De ene met pensioen, de andere nog niet

Wanneer de ene partner stopt met werken en de andere nog een tijd moet doorgaan, liggen frustraties op de loer. Terwijl die periode juist een buitenkans is om als koppel nieuwe wegen in te slaan, zegt de relatiecoach.

Met de huidige sociaal-economische situatie is de kans vandaag veel groter dat een koppel verschillende jaren niet samen kan genieten van zijn pensioen. De ene moet bijvoorbeeld blijven werken tot 65, terwijl de andere al jaren niet meer werkt als gevolg van een herstructurering of bedrijfssluiting. Of misschien werkt de andere in een beroep waar vervroegd stoppen nog mogelijk is (het onderwijs of de verpleging). Ook een leeftijdsverschil tussen twee partners kan ervoor zorgen dat de dag waarop ze thuis blijven ver uit elkaar ligt.

“De nieuwe situatie schudt in elk geval de dagelijkse routine meestal flink dooreen”, zegt relatiecoach Britta Zoilé. “Beide partners moeten door een proces van verandering en aanpassingen – zowel financieel als qua taken in het huishouden. Vooral het eerste half jaar kan dat lastig zijn. Zeker bij de partner die nog te maken heeft met werkstress en files zie je in die eerste tijd gevoelens van jaloersheid en frustratie.”

Wie wordt de huisvrouw?

Mannen en vrouwen reageren ook verschillend op de situatie, zo blijkt uit de peiling die Plus Magazine over dit onderwerp hield (lees ook Traditionele rollenpatroon blijft grotendeels overeind op p. 25). “Wanneer een man blijft werken en de vrouw thuis blijft, wordt de traditionele taakverdeling in het huishouden grotendeels bewaard en bevestigd”, benadrukt de relatiecoach. “Ook toen beide partners nog werkten, zorgde zij al voor het huishouden, terwijl hij de klussen en de tuin voor zijn rekening nam. De situatie wordt anders wanneer de vrouw blijft werken en de man met (brug)pensioen gaat. Hij wordt dan in zekere zin de huisvrouw en daagt het traditionele rollenpatroon uit.”

Wees proactief

Om frustraties te vermijden, moeten partners vooral proactief zijn en letten op elkaars signalen, zegt relatiecoach Britta Zoilé. Deze vuistregels kunnen het verschil maken:

Zeg nooit: we zien wel! Vaak weten koppels ruim van te voren wanneer een van hen zal stoppen met werken. Als ze zich in de tijd die vooraf gaat goed voorbereiden, kunnen beide partners erbij winnen. Het start op de dag dat iemand van de twee zegt “ik ga volgend jaar met pensioen” of “ik denk er aan vroeger te stoppen”. Dat is het moment om samen te zitten en écht met elkaar te praten. Niet zelden zal het de eerste keer in jaren zijn dat beide partners met elkaar een goed gesprek hebben. Wat willen we elk? Hoe gaan we de huishoudelijke taken verdelen? Hoe vangen we de mindere inkomsten op? Hoe vinden we een gulden middenweg voor elkaars wensen?

De thuisblijver hoeft niet alles in het huishouden te doen. Het lijkt logisch dat de thuisblijver meer huishoudelijke taken op zich neemt, maar ook dat is een kwestie van afspraken. Als de werkende partner bepaalde taken echt graag doet (koken of shoppen bijvoorbeeld) en dat laat verstaan, laat hem of haar die taken dan blijven doen als ze niet te veel stress bezorgen.

Praat elkaar geen schuldgevoelens aan. De werkende partner moet zich bij zijn/haar thuiskomst hoeden voor opmerkingen als “ik had toch verwacht dat je al gewied zou hebben in de tuin”. De thuisblijver kan dan weer beter zelfbeklag als “je hebt vandaag blijkbaar weer een heel leuke dag op het werk gehad, terwijl ik hier alleen thuis zat” achterwege laten.

Krop frustraties niet op. Ondanks de beste afspraken kan een van de partners in de loop van de maanden toch gefrustreerd raken. Vaak zal dat te merken zijn aan zijn/haar humeur en lichaamstaal. Wie jaloers of gefrustreerd wordt of die gevoelens merkt bij zijn partner, mag dat vooral niet opkroppen. Een goede methode bestaat erin om de gemaakte afspraken om de drie maanden samen te evalueren en desnoods bij te sturen.

Respecteer elkaars territorium. Meestal heeft elke partner zich in de loop der jaren een eigen ruimte in huis geschapen. De thuisblijver moet beslist aan de verleiding weerstaan om in het territorium van de werkende partner te gaan snuffelen. Die privacy zal het voor de werkende partner trouwens makkelijker maken om zijn plaats in huis te heroveren wanneer hij of zij stopt met werken.

Hecht belang aan rituelen. Het zal de relatie zeker ten goede komen als een koppel in deze situatie een aantal gewoontes invoert. Bijvoorbeeld eerst een aperitief drinken en bijpraten wanneer de werkende partner thuiskomt. Of vrijdagavond uit eten gaan en afspreken wat ze in het weekend samen gaan doen.

Me-time

Onze peiling laat zien dat de partner die niet meer werkt de uren alleen thuis prettig vindt. “Voor de meeste mensen is het de eerste keer in tientallen jaren dat ze zoveel tijd en vrijheid voor zichzelf hebben zonder pottenkijkers”, verklaart de relatiecoach. “Dit is me-time op z’n best en we vinden het zalig. Maar als we uren thuis niks gedaan hebben, durven we schuldgevoelens krijgen: ik zit hier te lanterfanten terwijl mijn partner hard moet werken. Die schuldgevoelens zijn onvermijdelijk maar nergens voor nodig. Heel diep in ons blijft het gevoel zitten dat we vanuit onze vaak christelijke opvoeding meekregen: we zijn op aarde om te werken. Lui zijn en genieten mag niet.”

Grijp die buitenkans!

Verder toont onze peiling dat traditionele rollenpatronen en taakverdelingen stevig overeind blijven wanneer de ene partner nog werkt en de andere niet meer. En dat is jammer, reageert de relatiecoach: “Toegegeven, patronen bieden structuur, zekerheid en comfort in ons leven. Toch zou ik hier een oproep willen doen om gewoontes te durven doorbreken.”

“Wanneer een van de partners stopt met werken, wordt aan het koppel een unieke kans geboden. Een groot deel van het huishoudelijke werk gebeurt al overdag. De partners krijgen dus weer de avonden en weekends cadeau om aandacht en zorg aan elkaar te besteden en samen quality time te beleven. De partner die thuis blijft, houdt niettemin voldoende tijd over voor activiteiten die hij of zij altijd al wou doen. De werkende partner kan zich beter op zijn werk concentreren en zelfs nieuwe professionele ambities gaan koesteren. Een meer relaxed en gelukkiger leven voor alle twee, dus. Grijp die buitenkans met beide handen!”

Ludo Hugaerts

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content