De laatste getuige

Het In Flanders Fields Museum in Ieper kreeg een grondige facelift en werd een pak groter. Klaar voor de herdenking van 100 jaar Grooten Oorlog, en voor de nieuwe generaties.

Nergens sloeg de Eerste Wereldoorlog zulke die-pe wonden als in de Westhoek. Van de minstens 600.000 doden in ons land vielen er 550.000 daar. Nu de laatste veteranen zijn gestorven en niet meer kunnen getuigen, wil Ieper meer dan ooit de band met het verleden bewaren zodat ook volgende generaties zouden weten wat oorlog is.

Wie over de wat ingedommelde Grote Markt van Ieper wandelt, kan zich haast niet voorstellen dat dit ooit een brandhaard was. De Lakenhallen tronen nu statig boven de markt uit. Maar nog geen 100 jaar geleden waren ze plat gebombardeerd. Ze zijn het symbool van vernieling en wederopstanding en dus de uitgelezen locatie voor het In Flanders Fields Museum.

Barsten in de Belle Epoque

Bij het binnenkomen lachen zwart-witbeelden van mensen in verfijnde kleren je toe: de belle époque. Maar het scherm waarop ze worden geprojecteerd, is vervormd en tussen de spagaten loert de oorlog. Wanneer je door de openingen stapt, sta je in oorlogsgebied. De scenografie is indrukwekkend en hoogtechnologisch. Op levensgrote schermen doen getuigen hun verhaal. Het zijn acteurs die in de huid zijn gekropen van mensen als Richard Wybouw, een vluchteling uit Middelkerke, en van Achiel Van Walleghem, de onderpastoor van Dikkebus. Wat ze vertellen is gebaseerd op interviews met hun familie en op dagboeken. Vooral de getuigenis van professor scheikunde Fritz Haber over de gasaanval grijpt naar de keel. “Veertien jaar geleden had nog 65 procent van de bezoekers een rechtstreekse band met mensen die de oorlog meemaakten. Nu is dat minder dan 40 procent”, zegt museumcoördinator Piet Chielens. “WOI is dus echt geschiedenis geworden. Meer dan ooit moet het museum de rol van getuige opnemen. Vandaar dat menselijke verhalen een belangrijke rol spelen.”

Ontmoetingen

Soldaten uit vijf continenten en meer dan 50 landen vochten op de Vlaamse slagvelden. Het museum krijgt dan ook bezoekers van over de hele wereld. Voor hen, maar evengoed voor buurtbewoners, is het interessant in te loggen op een ontmoetingskiosk. Via de gegevens die ze invoeren komen ze in contact met een persoon uit hun regio die de oorlog meemaakte.

In Flanders Earth

Een ander technologisch hoogstandje is In Flanders Earth, naar analogie met Google Earth. 3.500 luchtfoto’s uit de oorlogsperiode zijn samengebracht met hedendaagse foto’s. Met een transparantiebalkje kan je schuiven tussen het landschap in oorlog en dat van nu. Op die manier ontdek je de 350 sites in de frontstreek. Want het museum wil ertoe aanzetten verder te kijken dan de Lakenhallen en het oorlogserfgoed in de Westhoek te verkennen (lees ook: Must sees in de Westhoek).

Nooit meer oorlog

“Nooit meer oorlog” luidde het na Den Grooten Oorlog die een einde zou maken aan alle oorlogen. Toch is het even stil worden wanneer je bij het buiten gaan de meer dan 130 oorlogen opgelijst ziet die sinds 1918 onze geschiedenis hebben bepaald.

Info: In Flanders Fields, Lakenhallen, Grote Markt 34, Ieper. Tot 15/11, elke dag, 10-18 u. Van 16/11 tot 31/3, di-zo, 10-17 u. Prijs: euro 8. www.inflandersfields.be

Ann Heylens