Alzheimer, Parkinson, MS... Er is hoop!

Marie-Christine Colinon en Agnès Duperrin

Dankzij nieuwe technologieën is er enorme vooruitgang geboekt. “De meest opmerkelijke doorbraak sinds 15 jaar is de functionele MRI-scan”, klinkt het bij een enthousiaste professor André Nieoullon, voorzitter van de Société des neuro- sciences, de Franse Vereniging voor Neurowetenschappen. Zo’n scan toont live welke hersenzones tijdens een bepaalde taak actief zijn en welke structuren een rol spelen bij het leren en het memoriseren.” Een ware revolutie voor de kennis van tal van ziektes en de mogelijke behandelingen.

Nog indrukwekkender: de functionele MRI-scan kan worden gecombineerd met andere technieken. In combinatie met positronemissietomogra- fie (PET)(*) brengt zo’n scan de bloedstromen in beeld die de werkende hersencellen bevloeien. Dat levert waardevolle informatie op, bijvoorbeeld na een herseninfarct. Met deze methode kan men ook de biochemische activiteit meten en de diagnose van dementie bevestigen. Want ze levert geen foto’s van het brein op, maar een heuse film!

Deze technieken zijn zo nauwkeurig dat men al in een heel vroeg stadium een diagnose kan stellen en een gefundeerd bilan kan opmaken. Ze hebben het pad geëffend voor trans-craniële magnetische stimulatie. Met dit zachte alternatief voor elektroshocks behandelt men hardnekkige depressies. Zonder deze technieken zou diepe hersenstimulatie – een behandeling die een ommekeer betekent voor sommige Parkinsonpatiënten – onmogelijk zijn. En deze technieken blijven voor omwentelingen zorgen in de neurochirurgie.

Een prothese gestuurd door onze hersenen

Dankzij ‘wakkere hersenchirurgie’ verwijdert men nu tumoren die vroeger niet te opereren vielen. De patiënt – verdoofd maar wakker – moet een aantal tests afleggen (taal, rekenen, gezichtsvermogen, motoriek...) die de chirurg sturen tijdens de ingreep en hem in staat stellen om de cruciale zones te vrijwaren. Bij Parkinson of Alzheimer achterhalen deze toestellen heel snel welke zenuwcelzones in omvang afnemen. “In de nabije toekomst zullen verlamde mensen protheses kunnen sturen met hun gedachten”, merkt professor Nieoullon op. “Patiënten krijgen mini-elektroden ingeplant in de motorische schors. Wanneer ze aan een beweging denken, zal de apparatuur de opgewekte elektrische signalen opvangen en doorsturen naar de motoren van de protheses. Die zullen dan de beweging uitvoeren waaraan de patiënt dacht!”

(*) Beeldvormingstechniek via scintigrafie. Een PET-scan wordt verricht op de dienst nucleaire geneeskunde van een ziekenhuis.