Cookies Vriend of spion?

Een cookie is een kleine klikspaan die bijna even oud is als het internet. Het werd oorspronkelijk ontwikkeld om uw bezoek aan websites vlotter te laten verlopen, maar soms neemt het de gedaante aan van een dubbelagent.

Een cookie is een klein bestand dat op uw harde schijf wordt opgeslagen door elke website die u bezoekt. Het is simpelweg een getuige van de verbinding die u maakt. En uiteraard merkt u daar niets van. De naam komt van Magic Cookie, de toenmalige bijnaam voor een datapakket dat door een programma werd ontvangen en teruggezonden zonder er iets aan te veranderen. De populariteit van cookies gaat terug tot 1994, toen ze werden gebruikt door browser Netscape, op dat moment een geduchte concurrent van Internet Explorer. Een jaar later maakten cookies deel uit van het digitale landschap.

Hoe werken cookies?

Als u voor het eerst een website bezoekt, stelt de server die u bezoekt uw computer (maar ook uw tablet en smartphone) een aantal vragen en dropt er een klein pakketje met gegevens – het cookie – dat informatie bevat over uw besturingssysteem en het scherm (groot of klein) dat u gebruikt, het tijdstip van uw verbinding en uw taalkeuze.

De volgende keer dat u naar die website surft, zal uw browser het cookie raadplegen en uw profiel herkennen. Vanaf dan zal u niet langer worden gevraagd om een taal te kiezen en zal de interface zich aanpassen aan uw scherm. Zo bekeken, levert het cookie dus nuttig werk en bespaart het tijd. Zo’n cookie is trouwens minder opdringerig dan een site die u, onder het mom van gratis toegang, vraagt om een lang formulier in te vullen met ook uw naam, adres en telefoonnummer.

Het gevaar van reclametracking

Het grootste risico van cookies is dat ze door online reclameregies worden ingezet om de verbindingen die u maakt vast te leggen. Digitale marketingtools kunnen namelijk met de hulp van analyse-instrumenten het parcours achterhalen dat u als internetgebruiker aflegt. Dit is wat men behavioral advertising noemt.

De bekendste tool is Google Analytics. Hij wordt wereldwijd gebruikt door eigenaars van onlinewinkels. Het tracken (spoor volgen) van internetgebruikers is zo efficiënt geworden dat als u een advertentie op een website aanklikt zonder iets te kopen, die advertentie u blijft achtervolgen waarheen u ook surft. En dat in de hoop u alsnog tot kopen te verleiden. Op die manier kunnen websites die u niet bezoekt cookies recupereren die werden aangemaakt door websites die u wel hebt bezocht. Dat is het geval met reclamecookies.

Cookies blokkeren of beheren?

Uw browser is in staat binnendringende cookies te onderscheppen. Bij browsers als Google Chrome en Firefox kunt u gebruik maken van de functie Browsegegevens wissen om u na een bezoek aan een website van het cookie te ontdoen. Bij Internet Explorer gaat u naar Extra en klikt u vervolgens op Internet opties waar u onder General bij Browsegeschiedenis op Wissen klikt.

Om dit niet telkens handmatig te moeten instellen, bestaat er een elegante oplossing: de InPrivate browsing modus. Deze optie wist uw browsegeschiedenis en de cookies telkens als u het programma afsluit. U stelt deze modus in via de snelkoppeling Ctrl/Shift/P.

Nog sneller en doeltreffender: klik in de menubalk op Extra, open Internet opties en klik onder Privacy op Geavanceerd. Daar kunt u cookies standaard accepteren of blokkeren. Of nog, van de websites die u bezoekt eisen dat ze u een verzoek sturen telkens wanneer ze cookies willen installeren. Maar die laatste procedure wordt al snel omslachtig.

Het moet gezegd: systematisch cookies weigeren biedt weliswaar een maximale bescherming tegen internetverkopers, maar beperkt ook in hoge mate uw surfvrijheid, omdat veel websites u dan gewoon de toegang weigeren.

Wat zegt de wet over cookies?

Het gebruik van cookies wordt geregeld door een Europese richtlijn uit 2011, die een jaar later in de Belgische wetgeving werd opgenomen. In die weinig heldere wetgeving staat dat iedere gebruiker toestemming moet geven vooraleer een website cookies op een computer mag plaatsen. Maar moet die toestemming ‘voorafgaandelijk en uitdrukkelijk’ zijn zoals de Privacycommissie het wil? Dat is niet de mening van het Interactive Advertising Bureau, de organisatie die de sector van de internetreclame vertegenwoordigt. Volgens het IAB moet elke website de gebruiker informeren over wat hij met de cookies wil gaan doen en moet hij de consument de mogelijkheid geven om ze te blokkeren. Tot zover de theorie die in de meeste Europese landen voor het informed consent geldt. Concreet komt het erop neer dat de startpagina van een website de gebruiker informeert over het cookiesbeleid en hem doorverwijst naar een pagina met informatie over hoe hij de kleine klik-spanen kan blokkeren via zijn browser (welke ook).

In ons land kunt u via de website youronlinechoices.com cookies accepteren of weigeren voor alle of voor bepaalde adverteerders. De website legt ook voor elke browser uit hoe u de toegang tot cookies kunt blokkeren of deblokkeren. En hoe u eventueel klacht kunt indienen bij de JEP (Jury voor Ethische Praktijken inzake reclame.)

Jean-Claude Verset