Bruisende cultuurstad

Terwijl Griekenland gebukt gaat onder de economische crisis, zitten de terrasjes vol in het bruisende Thessaloniki. De tweede grootste stad van het land telt vele Byzantijnse, Ottomaanse en Romeinse monumenten. Zij houden de rijke geschiedenis van deze universiteitsstad levendig. Maar er hangt ook een jonge, vitale sfeer. Thessaloniki is bovendien een shoppersparadijs en foodies blijven er niet op hun honger zitten.

Feest voor foodies

De keuken is net als de stad een mix van oost en west. Je proeft er de hele wereld, van gastronomische hoogstandjes tot een simpele hap. De Griekse wijn, die nog te vaak wordt vereenzelvigd met retsina, is erg positief geëvolueerd. Ik proef even buiten de stad, in de Gerovassiliou-wijngaard, heerlijke wijnen. De leukste avond beleef ik in het traditionele Ouzou Melathron. Het terras zit vol Grieken die zich op de tonen van de bouzouki volledig laten gaan. De raki en ouzo gaan vlot binnen en de gebakken aardappelen met limoensap en olijfolie zijn overheerlijk. ’s Avonds zakt het meeste volk af naar Ladadika, de wijk vol cafés en restaurants. Ik spendeer mijn laatste avond in de net iets hippere Valaoritou-wijk, de nieuwe place to be.

Indrukwekkende geschiedenis

Thessaloniki werd gesticht in 315 voor Christus door Kassandros. Hij was gehuwd met Thessalonike, de zus van Alexander De Grote, en noemde de stad naar haar. Zowel de Romeinen als de Byzantijnen, de Turken en de Joden hebben er sporen nagelaten. Ik bezoek een van de weinige overgebleven synagogen, ooit waren het er 40. Hier en daar straalt Thessaloniki nog de grootsheid uit van een stad op het kruispunt van beschavingen. Helaas ging veel van de oude glorie verloren door een verwoestende brand in 1917. Vooral de Romeinse monumenten overleefden de ramp. Zoals het Forum en de beroemde boog van keizer Galerius, die ook de hippodroom en in 305 na Christus de indrukwekkende Rotonda bouwde. Die Rotonda deed dienst als mausoleum, kerk en zelfs als moskee. Ik bezoek de orthodoxe Agios Dimitrioskerk, de grootste van Griekenland, en drink koffie op het dakterras van Bey Hamam, het allereerste Ottomaanse badhuis in de stad, dat dateert van 1444.

Shoppen, shoppen, shoppen!

Vanop het Aristotelesplein, waar alle generaties elkaar vinden in de vele bars, start mijn shoppingtoer. Net om de hoek is de oude Kapani-markt, deels in open lucht. De geur van verse kruiden en olijven waait me tegemoet. Ook voor souvenirs zit je hier goed. De sfeer is authentiek, het lijkt of de drukte van de stad er verstilt. In een van de kleine bars proef ik mezedes (Griekse tapas) die geserveerd worden met ouzo.

De grootste shoppingavenue is Tsimiski, maar ik hou meer van de straten Smyrnis en Proxenou Koromila, waar de ene designershop de andere verdringt. Rond Navarinou Square is het allemaal wat meer rock-‘n-roll met tweedehands lp’s, originele boeken en vooral leuke vintageshops.

Licht verteerbare prijzen

Een groot deel van het culturele en sociale leven speelt zich af op de vijf kilometer lange zeepromenade, afgeboord met restaurants en cafés, en opgevrolijkt door moderne kunstwerken. Het meest gefotografeerde monument is de 16de-eeuwse witte toren die de promenade in twee deelt. Het was lange tijd een gevangenis, nu een historisch museum. En al doen de Grieken door de crisis nu iets langer over één glas wijn, ze blijven wel uitgaan. Evdokia, mijn gids, vertelt dat de prijzen in de restaurants fiks gezakt zijn om de mensen aan te zetten te blijven consumeren. Vooral de jongeren laten zich niet afschrikken. Hun vrolijkheid heeft weinig onder de crisis geleden. Driehonderd dagen zon per jaar, dat helpt natuurlijk.

Ano Poli of de oude stad

Een geheimzinnig, gesluierd meisje wacht me op aan de 4de-eeuwse Byzantijnse stadsmuur in Ano Poli, de oude stad. Het is een van de gidsen van Dot2Dot, een organisatie die alternatieve stadstoeren organiseert. De bovenstad bleef gespaard van de grote brand begin vorige eeuw. Ik zie er dus nog Ottomaanse architectuur, kleurrijke huizen in Macedonische traditie en tal van Byzantijnse kerkjes. De straten zijn er smal, steile trappen leiden naar de benedenstad. Het lijkt of Ano Poli zich heeft afgekeerd van de daar heersende drukte. Het openbaar vervoer bestaat er uit kleurrijke minibusjes, op maat van de smalle straten. Eve leidt me rond, samen met twee collega’s die af en toe in rollenspel vervallen. Ze dansen de sirtaki en laten me melancholische muziek beluisteren van een beroemde zanger uit de wijk. Het is alsof de geschiedenis tot leven komt.

Kunst in de straat

HandPeak is een jongerengroep die culturele wandelingen organiseert. Ontmoetingen met designers en artiesten, zelf een workshop volgen, kunstgaleries afschuimen, vintage en designershops ontdekken, het zit allemaal in het pakket. Ik kijk mijn ogen uit in de Nitra-galerij met minimalistische kunst aan betaalbare prijzen, zie opvallend leuke vintagemeubels in de wijk rond het Romeinse Forum en probeer mijn eigen creativiteit uit in Coffee&Crafts. Opvallend hoeveel jongeren tijdens de crisis met een shop of galerie zijn gestart.

Er is ook een toer rond streetart die sinds het ontstaan van het Street Art Festival vier jaar geleden hoge toppen scheert. Er zijn politiek getinte werken, zoals het Parthenon vervaardigd uit euromuntjes, dat volledig instort, naast vrolijke en poëtische muurschilderingen.

TEKST EN FOTO’S MYRIAM THYS