Camera’s: steeds beter en minder duur

In één jaar is werkelijk alles op de cameramarkt veranderd. Nieuwe technologieën zijn opgedoken, allerlei gadgets zijn op de markt verschenen en de toestellen zijn bijna angstaanjagend intelligent geworden. En de prijzen, vraagt u? Die blijven dalen!

Voor de Belgische fotomarkt was 2009 een ingewikkeld jaar. De verkoop van de compacte camera’s daalde met 15 %, wat werd goedgemaakt door het aanhoudende succes van de reflexcamera’s. Maar de echte bestsellers waren de fotoaccessoires. Canon België zegt dat het elke maand 1000 losse lenzen heeft verkocht, wat één derde is van het omzetvolume van de camera’s. De flitsers zitten eveneens in de lift en vertegenwoordigen een zesde van de verkoop van toestellen. Een trend die bij alle fabrikanten te merken valt.

Compact, bridge, Reflex en... micro 4/3

Tot voor kort was de wereld van de fotografie verdeeld tussen de reflexcamera’s (omvangrijk maar u kunt ze naar hartenlust in-stellen) en de compacte camera’s, ideaal voor wie alleen maar een knopje wil indrukken. Het enige alternatief was de subcategorie van de zogenaamde bridges, die in omvang het midden houden tussen reflex en compact en tot op zekere hoogte ingesteld kunnen worden.

Maar sinds enkele maanden hebben Olympus en Panasonic een echte revolutie veroorzaakt door zich allebei aan een vierde formaat te wagen: micro 4/3. Het komt eropneer dat ze kleinere beeldsensors gebruiken dan die van de reflexcamera’s. Een micro 4/3-sensor vervangt het ingewikkelde mechanisme met spiegels en prisma’s van de reflex. Het grote voordeel is dat ze nu kleinere verwisselbare lenzen kunnen maken. Micro 4/3-camera’s combineren dus de mogelijkheid om de lens te vervangen met een formaat dat in de buurt van een compact komt.

Samsung heeft een andere strategie gekozen met de APC-sensor, die eveneens semicompacte camera’s met verwisselbare lenzen mogelijk maakt. De prijzen liggen in de buurt van de 699 euro (voor de NX10 met 1 lens). Canon, de marktleider in de fotografie, stelt geen enkel toestel van dit type voor... en lijkt er ook geen belangstelling voor te hebben.

Het weten waard: een micro 4/3 kan met een adapter oude 4/3-standaard- lenzen gebruiken maar de nieuwe microlenzen passen niet op grote reflexcamera’s. Micro 4/3 is een mooi alternatief voor de amateurfotograaf, maar vanwege de mindere lichtheid en de velddiepte, die in de buurt komt van die van een compact, geven de professionals de voorkeur aan een reflex met een sensor van standaardgrootte.

De sensor: nieuwe technologieën

De sensor is het essentiële onderdeel van de camera dat het licht dat door de lens valt in digitale data omzet. Nu het bijna onmogelijk is geworden een compact van minder dan 10 MP te vinden en 14 MP bijna alledaags wordt, is de oorlog van de megapixels afgelopen. Toch is een oud model van 5 MP al genoeg om een knappe foto op A4-formaat af te drukken. Het enige voordeel van een krachtigere sensor is de mogelijkheid om een deel van een foto af te drukken zonder kwaliteitsverlies.

Een ander debat gaat over de technologie van de sensor: CMOS of CCD? Canon kiest voor CMOS – vooral voor zijn reflexcamera’s – terwijl de concurrenten de voorkeur geven aan CCD. Zelfs in het laboratorium is het verschil in resultaat nauwelijks te beoordelen. Schenk er dus niet te veel aandacht aan.

Het weten waard:als u een fototoestel als videocamera gebruikt, kunt u met een CCD-sensor wel in HD filmen, maar hebt u altijd een CMOS-sensor nodig om in full HD te kunnen werken.

De lens mét handtekening

Bij een compacte camera kunt u de lens niet vervangen. Controleer dus van welke fabrikant ze afkomstig is voor u koopt. Namen als Schneider Kreuznach, Leica, Karl Zeis en Canon zijn synoniem met kwaliteit. De echte nieuwigheid is echter de verschijning op compacte camera’s van de eerste groothoeklenzen van 24 mm met 5x-zoom (Canon Ixus 210, Samsung EX1) of van 28 mm met 8x-zoom (Lumix FS33-33). Een groot-hoeklens is niet altijd onmisbaar, maar wel handig als u in een kleine kamer 10 mensen op de foto wilt krijgen. Een camera met deze functie kost meer dan 350 euro.

Slimmere foto’s

De grote nieuwigheid tegenover de camera’s van vorig jaar? Een hoger IQ. Jarenlang hebben de fabrikanten tot vervelens toe voorgeprogrammeerde scene modes bedacht: voor de bergen, de zee, het donker, onderwaterbeelden, vuurwerk,... Moderne toestellen hebben vaak meer dan 20 van deze mogelijkheden. Maar die moet de fotograaf dan wel manueel kiezen, en meestal doet hij dat niet en laat hij het toestel in de automatische modus staan. De nieuwe compacts doen het beter: ze identificeren zelf de beste scene modes, zonder op onze hulp te wachten. Als er dus een fotogenieke mier over uw tafel loopt, is de camera zo slim dat hij automatisch naar macro schakelt.

Ook de zoekers worden intelligenter, zodat u bij sommige toestellen het resultaat van de beeldinstellingen kunt zien voor u de foto maakt.

Panasonic introduceert op zijn G2 bovendien gezichtsvergrendeling. Vergelijk het met een geleide raket die haar doelwit blijft volgen: wanneer u op het LCD-scherm scherp-stelt op een gezicht, blijft de sensor die persoon in beeld houden, ook als hij beweegt.

Het antistofysteem

Een camera met verwisselbare lenzen kan niet zonder een antistofsysteem, dat de vuiltjes bestrijdt die van het vervangen van de lens profiteren om in het toestel te dringen. Softwarematige oplossingen identificeren de stofjes en retoucheren ze weg. De fysieke oplossing werkt met een systeem dat de stofjes in een opvangbankje doet vallen. De fabrikanten gebruiken daar filters met supersone golven voor, die 50 000 keer per seconde verticaal trillen. Daar is zelfs het hardnekkigste vuiltje niet tegen bestand.

Video Lite

De heersende norm voor digitale video is AVCHD. Deze decoder werkt met verschillende video-indelingen, waaronder HD en full HD.

Fototoestellen werken meestal met Motion JPEG, maar sinds 2009 bestaat er ook een beperkte versie van AVCHD, AVCHD Lite, waarmee u HD-video’s met een resolutie van 1280 x 720 pixels en een beeld-snelheid van 30 beelden/seconde kunt opnemen. Met andere woorden, hoge definitie met 720 lijnen, maar niet met 1080. Het belang-rijkste voordeel: een grotere opslagcapaciteit zonder de compatibiliteit met andere audiovisuele apparatuur in het gedrang te brengen.

In deze context volstaat een USB-poort niet langer. U hebt ook een HDMI-aansluiting nodig om uw films (en foto’s) naar een digitale televisie over te brengen.

Het weten waard: sommige toestellen kunnen tegelijkertijd filmen en foto’s maken. De Panasonic G2 is er een van.

De beeldstabilisator

Nu de zoomfuncties almaar sterker worden en ze elke beweging genadeloos afstraffen, is een beeldstabilisator zeker geen overbodige luxe meer. De meeste toestellen combineren een mechanische stabilisator die de wazigheid van een onvaste hand elimineert, met een softwarematige stabilisator die de wazigheid op zijn eigen manier aanpakt door de ISO-gevoeligheid stevig bij te regelen.

Bij Canon hebben alle compacte toestellen van de lichting 2010 een dergelijke ingebouwde beeldstabilisator. Alle fabrikanten volgen die trend. Maar maak u geen illusies: als u een sterkere zoom (van 4x) gebruikt, is een stabiliserend statief nog altijd sterk aanbevolen.

In de schaduw

Intelligente schaduwdetectie is een recente techniek, die je voorlopig alleen op enkele duurdere toestellen vindt. De functie optimaliseert de belichting van elk deel van een foto. Een andere functie compenseert automatisch tegenlicht. Sommige camera’s kunnen zelfs de schaduw die de flits maakt, wegwerken. Maar op een goedkopere camera zult u er tevergeefs naar zoeken.

Los of ingebouwd

Fototoestellen met potloodbatterij-en zijn meestal minder duur en kunnen met zowel oplaadbare als, wanneer het niet anders kan, met alkali-baterijen werken. Potloodbatterijen hebben vanzelfsprekend wel meer plaats nodig dan oplaadbare platte batte-rijen.

Het weten waard: hebben losse batterijen afgedaan? Niet voor de liefhebbers van lange trektochten, dus zonder stopcontacten in de buurt. Maar ze zullen dan wel tevreden moeten zijn met vrij eenvoudige toestellen.

Het aanraakscherm

Een scherm van 3 inch is geen uitzondering meer. Origineler is een aanraakscherm, geleend bij de nieuwe smartphones. De fysieke knoppen maken dan plaats voor aanraaktoetsen op het scherm. In het begin is het even wennen, maar daarna wilt u niets anders meer.

Het LCD-scherm kan vervangen worden door een AMOLED-scherm met LED-technologie. Grootste voordelen: een lager verbruik, fellere kleuren en vooral een betere zichtbaarheid in het zonlicht.

Sommige toestellen hebben een scherm met een gyroscoop die de stand van de foto’s automatisch aanpast aan de positie van de camera, verticaal of horizontaal. Duurder, denkt u? Jazeker!

Nieuwe gadgets

2010 is een jaar van gadgets. Met de geolokalisatie van foto’s kunt u bijvoorbeeld dankzij een ingebouwde gps bij elke foto de geografische coördinaten opslaan van de plaats waar u hem hebt gemaakt. Daarna kunt u de foto van een restaurant, een landschap of een monument als gps-bestemming gebruiken als u dat wenst.

Ook heel erg in de mode: een functie die foto’s en video’s automatisch naar sociale netwerksites als Flickr, Facebook of Youtube verzendt. Dat gebeurt via een verbinding met uw pc, al dan niet draadloos via WiFi.

Nog origineler: een zelfontspanner die niet met een timer werkt maar op een knipoogje van de fotograaf reageert, wanneer die zelf in het beeldveld staat. Twee seconden na het seintje wordt de foto gemaakt. Canon heeft dit system Smart Shutter gedoopt. Een andere techniek om zelf mee op de foto te staan, werkt met een schermpje aan de voorzijde van de camera, dat toont of iedereen netjes gekadreerd is. Hetzelfde schermpje kan een tekenfilmpje afspelen om kinderen naar de lens te doen kijken (Samsung ST550).

En laten we de Coolpix S1000PJ (Nikon) niet vergeten, die u als projector kunt gebruiken om uw foto’s in het groot op een wand te tonen. Uw bezoek zal onder de indruk zijn...

De geheugenkaart

Voor u een SD-geheugenkaart koopt (het meest courante type), moet u kijken met welke lezer uw camera uitgerust is. Een toestel dat ouder is dan vier jaar heeft nog een SD-lezer van de eerste generatie, die beperkt is tot kaarten van maximaal 2 GB. Als u de camera na 2006 hebt gekocht en de vermelding SDHC ziet, hebt u een kaartlezer van de tweede generatie (High Capacity). Goed nieuws, want u kunt hem gebruiken met de momenteel meest gebruikelijke kaarten van 4 tot 32 GB. En als uw camera gloednieuw is, draagt hij misschien al de vermelding SDXC (Extended Capacity), zodat hij kaarten van 64 GB tot 2 TB kan lezen (1 terabyte = tweeduizend miljard gegevens). Dat is knap maar duur, want de nieuwe SDXC-kaarten van Sandisk kosten 280 euro voor 64 GB vermogen. Kaarten van 2 en 16 GB kosten respectievelijk ongeveer 11 en 50 euro. Canon zal zijn volgende PowerShot-gamma met SDXC-lezers uitrusten.

Nog even twee andere formaten vermelden: de miniSD-kaart (2003) en de microSD-kaart (2005) met een maximale capaciteit van 16 GB. Sandisk heeft onlangs een eerste microSDHC-kaart van 32 GB aangekondigd (voor 153 euro).

Het weten waard: de SD-norm is terugwaarts compatibel. Een nieuw model kan dus ook kaarten van de eerste en de tweede generatie lezen. Het omgekeerde gaat niet op. Kijk dus voor u koopt!

De schrijfsnelheid

De opslagcapaciteit van een SD-kaart zegt niet alles. Haar prijs hangt ook af van haar schrijfsnelheid. De minimale gewaarborgde snelheid van een kaart wordt door haar klasse bepaald. Klasse 2 wijst op een snelheid van 2 MP/seconde, en zo voort tot klasse 10 (10 MP/S). De fabrikant kan hogere snelheden beloven, maar dat zijn maxima die niet permanent haalbaar zijn. Vertrouw dus alleen de klasse die op de kaart of de verpakking vermeld staat.

Kaarten van klasse 8 of 10 zijn vooral handig voor camera’s die full HD-video ondersteunen en voor toestellen met 12 of 14 MP. De beelden moeten elkaar dan razendsnel kunnen opvolgen, vooral als u een salvo HD-opnamen maakt.

Het weten waard: kijk bij de aankoop van een SD-kaart naar het nummer van de klasse, dat in een afgeronde C op de verpakking staat. Als u met een toestel van 10 MP foto’s in .JPG-indeling maakt, vol-staat een kaart van klasse 2 of 4 en hoeft u niet in een geavanceerde kaart te investeren. Maar met een reflexcamera van 14 MP gebruikt u beter klasse 8 of 10.

Hoeveel foto’s op één kaart?

Hoe meer megapixels de sensor heeft, hoe zwaarder elke foto is. Gelukkig worden de foto’s meestal in .JPG-indeling gecomprimeerd zodat ze minder geheugen nodig hebben (tenzij u uiteraard voor de opslag in RAW kiest, dat is een onbewerkt bestand dat in grote lijnen overeenkomt met de omvang van de sensor).

Daarnaast hangt het gewicht van de foto vanzelfsprekend ook af van de complexiteit van de in beeld gebrachte scène. Om een eenvoudig voorbeeld te noemen: een foto van een egaalblauwe hemel is lichter dan die van een kermis met al zijn drukte en zijn kleuren. In de praktijk kan een kaart van 2 GB tot ongeveer 800 gemiddelde foto’s van een toestel van 5 MP opslaan, maar slechts (hoe relatief dat ook is) 335 foto’s van een model van 12 MP.

Als u voor de niet-gecomprimeerde .tif-indeling kiest, kunnen er 57 foto’s op de kaart met een toestel van 5 MP en 23 beelden met een toestel van 12 MP.

Jean-Claude Verset