Altijd een frisse adem

Uw adem ruikt niet zo fris? Op zich is dat geen ramp maar prettig is het evenmin. Niet voor de mensen in uw omgeving, maar ook niet voor uzelf. Of het gaat om een voorbijgaand dan wel een blijvend ongemak, hangt af van de oorzaak.

Uw gesprekspartner probeert discreet zijn neus af te schermen terwijl hij naar u luistert? Of hij is wat minder diplomatisch en deinst een halve meter achteruit? Hij biedt u een muntje aan? De boodschap is zonneklaar: uw adem is geen pretje voor uw medemensen. Omdat het meestal niet makkelijk is om uw eigen adem te ruiken, zal vooral uit de reacties van uw entourage blijken dat u lijdt aan halitose – want zo heet het fenomeen officieel. Hoe komt u aan die slechte adem? En hoe raakt u hem weer kwijt?

“Halitose kan ernstige sociale gevolgen hebben”, zegt professor Pierre Bercy van het Brusselse Sint-Lucasziekenhuis. “Mensen met een slechte adem zijn bang om het woord te nemen en zonderen zich liever af. Het overkomt even veel mannen als vrouwen, en alle leeftijdscategorieën.” In stilte lijden is echter niet nodig. Er bestaan diverse oplossingen, afhankelijk van de oorzaak.

Bacteriën op hol

In de meeste gevallen van halitose (85 % tot 90 %) ligt de oorzaak in de mond. In tegenstelling tot wat velen denken, treft de maag dus zelden schuld!

– Een slechte adem kan wél het gevolg zijn van voedselresten in de mond, tandbederf, kapotte vullingen, tandvleesaandoeningen, onaangepaste protheses, tandplaque, enz.: allemaal situaties waarin de bacteriën die sowieso in de mond aanwezig zijn welig gaan tieren. De vluchtige zwavelverbindingen die door deze bacteriën worden geproduceerd, veroorzaken de geur.

De oplossing? Eerst achterhalen waar het probleem vandaan komt, het oplossen en er vanaf dan een perfecte mond- en tandhygiëne op nahouden (bijvoorbeeld de tanden poetsen na elke maaltijd).

– Ook een droge mond kan een slechte adem veroorzaken: een deel van de bacteriën wordt namelijk afgevoerd door het speeksel. Sommige geneesmiddelen (diuretica, bloeddrukverlagers, medicijnen tegen angst, antidepressiva, antihistaminica, enz.) verminderen de speekselproductie en kunnen op die manier halitose veroorzaken. Een droge mond is ook de boosdoener bij een slechte ochtendadem: omdat de speekselproductie tijdens onze slaap vertraagt, staan we ’s ochtends soms op met een slechte adem. Meestal volstaat het dan, iets te eten of te drinken en het probleem is van de baan.

– Tabak vermindert de speekselafscheiding en werkt dus woekerende bacteriën en een slechte adem in de hand.

– In zeldzame gevallen (5 % tot 8 %) is halitose te wijten aan een probleem in de keel-, neus- en oorzone: onderliggende oorzaak is dan een sinusitis, chronische rinitis of een amandelontsteking. Ook sommige ziektes (diabetes, nierinsufficiëntie,...) hebben een negatieve invloed op de geur van de adem. Een parodontoloog of tandarts raadplegen is dus echt wel zinvol: zo kan het gebeuren dat na jaren van frustratie een perfect te genezen tandinfectie wordt ontdekt of ontstoken amandelen, die simpelweg verwijderd kunnen worden. En dan is ook de slechte adem verleden tijd.

Look of uien: driemaal raak!

Uiteraard kan ook de voeding een effect hebben op uw adem, soms zelfs een drievoudig effect! Neem look of uien. Die bevatten veel zwavelsubstanties en kunnen de adem dus op diverse manieren beïnvloeden. In de eerste plaats rechtstreeks, d.w.z. via de maaggassen die bij oprispingen ontsnappen via de mond. Dit geldt overigens ook voor levensmiddelen als asperges, bloemkolen, bepaalde kruiden en dranken als koffie en alcohol... Maar ook onrechtstreeks is er een invloed: tijdens de vertering komen de moleculen die verantwoordelijk zijn voor de slechte geur in de bloedbaan terecht. En zo bereiken ze het ademhalingssysteem. In de uren na de maaltijd zal uw ademhaling dan verraden wat u hebt gegeten... Zelfs energiek tandenpoetsen haalt dan weinig uit.

En er is nog een derde weg! Wanneer u look aanraakt – bijvoorbeeld om die fijn te hakken bij het bereiden van de maaltijd – dringen deze substanties via uw poriën uw lichaam binnen. Via de huid komen de substanties in de bloedbaan en daarna in de longen terecht.

Tot slot nog dit: copieuze maaltijden en een overbelaste lever kunnen tijdelijk een slechte adem veroorzaken. Dat is iets om aan te denken als u straks plaatsneemt aan de feesttafel!

Chronische halitose

Voortdurend een slechte adem hebben, is een heel ander verhaal: dan kan er geen precieze oorzaak worden aangepakt – want die is er niet – en zelfs een optimale mondhygiëne lost het probleem niet op. In dat geval is halitose een ziekte: de bacteriën woekeren zonder aanwijsbare reden en de adem gaat slecht ruiken.

“De bacteriën vormen een soort van witte aanslag op de tong, vooral achteraan”, legt professor Bercy uit. “Ook in dit geval moet de patiënt er een onberispelijke mondhygiëne op nahouden maar dat zal niet volstaan: hij zal een tongschraper – een plastic accessoire dat te koop is in de apotheek – moeten gebruiken om deze aanslag regelmatig te verwijderen. Dat duurt twee tot drie minuten: schrapen, de tongschraper afspoelen onder stromend water en herbeginnen tot de tong opnieuw mooi roze is. De patiënt zal dit voor de rest van zijn leven tweemaal per dag (of zelfs vaker) moeten doen. Eventueel kan hij deze behandeling aanvullen met een bacteriewerend mondbad. Al mag men met dergelijke mondbaden ook niet overdrijven, wil men de bacteriële flora niet vernietigen.”

In het dagelijkse leven blijft chronische halitose in ieder geval een netelig probleem, zowel in sociaal als in familiaal opzicht. Heel gewone dingen zoals een ritje met het openbaar vervoer, worden vaak als zeer onaangenaam ervaren.

Gwenaëlle Ansieau