De nieuwe Facebookgebruiker dat bent u!

De sociaalnetwerksite Facebook bestaat 10 jaar en maakte sinds zijn oprichting een hele evolutie door. Pubers lijken er stilaan genoeg van te hebben, maar steeds meer vijftigplussers maken er gebruik van omdat het een uitstekend communicatiemiddel is om in contact te blijven met vrienden en familie.

De geschiedenis van het internet zou je kunnen indelen in het tijdperk vóór en dat na Facebook. Vandaag is de sociaalnetwerksite alomtegenwoordig op het internet en kunt u via de dienst zowat alles delen: foto’s, artikels, goede en slechte nieuwtjes.... Facebook is dus veel meer dan een gadget voor pubers, zoals sommigen het graag afdoen.

Nog steeds weten sociale media een nieuw publiek te charmeren en zetten volwassenen van elke leeftijd de stap. Een studie uit 2013 toont aan dat meer dan 60% van de internetgebruikers tussen de 50 en 64 jaar en 43% van de 65-plussers een profiel hebben op een sociaal netwerk. De grootste vooruitgang boekt Facebook vandaag bij de 35-plussers, terwijl de oudste gebruiker, een dynamisch dametje van 105, fier met haar profielfoto pronkt.

Groepsdynamiek

Het succes van Facebook is te verklaren door het sneeuwbaleffect. Volwassenen openen meestal niet zomaar een Facebookaccount uit nieuwsgierigheid of omdat ze mee willen zijn met hun tijd. Ze doen het vooral omdat steeds meer van hun vrienden in het echte leven op de sociaalnetwerksite actief zijn. “Daar waar jongeren hun relaties voor een deel via de sociale media opbouwen, werd de sociale kring van volwassenen al vroeger gevormd,” analyseert Thierry De Smedt, onderzoeker aan het Centre de recherche en Communication van de UCL. “Ze zijn het gewend om hun relaties te diversifiëren, mensen te ontmoeten, te telefoneren.... De sociale media vervolledigen dit plaatje als een bijkomende manier van communicatie.”

In een maatschappij waar sociale en familiale relaties meer en meer versnipperd raken, wint deze nieuwe manier van communiceren aan belang. “Vandaag is de gezinsstructuur veel meer gediversifieerd: drie generaties die onder hetzelfde dak of in eenzelfde wijk/dorp wonen, is eerder uitzonderlijk geworden.” Het is niet meer ongewoon om een kleinzoon te hebben die in Canada woont of vrienden aan de andere kant van het land. Als we hen om gezondheids- of financiële redenen niet meer geregeld kunnen opzoeken, is elk middel om de relatie te onderhouden welkom!

Open vizier op de wereld

“We merken dat ouderen in de sociale media vooral een opportuniteit zien om in contact te blijven met jongere mensen. Het is een manier om aan te sluiten bij de leefwereld van hun kinderen en kleinkinderen: ze volgen hun doen en laten. Ouders/ grootouders vinden het leuk dat jeugdige leven in episodes te zien voorbijtrekken. Het haalt ook mooie herinneringen uit hun eigen leven weer naar boven.” Het is dan ook fout om Facebook louter als een communicatiekanaal voor naasten te zien, al blijft het wel de hoofdactiviteit (lees onze getuigenissen). Via sociale media ontmoeten we nieuwe mensen, wisselen we meningen uit, vinden we een schaakpartner en doen we goeie zaakjes! Een Amerikaanse studie suggereert dat de sociale media, omdat ze het isolement doorbreken, de hersenfuncties van ouderen kunnen stimuleren.

Keerzijde van de medaille

Maar laten we realistisch blijven: ook in Facebookland is niet alles rozengeur en maneschijn. Hoewel het netwerk officieel gratis is, werft Facebook inkomsten door uw persoonlijke gegevens te verzilveren en uw profiel te bestoken met gerichte reclame. Omzichtig omspringen met de informatie die u de wereld instuurt, is dus zeker aangewezen. Toch blijken oudere gebruikers, door hun levenservaring, op dat vlak minder naïef. “Deze mensen hebben George Orwell gelezen en zijn vertrouwd met telefoontjes van stofzuigervertegenwoordigers,” stelt Thierry De Smedt. “Ze kennen de gevaren van overal geregistreerd te staan en zijn dus heel voorzichtig. Ze stellen sneller de vraag: ‘Waarom moet Facebook dit allemaal weten?’ En maken als het moet gebruik van valse gegevens!” Rijpere gebruikers weten ook dat sommige informatie waarde heeft voor bepaalde personen en het niet altijd aangewezen is zich te laten gaan op een sociaal netwerk, zoals pubers wel eens doen. “Ze weten welke dingen ze beter voor zich houden: wat ik denk gaat niemand aan, behalve mezelf en een handvol intimi.”

Benz reed ook met een auto

Dit nieuwe publiek, dat voorzichtiger en minder open is, lijkt de marketingjongens in snelheid te hebben genomen. Tot voor kort richtte de meerderheid van de zichtbare reclame op Facebook zich vooral op pubers en jongvolwassenen. Daar komt langzaam verandering in. Toch verbaast het Thierry De Smedt, zelf zestiger, dat velen de massale aanwezigheid van vijftigplussers online nog steeds niet opmerken of minimaliseren. “Vergeet niet dat de 3 x 20-ers van vandaag de pioniers waren van de informatica en het internet. Zij hebben dit alles opgebouwd. Zich verwonderen over hun aanwezigheid op de sociale media, is als verbaasd zijn over het feit dat Carl Benz, autopionier en oprichter van Mercedez-Benz, met een auto reed!”

Ariane De Borger en Nicolas Evrard