënten.

Vaccinatie De basisvaccinatie gebeurt samen met tetanus en kinkhoest. Nadien is een herhalingsvaccin nodig om de 10 jaar. Indien de vorige vaccinatie meer dan 20 jaar geleden is, hoeft het volledige vaccinatieschema niet herhaald te worden maar volstaan 2 inspuitingen met een interval van 6 maanden.

Griep (Influenza)

Wat? Griep wordt veroorzaakt door een virus dat in staat is regelmatig een andere vorm aan te nemen.

Vaccinatie Moet elk jaar herhaald worden. Hier komen we in het oktobernummer van Plus Magazine uitvoerig op terug.

Hepatitis A

Wat? Een zeer besmettelijke leverontsteking, veroorzaakt door het hepatitis-A-virus (HAV). De overdracht gebeurt vooral via voedsel. Symptomen zijn koorts, misselijkheid, vermoeidheid en eetlustverlies. Na enkele dagen kan geelzucht verschijnen met donkere urine en een sterk verkleurde stoelgang, die in sommige gevallen zelfs bijna wit ziet.

Vaccinatie Het doormaken van de ziekte betekent levenslange immuniteit. De enige doeltreffende oplossing om de ziekte te vermijden is vaccinatie. De vaccinatie bestaat uit 2 injecties met 6 tot 12 maanden pauze. Ze biedt minstens 10 jaar bescherming en moet na die periode telkens herhaald worden. Er zijn vaccins die tegelijk tegen hepatitis A en B beschermen.

Hepatitis B

Wat? Wordt veroorzaakt door een erg besmettelijk virus dat wordt overgedragen via lichaamsvochten (bloed, urine, zweet, tranen, speeksel, sperma). In België hebben 700 000 mensen de ziekte en zijn 70 000 blijvend drager van het virus.

Vaccinatie Wordt aanbevolen bij zuigelingen op 2, 3, 4 en 15 maanden, met een herhaling tussen 10 en 13 jaar. Vanwege de zeer grote besmettelijkheid is niemand veilig. Mensen die in contact komen met bloed (artsen, tandartsen, verplegend personeel, labornaten, ambulanciers,...) lopen natuurlijk een extra risico, evenals mensen in de directe omgeving van een besmet persoon, mensen die onbeschermde seksuele contacten hebben en mensen die vaak reizen. Voor volwassenen bestaan twee schema’s: op 0, 1 en 6 maanden of op 0, 1, 2 en 12 maanden. Nadien zijn geen herhalingen meer nodig.

Hondsdolheid (Rabies)

Wat? Sinds juli 1999 zijn er geen gevallen meer geregistreerd in België.

Vaccinatie Preventieve vaccinatie is bedoeld voor mensen die een groot risico lopen: dierenartsen, boswachters, natuuronderzoekers in besmette gebieden. Ze bestaat uit 3 inentingen, op dag 0, 7 en 21.

Kinkhoest

Wat? Wordt veroorzaakt door een uiterst besmettelijke bacterie. Veel mensen zijn drager van deze bacterie die ze via speekseldruppeltjes overbrengen. Typische symptomen zijn zware hoest en overvloedige slijmsecretie in de luchtpijpen. Sedert enkele jaren neemt het aantal gevallen in verschillende Europese landen, ook in België, toe. Daarom wordt opnieuw vaccinatie van volwassenen aanbevolen.

Vaccinatie Eén dosis kinkhoestvaccin zou moeten toegevoegd worden aan de aanbevolen herhalingsvaccinatie tegen difterie en tetanus bij mensen die tijdens hun kinderjaren geen volledige kinkhoestvaccinatie (d.w.z. minstens 3 of 4 dosissen) hebben gekregen.

Sinds 2003 is er een gecombineerd vaccin tegen difterie, tetanus en kinkhoest beschikbaar, bestemd voor volwassenen.

Meningokokken

Wat? Meningokokken veroorzaken een bloedvergiftiging (septicemie) of een hersenvliesontsteking (meningitis). Men onderscheidt drie groepen : A, B en C.

Vaccinatie Tegen B bestaat geen vaccin. Het vaccinatieschema met het C-vaccin bedraagt één dosis boven de leeftijd van 12 maanden. Vaccinatie tegen A en C samen is aanbevolen voor wie naar bepaalde gebieden reist, bijvoorbeeld bedevaarders naar Mekka. Dit vaccin beschermt 3 jaar.

Pneumokokken

Wat? De pneumokok is de belangrijkste verwekker van longontsteking, bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking, sinusitis, middenoorontsteking en opflakkeringen van chronisch obstructief longlijden.

Vaccinatie Om de 5 jaar. Meer hierover in het oktobernummer van Plus Magazine

Tetanus

Wat? Ziekte gekenmerkt door spierkrampen en veroorzaakt door een bacterie die voorkomt in aarde en bij paarden. De besmetting kan zelfs gebeuren via een miniem wondje. 10 tot 40% van de mensen die tetanus oplopen, sterven eraan.

Vaccinatie Basisvaccinaties op 2, 3, 4 en 15 maanden, herhaling tussen 5 en 7 jaar. Nadien is een herhalingsvaccin nodig om de 10 jaar. Indien de vorige vaccinatie meer dan 20 jaar geleden is, volstaan 2 inspuitingen met een interval van 6 maanden. Indien men niet zeker is ooit een volledige basisvaccinatie gekregen te hebben dan worden 2 vaccins toegediend met 4 tot 6 weken interval en een derde inspuiting een jaar later. Het vaccin wordt altijd toegediend in combinatie met het difterievaccin.

Tuberculose

Wat? Deze ziekte, veroorzaakt door de Kochbacil, leek definitief uitgeroeid maar flakkert door migratie vanuit het oostblok regelmatig terug op.

Vaccinatie Systematische vaccinatie is echter niet aangewezen. n

Leen Baekelandt