Bij de bemiddelaar

Grootouders en hun kinderen (en soms ook de kleinkinderen) terug aan het praten krijgen. Een opening creëren, hoe klein ook. Dat is waar familiale bemiddeling om draait.

Mensen stappen nog vaak naar de rechter, terwijl een gesprek veel kan oplossen. “Want elke stap, hoe klein ook, telt”, benadrukt Wilfried Mestdagh, familiaal bemiddelaar en bestuurslid bij Uw Bemiddelaars, een groep bemiddelaars die in alle domeinen actief is. “Als een grootouder de stap zet naar bemiddeling heeft hij meestal alles al geprobeerd: bellen, sms’en, een verjaardagskaartje... Dan is het aan ons om de tegenpartij, meestal de zoon, dochter of het schoonkind, te contacteren. Ik pak dat heel voorzichtig aan. Een telefoontje komt nogal bruusk over, een mail is erg direct. Daarom kies ik voor een brief, die ik altijd eerst laat nalezen door de grootouder. Want elk woord is belangrijk. In die brief laat ik weten dat meneer of mevrouw X is langsgeweest en graag een gesprek zou aangaan, met mij als bemiddelaar. Geen verwijten of te veel emotie, maar een eenvoudige uitnodiging tot een gesprek. De vragende partij – hier de grootouder – heeft het vaak moeilijker om dat onder woorden te brengen. Er is ook veel verdriet. Maar het gebeurt ook dat de grootouder het niet langer ziet zitten en mij vraagt om de brief niet te versturen. Ook al geeft die brief exact zijn wens weer, het kan dat dit niet goed aanvoelt. Gaat de brief de deur uit, dan is het wachten op een antwoord. Komt dat niet, dan bel ik. Maar ik kan niets garanderen, enkel proberen.”

“Ik raad de grootouder aan om de kost van het eerste gesprek zelf te dragen”, legt Wilfried Mestdagh uit. “Zo kan ik de zoon of dochter uitnodigen voor een gratis ontmoeting. Dat komt anders over dan iemand uitnodigen voor een gesprek, waarvoor die ook nog eens moet betalen. Daarna worden de kosten gedeeld.” Financieel kan bemiddeling een struikelblok zijn. “Ik vraag 80 euro per sessie van maximum één uur of 40 euro voor elke partij. De gratis bezoekersruimte in een Centrum Algemeen Welzijnswerk is ook een mogelijkheid, maar de wachttijd is lang.”

KLEINE OORZAKEN, GROTE BREUK

“De redenen waarom grootouders plots hun kleinkinderen niet meer mogen zien zijn heel divers”, weet Wilfried Mestdagh. “Als het tot een gesprek komt met hun kind, merk je dat vaak verschillende kleine dingen tot de breuk hebben geleid. Soms weten ze eigenlijk niet meer zo goed wanneer of waarom het fout is gelopen. Een nieuwe partner is wel eens de oorzaak van de problemen. Dat kan zowel de nieuwe partner van de zoon of dochter zijn, als de nieuwe partner van oma of opa. Mijn rol is te luisteren en te verwoorden. Ik ben niet neutraal maar meerzijdig partijdig. Partijdig in de zin van betrokken. Ik leg de lat niet te hoog. Als er één gesprek plaatsvindt, is er een opening. Zolang de deur niet dichtgaat, komt het misschien goed.”

OVEREENKOMST

“Als alles goed gaat, komt het tot een grootouderovereenkomst, waarin de grootouder met de zoon/dochter of het schoonkind overeenkomt welke dagen en uren hij/zij het kleinkind mag zien, en hoeveel keer per maand”, gaat Wilfried Mestdagh verder. “Bij een echtscheiding wordt zo’n bemiddelingsovereenkomst gehomologeerd door de rechtbank, zodat ze de kracht van een vonnis krijgt en dus uitvoerbaar is. Dat doe ik niet met een grootouderovereenkomst. Want het is een ongeschreven wet dat een deurwaarder een kind nooit manu militare meeneemt.”

KIND NIET NAAR RECHTER

“De rol van de grootouders is heel belangrijk in het leven van een kleinkind”, besluit Wilfried Mestdagh. “Ik laat in elke echtscheidingsovereenkomst opnemen dat ouders hun kinderen contact moeten laten houden met hun familie, dus zeker met de grootouders. Maar nog beter zou zijn dat minderjarige kinderen – als ze zich een mening kunnen vormen – ook zelf naar de rechter zouden kunnen stappen. Dat is ook waar de Gezinsbond voor pleit. Er is daarover een wetsvoorstel ingediend, maar dat is niet goedgekeurd. In het Kinderrechtenverdrag staat dat kinderen het recht hebben om hun (groot-) ouders te zien, maar ze kunnen dit recht niet afdwingen voor een rechter. Dat zou anders moeten.”