De magie van de Maghreb

Dat er stoffige woestijndorpen zijn en duistere grotwoningen, weten we. Maar ook prachtige oases vol planten en vogels, en indrukwekkende ruïnes van Romeinse steden uit een ver verleden. Plus fiere en rijke havensteden met levendige medina’s en drukke soeks. Een bezoek aan de Maghreb, de noordelijke Sahara, laat niemand onberoerd.

Chinguetti en Ouadane (Mauritanië) Een oogverblindende fata morgana

Mauritanië vormt de brug tussen Noord-Afrika en de Subsahara. De bevolking bestaat uit een mix van Arabische Berbers en zwarte Afrikanen. Dit is altijd een doorreisland geweest en tot vandaag toe trekken voortdurend karavanen door de onmetelijke zandvlakte. De historische woestijnsteden Chinguetti en Ouadane liggen in het noorden, langs een van de vele oude karavaanroutes. Chinguetti (foto) was ooit een bruisende metropool en de zevende heilige stad van de islam. Nu levert ze vooral strijd met de woestijn en de oprukkende zandduinen. Unesco heeft een project opgestart om de stad te beschermen tegen het zand.

In de kleine straatjes van Chinguetti vindt u achter de traditionele deuren talloze bibliotheken waarvan sommige tot de 14de eeuw teruggaan. Hier en daar vindt u zelfs een manuscript dat nog en stuk ouder is. En 120 km verder in de woestijn, boven op een heuvel, liggen de ruïnes van Ouadane, ooit een bloeiend handelscentrum waar vooral zout, dadels en goud werden verhandeld. Vandaag hebben de palmentuin en de nabijgelegen oase alles in zich om u te doen geloven in een oogverblindende fata morgana.

Info: Ambassade Mauritanië, Colombialaan 6, Brussel, tel. 02 672 47 47

Sidi Ifni (Zuid-Marokko) Een paradijs voor surfers en paragliders

In het zuiden van Marokko ligt het haven- en vissers-stadje Sidi Ifni, dat tot 1969 in handen bleef van de Spanjaarden. Dat is tot vandaag merkbaar: in deze laidback uithoek van het land is de Spaanse sfeer nog altijd voelbaar. ’s Avonds flaneren de bewoners langs de zeepromenade en de meeste gebouwen zijn opgetrokken in een Spaanse art-decostijl uit de jaren dertig, heel anders dan in de rest van Marokko. Na het vertrek van de Spanjaarden was er een leegloop uit de stad, maar ondertussen worden steeds meer gebouwen en huizen opgeknapt. De stranden in de buurt – zoals dat van Legzira, foto’s links en rechts – zijn prachtig, met hun grillige rotsformaties in rode zandsteen. Maar zoals overal in de Atlantische Oceaan is er veel stroming, wat indrukwekkende golven oplevert voor de duizenden surfers die hier elke zomer neerstrijken, hand in hand met de al even avontuurlijk aangelegde paragliders.

Info: Toeristische Dienst Marokko, Louisalaan 402, 1050 Brussel, 02 646 63 20, www.visitmorocco.com

Marrakech (Centraal-Marokko) De kracht van een labyrint

Van de vier koninklijke steden van Marokko spreekt Marrakech het meest tot de verbeelding. De oude hoofdstad van het land is uniek. Het centrale Djemaa-el-fnaplein (foto links) met zijn broeierige avondsfeer, zijn eetstandjes en de nooit vervelende mengelmoes van verkopers, acrobaten en slangenbe-zweerders rondom de vele cafés met stemmige terrassen kent zijn gelijke niet. Vlak daarbij ligt een van de grote blikvangers: de Koutoubia-moskee met onder meer een fraaie 12de eeuwse minaret in Spaans-Moorse stijl. De leerlooierijen in de oude stad, het soekslabyrint, de gasthuizen in de smalle straatjes,... niets in de medina doet vermoeden dat we vandaag in de 21ste eeuw leven. Dat is wel het geval in de nouvelle ville die naast de oude stad is opgetrokken. Daar vindt u luxehotels zoveel u maar wilt, shoppingcentra, trendy bars en internationale restaurants.

Marrakech ligt aan de voet van het Atlasgebergte, een uitstekende uitvalsbasis om de woestijn of de bergen in te trekken. Of om een bezoek te brengen aan de bezienswaardigheden even buiten de stad, zoals de Menaratuin met zijn indrukwekkend waterbassin en de Jardin Majorelle (foto boven), ontworpen door de Franse architect met dezelfde naam.

Tamanrasset (Zuid-Algerijë) Het hart van de Touaregs

Algerije wordt vaak afgeschilderd als een gevaarlijk land voor toeristen, maar in het diepe zuiden is de veilig-heid veel beter gegarandeerd en dit gebied trekt de toeristen dan ook massaal aan. Een beroep doen op reisbureaus die erkend zijn door het ministerie van Toerisme (en die de richtlijnen strikt naleven) is verplicht maar dat kan de pret niet drukken.

In dat zuiden ligt een bergketen middenin de Sahara. De hoofdplaats van de streek, en meteen het kloppende hart van de Touaregs, is Tamanrasset (foto’s midden en on-deraan): een oase en handelsplaats op een hoogte van 1400 meter . Door die hoogte is het klimaat er gematigder en droger dan in de omliggende gebieden. Tamanrasset is de ideale uitvalsbasis om de Hoggar (of Ahaggar – foto bovenaan) te verkennen, een woestijn van vulkanische rotsen. Door de erosie is er een merkwaardig landschap met kegelvormige uitstulpingen ontstaan. Overal zijn grafheuvels, rotsschilderingen en gravures te vinden die het woestijnleven illustreren. Zo is het grillige landschap van de Assekrem bekend omdat taalkundige, trappist en ontdekkingsreiziger Charles de Foucauld hier als kluizenaar verbleef. Zijn graf is nog steeds een bedevaartplaats.

Ook natuurliefhebbers reppen zich graag naar de Hoggar omdat door de relatieve koelte de streek een grote biodiversiteit kent. Trekvogels kiezen hier hun waterplassen uit, want zelfs in droge periodes zijn die er te vinden. En in vochtige jaren valt er een grote bloemenpracht te bewonderen.

Info: Ambassade Algerije, Molièrelaan 209, 1050 Brussel, tel. 02 343 50 78

Sousse (Noord-Tunesië) De catacomben van het Romeinse rijk

In de streek rond Sousse (foto bovenaan), in het noord-oosten van Tunesië, concentreert zich een groot deel van het strandtoerisme. Deze stad is altijd een belangrijk handelscentrum geweest, zowel ten tijde van de Feniciërs en de Romeinen als van de Arabieren. Achter de oude stadsmuren gaat de medina schuil, met daarin de grote moskee en een zogenaamde ribat: een middeleeuws bolwerk dat zowel burcht als klooster was en bevolkt werd door soldaatmonniken.

In de soeks (foto links) vindt u stoffen, smeedwerk, kleding en aardewerk en in de kasba is het archeologisch museum ondergebracht, waar de mooiste antieke mozaïeken van het land te bewonderen zijn. Net buiten de stad is een bezoek aan de vijf kilometer lange catacomben de moeite waard. Samen met die van Rome vormen ze de belangrijkste uit de antieke periode.

Info: Tunesische Toeristische Dienst, Louizalaan 162, 1050 Brussel, tel. 02 648 23 55.

Matmata en Tataouine (Zuid-Tunesië) Het land van de Berbers

In het zuiden van Tunesië, tussen Matmata en Tataouine, leven al eeuwenlang Berbers die het leven in hun dorpen helemaal aan de woestijnomgeving hebben aangepast (foto onderaan). Alleen de grotwoningen waarin ze vroeger huisden zijn nu verlaten. Het is in deze streek dat George Lucas het decor vond voor Star Wars, met de ksour (foto rechts), schuren met daarin opslagruimtes die ghorfas worden genoemd. Rond deze – vaak ommuurde en dus veilige – schuren ontstonden kleine stadjes die vandaag toeristische trekpleisters zijn geworden, net als de stad Tataouine zelf die toch haar eigenheid heeft weten te bewaren.

Bovendien ligt op 120 km van Tataouine, temidden van immense zandduinen, de paradijselijke oase Ksar Gilane, een favoriete broedplaats voor vogels. De bronnen die de bomen en planten van water voorzien, zijn niet alleen verkwikkend voor de dieren, maar bieden ook een ideale ont-spanning voor de mensen.

Leptis Magna (Noord-Libië) De val van de gladiator

Ten oosten van de Libische hoofdstad Tripoli ligt misschien wel de bestbewaarde Romeinse stad ter wereld. Leptis Magna (foto boven) was oorspronkelijk een Fenicische stad onder de invloed van Carthago, maar na de verwoesting van het Carthaagse rijk groeide ze uit tot een belangrijke havenstad. Onder Keizer Septimus Severus (193-211 – foto links) beleefde ze haar bloeiperiode. Helaas sleepte de val van het Romeinse rijk ook Leptis Magna mee, tot de stad in 455 ten prooi viel aan de Vandalen. Op de archeologische site ten oosten van Tripoli hebben vele bouwwerken de tand des tijds doorstaan: de Severische triomfboog, de sportvelden, de baden van Hadrianus, het forum, de tempel, het amfitheater. In 2005 ontdekten Duitse wetenschappers in een badhuis kleurrijke mozaiëken uit de 1ste en 2de eeuw n.c., waaronder een afbeelding van een vermoeide gladiator, dat als een van de meesterwerken van de Romeinse mozaïekkunst wordt beschouwd. Ze zijn nu te bewonderen in het Leptis Magnamuseum dat ook op deze site is gevestigd.

Info: Ambassade Libië, Victorialaan 28, 1000 Brussel, % 02 649 21 13. n

Filip Godelaine