De 100ste Tour de France

Twintig vierkante meter archiefmateriaal heeft Plus Magazine-lezer Jef Dauwen verzameld over wielrennen en over de Ronde van Frankrijk. Hij voorzag de foto’s van tien Tour-edities van amusante anekdotes. In vergelijking met de pioniers van toen, zijn de renners vandaag verwende knapen!

1903

Op woensdag 1 juli 1903 om 3.16 u. ’s nachts vertrekken 60 renners in Montgeron, een voorstad van Parijs, voor de eerste rit van de allereerste Ronde van Frankrijk. Er moeten zes etappes worden gereden, met een totale afstand van 2.428 km. Tussen elke etappe wordt twee tot drie dagen gerust.

Maurice Garin wint de eerste Ronde op 19 juli (op de foto hiernaast rijdt hij een ererondje). Toch is het geen evidente tourwinst. Onderweg wordt Garin met het leven bedreigd door supporters van concurrent Aucouturier (bijgenaamd de Verschrikkelijke). Zij zijn boos omdat hij gedeclasseerd werd nadat hij zich had laten gangmaken door bevriende automobilisten.

In de laatste rit van Nantes naar Parijs wisselt Garin op aanraden van Tourdirecteur Henri Desgrange zijn gekende witte trui voor een zwarte. Zo ontsnapt hij in die laatste rit ’s nachts ternauwernood aan een gewapende bende fans van Aucouturier en wint hij de eerste Tour.

Garin wint ook het volgende jaar de Tour, maar wordt later, samen met de nummers 2 en 3 gedeclasseerd omdat zij een deel van het parcours met de trein hadden afgelegd.

1912

Het Tourreglement van toen zei: bij pech moet de renner zelf, zonder hulp van anderen, zijn fiets herstellen. Dit werd door de koerscommissaris in het oog gehouden.

Enkele andere citaten uit het toenmalige reglement:

Art. 5: Rijwielen van allerlei type zijn toegelaten mits ze uitsluitend door kracht van de spieren worden bewogen.

Art.6: De wedstrijd wordt betwist zonder gangmakers, zonder verzorgers en zonder mecaniciens.

Art. 7: Automobielen zijn niet toegelaten.

Art. 8: Veranderen van rijwiel is toegelaten. De totale omloop moet door de renner worden afgelegd zonder zijn rijwiel te verlaten, zelfs wanneer hij bergop de weg te voet aflegt.

Voor het eerst wordt de Tour gewonnen door een Belg: Odile Defraye (24 jaar, alias Frayke) uit Rumbeke.

1937

Op gevaar van eigen leven steekt Roger Lapébie de sporen over. De Tour van 1937 is de eerste waar versnellingen worden toegestaan. Voor het eerst neemt Gino Bartali deel en is meteen de grote favoriet. Hij wint de etappe naar de Galibier en verovert geel. Daags nadien komt hij tijdens een afdeling in volle vaart ten val en belandt in het water van een ravijn. Hij wordt gelukkig gered door zijn ploegmaat Camusso maar verlaat de volgende dag toch de Tour met koorts.

1938

De bloemenmeisjes zien er lang niet zo sexy uit als nu. De winnaars – hier Gino Bartali – worden gefeliciteerd door een meisje in traditionele klederdracht. Geen sprake van diepe decolletés of minirokjes.

1939

Zoals in artikel 6 van het wedstrijdreglement staat: geen verzorgers. De renners krijgen op een erf van een boerderij de gelegenheid om zich te verfrissen na een lange, hete rit. Deze tour is de laatste die door een Belg wordt gewonnen, Sylveer Maes. Het zal tot 1969 duren tot er opnieuw een Belg als eerste in Parijs over de streep rijdt: Eddy Merckx.

1949

Ploegleider Alfredo Binda heeft twee aartsvijanden ondergebracht in één ploeg: Gino Bartali en Fausto Coppi. In de vijfde rit valt Coppi uit door pech. Bartali valt aan en wint. Coppi is diep teleurgesteld en wil opgeven. Maar zijn blinde verzorger Biagio Cavanna praat op hem in. Coppi en Bartoli spreken af om elkaar niet te beconcurreren in de Pyreneeën. De beslissing valt in de Alpen, in een rit over de Col de l’Iseran en de Col du Petit St Bernard. Bartali haakt af en Coppi wint de tour met 11 minuten voorsprong op Bartali. Bij aankomst sluit Coppi zijn blinde verzorger in de armen.

1950

Dit jaar rijdt er een Algerijnse renner mee, Abdel-Kader Zaaf. In de rit naar Nîmes ontsnapt hij met de in Algerije geboren Fransman Marcel Molinès. Het is een snikhete dag. Abdel Kader drinkt met grote teugen van de aangereikte flessen wijn. Nadat hij een voorsprong heeft opgebouwd stopt hij onder een boom en valt in de verfrissende schaduw stomdronken in slaap. Wanneer hij wakker wordt, springt hij op zijn fiets maar rijdt in de tegenovergestelde richting weg. Marcel Molinès wint deze etappe.

1952

De Tour van 1952 is de eerste waarin er televisiebeelden worden gemaakt. Er wordt gefilmd vanop de motor en iedere avond worden de opnames naar Parijs gebracht om te worden uitgezonden.

Voor het eerst worden de Alpe d’Huez en de Puy-de-Dôme opgenomen in de Ronde van Frankrijk. Het is dé Tour van Fausto Coppi. Hij wint in Parijs met 28 minuten voorsprong op nummer 2, de Belg Stan Ockers.

1969

Na 30 jaar wint er eindelijk nog eens een Belg de Ronde van Frankrijk. Eddy Merkx, 24 jaar, bijgenaamd de Kannibaal. Ondanks het feit dat hij een maand eerder uit de Giro werd gezet wegens een positieve test op amfetamines. Na 18 dagen zonder competitie wordt hij vrijgesproken vanwege procedurefouten en kan hij deelnemen aan de Tour. De dag van zijn overwinning landt Neil Armstrong op de maan. Merkx wint met ruim een kwartier voorsprong. Naast de gele trui haalt hij de groene, de bolletjes- en de combinatietrui binnen.

1982

Dit jaar wordt de wedstrijd gedomineerd door sociale onlusten. Een ploegentijdrit wordt uitgesteld door een manifestatie van stakende metaalarbeiders. De 16de rit wordt tegengehouden door actievoerende boeren. Maar ook de renners zijn niet tevreden: als protest tegen te vroege vertrek-uren, te lange verplaatsingen en te grote ritafstanden houden ze enkele sit-ins.

In 2014 houdt onze lezer Jef Dauwen – die voor de sappige anekdotes zorgde bij de beelden – in Wommelgem een tentoonstelling over het Wereldkampioenschap wielrennen.

Koen Roskams