De groene vulkaan

De Auvergne, dat is het land van de met groen overwoekerde vulkaanflanken en de schattige romaanse kerkjes die vertederd uitkijken over ‘hun’ vallei. Het land van de kazen en de koeien ook. En van de Puy-de-Dôme.

De regio Auvergne telt maar één grootstad die naam waard: Clermont-Ferrand werd op een uitgedoofde vulkaan gebouwd en is al eeuwenlang het hart van de streek. De Place de Jaude, nu het centrale plein van Clermont, was ooit de krater van de vulkaan. Overigens werd men zich pas in de 18e eeuw bewust dat de mensen hier op een explosieve bodem leefden, voordien dacht men dat het om gewone bergen ging. Op de Place de Jaude vindt u het standbeeld van Vercingetorix, de leider van de Arverges – vandaar de naam Auvergne – die bij de slag van Gergovie in 52 voor Christus het leger van Julius Caesar een smadelijke nederlaag toediende.

Schoonheid in eenvoud

De historische gebouwen van Clermont zijn zwartgeblakerd. Dat komt niet door de pollutie maar omdat ze met de karakteristieke en sterke vulkanische steen zijn gebouwd. De kathedraal Notre Dame du Port, die samen met twee andere romaanse kerken in de streek door de Unesco tot werelderfgoed werd verklaard, is er een mooi voorbeeld van.

Vlakbij Clermont ligt de Puy-de-Dôme, de bekendste vulkaan van de Auvergne en de poort tot het Parc Regional des Vulcans d’Auvergne, dat zich uitstrekt tot in het zuidelijke departement Cantal. De Puy-de-Dôme steekt met zijn 1465 meter boven 80 andere beboste bergtoppen uit. Het is een indrukwekkend landschap dat wereldwijde bekendheid heeft verworven dankzij de Tour de France. Elk jaar bezoeken 400 000 mensen de top. De sportiefsten doen dat te voet of per fiets, maar het kan vanzelfsprekend ook met de wagen. Wie meer over vulkanen te weten wil komen, kan terecht in het themapark Vulcania in Orcines, waar het ontstaan en de evolutie van de vulkanen door middel van de modernste multimedia wordt verklaard.

Wij rijden nu zuidwaarts richting Puy de Sancy, langs een prachtig glooiende route. De eerste halte is Orcival, een pittoresk plaatsje dat overheerst wordt door de indrukwekkende kathedraal, gebouwd in de typische romaanse stijl van de streek. Schoonheid in zijn puurste eenvoud. Dat geldt overigens ook voor de 250 andere romaanse kerkjes die in de Auvergne verspreid liggen. Vanuit Orcival klimt de weg steeds hoger. De stadjes Mont-Dore en La Bourboule beleefden hun hoogdagen in de 19e eeuw, toen kapitaalkrachtige astmapatiënten hier soelaas vonden bij de mondaine warmwaterbronnen. De grandeur van toen is verdwenen maar de zuivere lucht, de rust en de prachtige omgeving zijn onaangetast.

Kieskeurige koeien

Het zuidelijke departement Cantal in de Haute-Auvergne ligt op één grote vulkaan die door erosie in 12 stervormige valleien is verdeeld. Hier bezoeken we eerst Salers, een versterkt stadje dat de titel l’un des plus beaux villages de France draagt. De donkere muren en de middeleeuwse kantelen en torens geven deze plaats een enerzijds streng, anderzijds sprookjesachtig uiterlijk. We zijn niet de enigen die zich laten verleiden door deze dualiteit, want in de vele hotels, cafés en shops is het behoorlijk druk. Aan lokale specialiteiten is hier geen gebrek: le saucisson d’Auvergne bijvoorbeeld, en natuurlijk de beroemde kazen zoals le Cantal, le Saint-Nectaire en le Salers. Op restaurant is het genieten van fijn rundvlees, want hier is een koe niet zomaar een koe! De rassen la salers en l’aubrac staan symbool voor de streek, met hun uitzonderlijk smakelijk vlees.

Wonderkaas

De Puy Mary is het hoogste punt van de Cantal. Via een weg die als grand site national staat geklasseerd, rijden we naar het hooggelegen stadje Murat, gebouwd op drie rotsen die fungeerden als schouwen van de vulkaan. Een perfecte uitvalsbasis voor trektochten. We dineren er met de plaatselijke notaris maître Philippe Glaize, die de histoire locale als geen ander kent: “Deze bergstreek was lang afgesloten van de buitenwereld, daarom is er ook zoveel historisch erfgoed bewaard gebleven. Daarom ook lijken de robuuste romaanse kerken op forten en hebben ze soms zelfs torens die als defensiebastions werden gebruikt, zoals in Alanche. Tijdens de middeleeuwen heerste hier grote onzekerheid. Sommige kerkjes werden bemand door monniksoldaten van de maltezerorde of de tempeliers. Ikzelf stam uit een landbouwersfamilie, net zoals de meeste mensen in de streek. De lokale bevolking gaat nu wat achteruit in aantal, maar hun plaats wordt ingenomen door Belgen die hier een tweede verblijf kopen om hun pensioen op een gezonde, rustige plek te kunnen doorbrengen. De bergen zijn hier heel toegankelijk voor wandelaars en iedereen leeft op het gezapige ritme van de transhumance, de seizoenstrek van het vee naar de zomerse bergweilanden, waar het gras nog steviger is en de bloemen nog beter geuren, wat onze melk een unieke smaak bezorgt. En van die supermelk maken wij onze Cantalkaas! Het is een wonder dat hier al eeuwenlang wordt herhaald en waaraan niemand mag tornen. Want hoe graag we de Belgen ook zien komen, op onze eigenheid zijn we gesteld!” n

Filip Godelaine