Bedrogen? Ik nooit!

Bent u een goed geïnformeerde consument, of loopt u het risico in het ootje genomen te worden door elke gewiekste verkoper? Deze goed-of-foutquiz leert het u. Test uw kennis via 20 beweringen en ontdek websites en telefoonnummers waar u terechtkunt voor (nog) meer informatie.

KOPEN

1 Bij een verkoop op afstand hoef ik niet meteen iets te betalen en ik heb 7 dagen bedenktijd – FOUT

Op 12 mei is de nieuwe wet op de handelspraktijken in werking getreden. Sindsdien hebt u 14 kalenderdagen bedenktijd (voordien waren er dat 7) om terug te komen op een aankoop via het internet of bij een postorderbedrijf (bijv. La Redoute, 3 Suisses...). Maar die aankopen op afstand moet u nu wel vooraf betalen – tijdens de bedenktijd. Nadien kunt u uw geld eventueel terugeisen.

Let op! Bij verkoop van goederen buiten de firma (op beurzen, salons, aan huis en op homeparty’s) blijft de bedenktijd 7 werkdagen.

Meer info en de volledige tekst van de nieuwe wet vindt u op www.economie.fgov.be (klik op Handelspraktijken en Wet van 6 april 2010 betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming). Of telefonisch (en gratis) via het callcenter: tel. 0800 120 33.

2 De soldenperiodes zijn verkort – FOUT

De soldenperiodes lopen nog altijd van 3 tot 31 januari en van 1 tot 31 juli (of een dag eerder wanneer 3 januari of 1 juli op een zondag valt). De nieuwe wet van 6 april 2010 heeft wel de duur van de sperperiodes veranderd. Dit zijn de periodes voorafgaand aan de soldenperiode, waarin geen prijsverminderingen mogen aangekondigd worden. Vroeger begonnen die op 15 november en 15 mei, nu pas op 6 december en 6 juni.

Meer info over de nieuwe wet betreffende marktpraktijken en consumentenbescherming – onder meer dat er enkel nog een sperperiode geldt voor kleding, lederwaren en schoenen – leest u op www.econo mie.fgov.be (klik op Handelspraktijken en Verkoop op afstand). Telefonische informatie krijgt u (gratis) via tel. 0800 120 33.

3 De broek die ik gekocht heb is verkleurd na de eerste wasbeurt maar dat is niet erg. De wettelijke garantie geldt toch, ook al kocht ik de broek tijdens de solden – JUIST

De wettelijke garantietermijn bedraagt 2 jaar. De bescherming van deze wet dekt de conformiteitsgebreken van goederen die een professioneel aan een consument verkoopt. Het speelt hierbij inderdaad geen rol of u het kledingsstuk tijdens de soldenperiode koopt of niet. Treedt er een gebrek op binnen de eerste 6 maanden na uw aankoop, dan wordt verondersteld dat dit al bestond op het moment van de levering. Kunt u het kledingstuk niet meer omruilen (in de soldenperiode is er immers weinig voorraad meer), dan kunt u vragen dat de betaalde prijs wordt terugbetaald.

Meer info krijgt u telefonisch via tel. 0800 120 33 (gratis) of op de website www.economie.fgov.be (klik op Geschillen en klachten). Daar kunt u ook de brochure Bescherming van de consumenten bij de verkoop van consumptiegoederen downloaden. Daarvoor klikt u op Publicaties.

4 Ik sta op het punt een tweedehandswagen te kopen maar ik twijfel. De wagen werd immers ingeschreven in juli 2003 en toch staat de kilometerteller maar op 27 500 km. Hier is zeker vals gespeeld! – FOUT

Wanneer u een tweedehandswagen koopt, is de verkoper – particulier of professioneel – verplicht u een Car-Pass te overhandigen. Dit document toont de kilometerhistoriek van de wagen, is 2 maanden geldig en kost euro 6,35 (btw inbegrepen – prijs op 1 januari 2010). Hoe meer kilometerstanden zijn aangeduid, hoe beter u zich een idee kunt vormen van het verleden van de wagen. Merkt u plots een stilstand in het aantal kilometers, dan kan dit erop wijzen dat er geknoeid werd met de teller. Kan de verkoper geen Car-Pass voorleggen, dan is de koop ongeldig en kunt u uw geld zonder meer terugeisen.

Meer info bij Car-Pass vzw, Woluwedal 46/2, 1200 Brussel, tel. 02 773 50 56, www.car-pass.be

5 Mijn dochter heeft een mp3-speler gekocht via het internet. Ik kan de verkoop laten annuleren omdat ze nog te jong is – JUIST EN FOUT

Het antwoord hangt af van de leeftijd van uw dochter en de waarde van de mp3-speler. Is ze jonger dan 12, dan kunt u de aankoop zonder meer annuleren. Is ze ouder dan 18 jaar, dan kunt u de aankoop niet meer ongedaan maken. Vanaf dan is uw dochter meerderjarig en besteedt zij haar geld hoe zij dat wil. Is ze tussen deze twee leeftijden -bijvoorbeeld 15 jaar – dan wordt er ook gekeken naar de waarde van het aangekochte voorwerp. De aankoop mag niet tegen het belang van het kind ingaan en moet bovendien in verhouding staan tot haar inkomsten. Kostte de mp3-speler bijvoorbeeld euro 350, dan kunt u er redelijkerwijze van uitgaan dat u de aankoop kunt annuleren, kostte hij echter maar euro20 dan zal dit allicht minder eenvoudig zijn. Een 15-jarige wordt verondersteld zulke uitgave te kunnen doen van zijn eigen zakgeld. Neem hoe dan ook contact op met de verkoper.

Meer info vindt u op www.oivo.be (klik bij Voorkeurthema’s op Jongeren en Consumenten) of telefonisch via tel. 02 547 06 11.

6 Dienstencheques zijn nu langer geldig – JUIST

Sinds 1 september 2009 hebben dienstencheques een langere geldingsduur, nl. tot het einde van de 8ste maand die volgt op de maand van uitgifte. Wilt u uw cheques inruilen, dan moet u dit altijd doen binnen de geldigheidsperiode.

Let op! In 2010 is het aantal cheques dat u fiscaal kunt inbrengen gedaald van 750 tot 500 per persoon en per jaar. Dit geldt echter niet voor gehandicapte personen, families met een gehandicapt kind, eenoudergezinnen met een kind ten laste en een beperkt inkomen, of personen die een IGO genieten (inkomensgarantie voor ouderen). Deze personen behouden het recht op fiscale aftrek voor 2000 dienstencheques per jaar.

Meer info krijgt u via tel. 02 547 54 95 of via het internet: www.dienstencheques-rva.be

7 Kopen op het internet is gevaarlijk – FOUT

Uiteraard moet u enige voorzichtigheid aan de dag leggen. Tik bijvoorbeeld nooit zomaar het nummer van uw bankkaart in. Maar als u uw aankopen met uw kredietkaart wilt betalen, kunt u altijd informeren naar de veiligheidsmaatregelen die de verkoper heeft genomen om te vermijden dat uw kaart frauduleus zou worden gebruikt.

Meer info voor als u nog nooit iets gekocht hebt via het internet vindt u bij de FOD Economie. Die heeft een website ontworpen waarop u in alle veiligheid kunt oefenen: www.infoshopping.be, “een didactische website over goede praktijken in e-commerce”. U vindt er alle stappen van een online aankoop, waarbij telkens wordt uiteengezet wat uw rechten en plichten zijn. Met telefonische vragen kunt u terecht bij tel. 0800 120 33.

REIZEN

8 Ik kan mijn ticket voor de Thalys betalen met mijn ecocheques. – FOUT

U kunt uw ecocheques gebruiken om uw treinticket te betalen, maar enkel voor binnenlandse verbindingen. Bovendien kunt u er enkel tickets of een pass mee betalen. U kunt uw ecocheques dus niet gebruiken voor de betaling van uw abonnement.

Meer info op het internet: www.eco-pass.be (tel. 02 547 55 05) en www.edenred.com (tel. 03 233 98 35 voor Vlaanderen, tel. 02 678 28 11 voor Brussel en tel. 04 222 12 01 voor Wallonië)

9 Mijn reisagent mag geen supplement meer aanrekenen nadat ik gereserveerd heb. MEESTAL JUIST

Een herziening van de prijs kan alleen als gevolg van een wijziging in de wisselkoersen, vervoerskosten (brandstof), heffingen of belastingen. Dit op voorwaarde dat deze herzieningen vermeld worden in de overeenkomst en de precieze berekeningswijze erin omschreven wordt. Als de verhoging van de prijs meer dan 10 % bedraagt, kunt u als reiziger het contract zonder vergoeding verbreken. U hebt dan recht op terugbetaling van de voorschotten. De prijs mag in geen geval verhoogd worden tijdens de laatste 20 kalenderdagen voor de vertrekdatum.

Meer info krijgt u bij de Geschillencommissie Reizen, North Gate III, Koning Albert II-laan 16, 1000 Brussel, tel. 02 277 61 80 (9-12 uur), www.statbel.fgov.be/nl/consument (klik op Reizen en Geschillencommissie Reizen).

10 Als ik mijn hond wil meenemen naar het buitenland, heeft hij een paspoort nodig – JUIST

Sinds 1 oktober 2004 moeten alle eigenaars van honden (maar ook van katten en fretten) een paspoort van hun dier bezitten om ermee te kunnen reizen. Voor katten en fretten worden de paspoorten afgeleverd door de vzw ID Chips. Voor honden door de BVIRH (Belgische Vereniging voor Identificatie en Registratie van honden – tel. 070 22 24 45). Andere dieren kunnen geen paspoort krijgen.

Als uw dier al ingeschreven is maar u nog geen paspoort hebt, kunt u het gewoon aan uw dierenarts vragen. U kunt ook euro5 (administratieve kosten) storten op rekening 340-0113235-74 (BVIRH) of 340-1325010-28 (ID Chips), met als mededeling het nummer van de tatoeage of de chip van uw dier. Enkele dagen later krijgt u het paspoort dan in de bus.

Een dier kan maar één enkel paspoort krijgen, en alleen in het land van oorsprong. Het paspoort moet gedurende heel het leven van het dier bewaard worden. Als u het verliest, kunt u wel een duplicaat aanvragen.

Meer info via BVIRH (tel. 070 22 24 45 en www.abiec-bvirh.be) of ID Chips vzw (tel. 070 23 31 47 en www.idchips.com).

11 Voor mijn volgende vakantie zou ik graag aan carpooling doen. Ik hoef hiervoor geen bijkomende verzekering af te sluiten – JUIST

Doet u aan carpooling via Taxistop, dan betaalt u als passagier 3 euro per 100 kilometer. Wanneer de financiële bijdrage niet meer bedraagt dan de werkelijke kosten van de chauffeur, zal de autoverzekering een aanvullende dekking voor de passagiers bieden.

Meer info bij www.taxistop.be (klik op Eurostop), of telefonisch: tel. 070 22 22 92.

12 Ik ben mijn identiteitskaart verloren op de trein maar kan toch nog verhinderen dat er frauduleus gebruik van wordt gemaakt – JUIST

Bent u uw identiteitskaart verloren of werd ze gestolen, dan moet u de toepassingen van de kaart (bijv. een telefoonabonnement op uw naam openen) zo vlug mogelijk ongedaan maken. Dat doet u door DOC STOP te bellen. Dit is een helpdesk die het voor iedere houder van een Belgisch identiteitsdocument mogelijk maakt om, waar ook ter wereld, 24 uur per dag en 7 dagen per week het verlies of de diefstal van zijn identiteits- of reisdocumenten te melden. Waar u ook bent: bel het gratis nummer 00800 2123 2123 of, wanneer dit niet toegankelijk is, 00 32 2 518 21 23. Let op, DocStop kunt u ook gebruiken voor andere documenten met een chip (paspoort, verblijfsdocument...), maar u kunt er enkel Belgische documenten mee blokkeren. In enkele minuten is uw document geblokkeerd en wordt dit opgenomen op www.checkdoc.be, een website die gebruikt wordt door banken en andere instellingen om na te gaan of een identiteitsdocument niet aangeduid staat als gestolen, verloren, vervallen of ongeldig.

Meer info: www.docstop.be, tel. 00 800 2123 2123 of tel. 02 518 21 23

13 Als 60-plusser kan ik tegen een gunsttarief met de trein reizen binnen Europa – JUIST

Als u een InterRail Global Pass Senior koopt (vanaf euro224) reist u vrij in 30 Europese landen. U moet wel 60 zijn (of ouder) op uw eerste reisdag. Let op: als Belg kunt u deze pass niet gebruiken in België, maar u krijgt wel 50% korting op treintickets tot aan de grens.

Meer info via het internet: www.interrailnet.com (klik op InterRailPasses en op Global Pass).

BETALEN

14 Ik mag zowel een nationale als een internationale overschrijving gebruiken –

JUIST EN FOUT

Voor grensoverschrijdende overschrijvingen is de Europese overschrijving al verplicht. Voor overschrijvingen naar een ander Belgisch rekeningnummer wordt de Europese overschrijving meer en meer gebruikt, maar ze is nog niet verplicht. Banken gebruiken ze sinds 1 januari 2010, bedrijven moeten dat doen tegen ten laatste 31 december 2010. Tot dan mogen beide overschrijvingen naast elkaar gebruikt worden en hebben we dus tijd om te wennen aan de nieuwe structuur: een rekeningnummer met 16 karakters i.p.v. 12, de BIC- (identificatie bank) en IBAN-codes (identificatie rekeninghouder),...

Meer info via www.sepabelgium.be of bij uw bank.

15 Ik ben blijkbaar vergeten een factuur te betalen. Toen ik terugkwam uit vakantie kreeg ik bezoek van een incassobureau dat onmiddellijke betaling eiste van de schuld, verhoogd met administratiekosten. Ik was wel verplicht dit te betalen – FOUT

Dat het bedrijf een beroep doet op een incassobureau om een onbetaalde factuur te innen, is volledig wettelijk maar incassobureaus moeten zich aan bepaalde regels houden. Zo mag het u geen extra kosten aanrekenen, enkel het bedrag van de onbetaalde factuur (eventueel verhoogd met intresten omdat u te laat betaalt). Administratiekosten hoeft u dus niet te betalen! Weet ook dat een incassobureau altijd eerst een ingebrekestelling moet sturen. Pas 15 dagen nadien mag het bureau verdere stappen ondernemen. Komt iemand bij u langs, dan moet hij u ook een document voorleggen dat een aantal vermeldingen bevat (o.a. dat u niet verplicht bent de vertegenwoordiger van het bureau binnen te laten!).

Meer info over wat incassobureaus mogen en niet mogen, hoort u via tel. 0800 120 33 (eventueel 02 277 84 93) of op het internet: www.economie.fgov.be (klik op Schuldenlast – schuldinvordering). Als u daar klikt op Klacht indienen bij de Algemene Directie Controle en Bemiddeling en op Waar en hoe klacht indienen (in de linkerkolom), komt u op een scherm waar u de keuze hebt tussen online een klacht indienen en het klachtenformulier downloaden dat u kunt sturen naar: FOD economie, Algemene Directie Controle en Bemiddeling, Simon Bolivarlaan 30, 1000 Brussel (tel. 02 277 54 84).

16 Ik heb alle kosten die mijn bank mij aanrekent eens opgeteld en kwam tot een aanzienlijk bedrag. Gelukkig kan ik nu makkelijker van bank veranderen dan vroeger – JUIST

De procedure om van bank te veranderen is vereenvoudigd. Sinds 1 november 2009 volstaat het uw handtekening achter te laten in de nieuwe bank. De oude en de nieuwe bank regelen de overdracht dan onder elkaar. Dat zou niet meer dan twee weken in beslag mogen nemen. Tarieven van banken met elkaar vergelijken blijft helaas moeilijk.

Meer info om een eenvoudige vergelijking tussen banken mogelijk te maken, vindt u via de simulator (uitsluitend op het internet) via de websites http://economie.fgov.be (klik op Betalingsdiensten en Zichtrekening) en www.test-aankoop.be (klik op Vergelijk en kies).

BOUWEN EN VERBOUWEN

17 Dit jaar installeer ik een nieuwe keuken in mijn 20 jaar oude huis. Ik geniet het verlaagde btw-tarief van 6 % – JUIST

In principe vallen renovatie- of verbeteringswerken onder het btw-tarief van 21 % maar tot eind 2010 genieten ze van een verlaagd tarief van 6 %. Er moeten wel een aantal voorwaarden voldaan zijn: de woning moet ten minste 5 jaar tevoren voor de eerste keer bewoond zijn. Vermits uw woning 20 jaar oud is, is er op dit vlak geen probleem. Verder moet de woning hoofdzakelijk voor privégebruik dienen. Tot slot moet u – voorlopig nog – de werken laten uitvoeren door een geregistreerde aannemer. De laatste ministerraad voor de verkiezingen heeft echter een ontwerp van koninklijk besluit goedgekeurd om deze voorwaarde van registratie te schrappen. Om te controleren of uw aannemer geregistreerd is, contacteert u de FOD Financiën op tel. 02 572 57 57 (houd het ondernemingsnummer van uw aannemer bij de hand want dat zult u nodig hebben).

Meer info bij de FOD Financiën, http://fiscus.fgov.be (klik op Meestgestelde vragen, BTW en Verlaagd tarief in de sector van de privéwoningen) of telefonisch via het Contactcenter: tel. 02 572 57 57.

18 Voor de verkoop van mijn huis doe ik een beroep op een vastgoedmakelaar. Hij is verplicht mij een schriftelijk ontwerpcontract aan te bieden. JUIST

Een deontologische code legt de makelaar op u een schriftelijk ontwerpcontract voor te leggen: met of zonder mandaat (om in uw plaats te tekenen), met een bepaalde commissie (meestal 3 of 4 % van de verkregen prijs), met of zonder exclusiviteit (zo kunt u al of niet nog een beroep doen op een andere makelaar), enz. Eén goede raad: teken enkel contracten van korte duur (2 of 3 weken) en laat de clausule van stilzwijgende verlenging schrappen.

Meer info krijgt u bij het Beroepsinstituut van vastgoedmakelaars, tel. 02 505 38 50 en www.biv.be

19 Ik ben niet van plan in de nabije toekomst iets aan mijn huis te veranderen. Al die energiemaatregelen zijn dus niets voor mij – FOUT

Niets is minder waar! Het is niet omdat u geen verbouwingen plant dat de reglementering inzake energie u niet aangaat. Wanneer u uw woning wenst te verkopen of te verhuren hebt u een Energieprestatiecertificaat nodig (EPC). Het EPC is een officieel document dat weergeeft hoe energiezuinig een woning is. Het energieverbruik wordt aangeduid in kwh per m2 en per jaar. De woning krijgt een label, gaande van A (heel energiezuinig) tot E (helemaal niet zuinig). Hoe energiezuiniger, hoe hoger de verkoop- en huurwaarde. Het certificaat heeft dus een directe invloed op de verkoop- en huurprijs en op termijn ook op de waarde van de erfenis van uw kinderen of kleinkinderen. Het certificaat wordt ingevuld door een erkende energieauditor.

Meer info krijgt u, afhankelijk van het gewest:

– voor Vlaanderen: Vlaams Energieagentschap, tel. 1700 (gratis nummer) of www.energiesparen.be

– voor Brussel: Brussels Instituut voor Milieubeheer, tel. 02 775 75 75 en www.ibgebim.be

– voor Wallonië: tel. 078 15 00 06, Les guichets de l’Energie en

http://energie.wallonie.be.

20 Ik wil een appartement op plan kopen. Ik mag mijn handtekening zetten onder het contract zonder dat de bouwvergunning afgeleverd werd. JUIST

Sleutel-op-de-deurfirma’s beschikken vaak nog niet over een bouwvergunning op het ogenblik dat het contract ondertekend wordt. Let er echter op dat het contract een clausule bevat waarin staat dat het vervalt wanneer er geen stedenbouwkundige vergunning zou verleend worden voor het ingediende dossier.

Meer info krijgt u bij www.livios.be (klik op Bouwen en verbouwen, Ruwbouw en Sleutel op de deur) en tel. 011 85 80 50.

Annemie Goddefroy en Jocelyne Minet