Cataractchirurgie: een technologisch hoogstandje

De voorbije jaren hebben de technieken op het vlak van de anesthesie en de chirurgie een spectaculaire ontwikkeling doorgemaakt. Een frappant voorbeeld in de oogheelkunde is de cataractoperatie, waarbij een patiënt wiens ooglens troebel is geworden, opnieuw beter kan zien.

Een cataractoperatie is een heel courante ingreep geworden in de centra voor ambulante chirurgie”, zegt dr. Vryghem, hoofd van de dienst Oogheelkunde in het Brusselse Sint-Jansziekenhuis. “20 jaar geleden duurde een cataractoperatie bijna 45 minuten. Vandaag is dat minder dan 15 minuten én ze verloopt een pak efficiënter omdat we met minder grote incisies en zonder hechtingen werken.”

Bij deze operatie wordt de troebele ooglens vervangen door een kunst-lens. Een ingreep die vandaag nog amper te vergelijken valt met wat men tot de jaren 70 deed. Destijds haalde men de ooglens volledig uit het oog via een incisie die tot 13 mm groot kon zijn en diverse hechtingen vergde. En de lens vervangen, kon nog niet. De patiënt moest na de ingreep een bril met dikke glazen of permanente contactlenzen dragen.

Een eerste stap vooruit kwam er in de jaren 70: toen plantte men voor het eerst een kunstlens in ter vervanging van de lens die men uit het oog haalde. Nog later verwijderde men niet langer de hele ooglens maar enkel de kern: de incisie was dus kleiner (8 tot 10 mm) maar er waren nog altijd hechtingen nodig.

Met reuzenschreden vooruit

Intussen is de techniek enorm verbeterd. De kern van de ooglens wordt niet meer verwijderd maar verbrijzeld met ultrasone trillingen en vervolgens opgezogen. “Bovendien gebruiken we plooibare kunstlenzen die door superkleine incisies kunnen, vaak van minder dan 3 mm. Hechtingen zijn niet meer nodig. De patiënt kan sneller opnieuw zien en het resultaat is beter.”

Een laatste voordeel: dankzij de biometrie kan men nauwkeurig berekenen welke kunstlenzen de patiënt nodig heeft om meteen ook bijziend-heid, verziendheid of astigmatisme te corrigeren. “In dat geval zal de patiënt wellicht geen bril meer nodig hebben om ver te zien”.

Met multifocale kunstlenzen kan men zelfs bereiken dat de patiënt nagenoeg (of helemaal) zonder leesbril verder kan. Deze implantaten worden niet terugbetaald door het ziekenfonds maar vaak wel door aanvullende verzekeringen.

Niet alleen de chirurgie maar ook de anesthesie heeft een aanzienlijke weg afgelegd. Nog niet zo lang geleden begon een cataractoperatie met een verdovende injectie achter het oog. Bepaald geen pretje en niet zonder risico... Vandaag krijgt de patiënt in de meeste gevallen gewoonweg verdovende druppels in het oog. Oneindig veel comfortabeler dus. “Dat de patiënt nu via druppels wordt verdoofd, is uiterst belangrijk: de impact van de verdoving op de algemene gezondheidstoestand is miniem. Nog een belangrijk aspect: het gaat momenteel ook om avasculaire ingrepen wat betekent dat er geen druppel bloed aan te pas komt. En dat is vooral een pluspunt voor patiënten die antistollingsmiddelen nemen: zij hoeven niet te stoppen met hun medicatie.” n