Bijverdienen na uw pensioen?!

Uit een eigen enquête op onze website blijkt dat 76% van de Pluslezers die op onze vraag hebben geantwoord, meer of onbeperkt wil bijverdienen na het pensioen. Maar hoe? En pikt de fiscus dan niet het grootste deel van uw bijverdienste in?

Werken na je pensioen is goed voor de gezondheid en de sociale contacten, pleiten de voorstanders. Je blijft bij en er bestaat minder gevaar voor vereenzaming. “In Nederland mogen gepensioneerden vrij bijverdienen”, reageert iemand met de naam Mich-Rik op het forum van onze website. “Ze kosten minder aan de ziekteverzekering omdat ze langer gezond blijven. Ook ik blijf bijverdienen omdat ik er mij goed bij voel. En omdat men in mijn branche geen geschikt personeel meer vindt.” Andere voorstanders zijn om financiële redenen verplicht bij te klussen omdat hun rustpensioen veel te laag is. Zij pleiten voor het afschaffen van de begrenzing voor gepensioneerden die willen bijverdienen. “Ze kosten de overheid geen geld, integendeel ze brengen juist geld binnen door de extra belastingen en inhoudingen voor de sociale zekerheid die ze betalen”, schrijft iemand die zich Priska11 noemt.

En dan zijn er de tegenstanders. Alstublieft, smeken die, bespaar ons toe-standen zoals in Amerika, waar veel mensen tot hun laatste snik moeten werken. Na 40 of 45 jaar arbeid moet iedereen voldoende pensioen kunnen krijgen om fatsoenlijk te leven. “Geef iedereen euro 1500 pensioen per maand, dat zal veel problemen oplossen”, schrijft Karekiet. En Erta2007 getuigt: “Ik werk al meer dan 40 jaar, waarvan 28 jaar in ploegendienst. Na een zware schouder-operatie ben ik in tijdskrediet gegaan omdat ik het niet meer aankon. Werken na mijn pensioen? Nee, bedankt! Mag ik nu eindelijk eens een beetje profiteren asjeblief?”

De boodschap: goed rekenen...

Toch wil 76% van de Pluslezers die onze vraag beantwoordden méér of onbeperkt kunnen bijverdienen, zo blijkt uit de bevraging via onze website (zie kader). Een hoge score. En een duidelijk signaal voor de ministers die binnenkort knopen moeten doorhakken over dit thema. Toch is deze hoge score niet zo verwonderlijk. Bijverdienen na je pensioen wordt tot nu toe eerder be-straft dan aangemoedigd. Wie niet goed rekent, is de sigaar.

n Het toegelaten bedrag dat u mag bijverdienen zonder dat er aan uw pensioen geraakt wordt, is beperkt (zie het kaderstuk p. 38 ). Het verschilt o.m. volgens uw leeftijd, de aard van uw pensioen (rustpensioen, overlevingspensioen of beide samen) en uw statuut (loontrekkende of zelfstandige). De belofte in de regeerverklaring van Leterme 1 om de inkomensplafonds voor houders van een rustpensioen (en alleen voor hen!) met 25% op te trekken, is nog geen realiteit.

n Als u per kalenderjaar minder dan 15% méér bijverdient , dan wordt u gekort op uw pensioen. Uw pensioen voor dat jaar wordt verminderd met een percentage dat gelijk is aan het percentage waarmee uw inkomsten het toegelaten bedrag overschrijden.

n Er wordt niet gelachen als u het toegelaten bedrag met 15% of méér over-schrijdt: uw pensioen voor dat kalenderjaar wordt helemaal geschorst. Zelfs als het maar om een kleine overschrijding gaat. Hebt u voor dat jaar al pensioenbedragen ontvangen, dan zult u ze moeten terugbetalen.

... en oppassen voor verborgen valkuilen

Ook als u minder bijverdient dan het toegelaten bedrag, kunt u fiscaal in een hogere inkomensschijf belanden. En dan moet u méér belastingen betalen. Een hoger inkomen kan ook betekenen dat u andere sociale voordelen verliest of dat u een hogere huur moet betalen voor uw sociale woning.

Verborgen valkuilen, dus. “Met een overlevingspensioen kan ik niet anders dan bijverdienen”, schrijft Mich De Vos. “Als weduwe sta ik voor alles alleen in. En toch ben ik verplicht mijn werk te beperken wegens dat inkomensplafond. Het is voortdurend wikken, wegen en rekenen om dat bedrag niet te over-schrijden. Laat de mensen werken die willen werken. Ons leven als weduwe of weduwnaar is zo al moeilijk genoeg!”

De verrassing komt meestal na twee jaar, wanneer de belastingaanslag in de bus valt. “Na mijn pensioen koos ik ervoor nog een vijftiental uur per week te blijven werken voor een kleine verloning die mijn pensioen zeker niet in het gedrang kon brengen”, vertelt iemand die zich Emri noemt. “Ik heb nu mijn belastingaanslag voor 2006 gekregen en gemerkt dat ik in een hogere inkomensschijf terecht ben gekomen. Vier maanden van mijn bijverdiensten gaan naar de staat, ik werk dus vier maanden gratis. Ik heb mijn goede wil getoond om wat langer te werken en word daar nu voor gestraft.”

Zwartwerk? Onverantwoord en veel risico’s!

“Ik denk dat ten minste 50% van het bijklussen door gepensioneerden in het zwart gebeurt”, schrijft iemand op ons forum. Overdreven? Misschien. Alleen valt het niet te controleren want er be-staan uiteraard geen officiële cijfers. De jongste jaren lijkt er wel een tendens te bestaan om over te schakelen van zwart naar grijs werk. Een deel van de gepresteerde uren is dan ingeschreven.

Wie beslist in het zwart bij te verdienen na zijn pensioen, moet beseffen dat deze keuze niet alleen ethisch moeilijk te verdedigen valt (zwartwerk benadeelt de hele samenleving) maar dat hij ook persoonlijke risico’s loopt. Zo is hij niet beschermd door de sociale zekerheid en door de wetgeving op arbeidsongevallen, hangt hem bij betrapping minstens een fikse boete boven het hoofd en loopt hij bovendien het risico de ontvangen pensioenbedragen tot vijf jaar terug te moeten terugbetalen. Nadien kan ook nog een herziening van de belastingen volgen.

Voor bruggepensioneerden is de verleiding om in het zwart bij te klussen allicht het grootst. In tegenstelling tot mensen die met pensioen of vervroegd pensioen zijn gegaan, mogen bruggepensioneerden immers geen eurocent bijverdienen. Maar hoe eerlijk is dat systeem? “Je gaat op 60 met brugpensioen en je mag niets bijverdienen”, lazen we op ons forum. “Op 65 ga je met pensioen en dan mag het ineens wel. Dat is toch discriminatie!”

Het onderscheid tussen brugpensioen en pensioen is vooral pijnlijk voor mensen die bij een herstructurering min of meer tot brugpensioen ge-dwongen werden. “Ongelooflijk veel ervaring en vakmanschap vallen hierdoor weg”, meent lezer Jan Vermeiren. “Deze mensen weten nog wat werken is. Ze hebben jaren bijgedragen aan de sociale zekerheid en nu mogen ze geen minuut betaalde arbeid meer doen. Wat een verlies!”

Zelfstandige in bijberoep: een oplossing

Bijverdienen als zelfstandige in bijberoep lijkt een betere optie dan zwartwerk. Als zelfstandige zonder kinderlast mag u tot euro 12.800 netto per jaar bijverdienen. U zult dan in een hogere inkomensschijf belanden, maar dat wordt voor een deel geneutraliseerd omdat u kosten fiscaal mag aftrekken (auto, computer, verwarming en verlichting van een deel van de woning...).

De simpelste methode is het starten van een éénmanszaak. Iets ingewikkelder: een eigen bvba oprichten (eventueel samen met uw kinderen).

Welke jobs?

Al die gepensioneerde bijverdieners nemen het werk van jonge mensen af! Tenminste, dat beweert men wel eens. Jonge werkzoekenden hoeven echter geen schrik te hebben. Bijklussende gepensioneerden moeten in vele gevallen tevreden zijn met kleine en minder goed betaalde jobs. En gepensioneerden die als zelfstandige gaan bijverdienen, kunnen juist werk scheppen. Omdat ze niet meer voltijds willen of kunnen werken en hun klanten niet willen verliezen, moeten ze een deel van hun werk aan anderen uitbesteden.

Waar maakt u kans als u wilt bijverdienen?

n In horecazaken. Die hebben een acute behoefte aan deeltijdse werknemers voor ’s avonds en in het weekend. Eind maart haalde restaurant De Parel in Heist het televisiejournaal omdat de zaakvoerders geen jobstudenten meer vinden en ze nog alleen met 60-plussers werken. Ze zijn zeer te spreken over hun flexibiliteit, inzet en betrouwbaarheid.

n Zogenaamde dienstenchequejobs zijn het overwegen waard omdat u precies kunt plannen hoeveel uren u wilt werken. Besef wel dat de verloning karig is (euro 7 bruto per uur, soms wat meer, in enkele gevallen ook verplaatsingskosten). Op www.dienstencheques-rva.be kunt u zien welke werkgevers personeel zoeken (doorklikken op Werknemers en Werkaanbiedingen).

n Callcenters en verdeelcentrales van huis-aan-huisbladen werken vaak met mensen die slechts enkele uren per week willen werken. Kijk in de Gouden Gids onder de rubrieken Callcenters en Reclamebladen.

n U itzendkantoren waar 50-plussers welkom zijn, met name Instant A Plus, Manpower, Randstad, StartPeople en Vedior (meer info in Plus Magazine van april). Ze bieden het voordeel dat ze voor u in gaten houden dat u niet meer verdient dan het inkomensplafond.

Een andere piste is seizoensarbeid. In dat geval werkt u slechts enkele maanden maar wel intensief en flexibel. Bekend voorbeeld is aircofabrikant Daikin in Oostende die voor zijn seizoenspiek (februari-juli) via Randstad, StartPeople en T-Interim recruteert.

n Gebruik uw ervaring en uw netwerken! Als u gespecialiseerd bent in een welbepaald domein, kunt u op zelf-standige basis uw deskundigheid aan bedrijven aanbieden voor opdrachten als consultancy. Misschien wordt uw vroegere baas wel uw eerste klant... n

Op de website www.plusmagazine.be kunt u uw mening kwijt en leest u die van andere lezers. Warm aanbevolen!

Ludo Hugaerts, m.m.v. Annemie Goddefroy