Als online ziekten je leven gaan bepalen

Het internet bulkt van de informatie over gezondheid en aandoeningen. Een goudmijn voor wie er verstandig mee omgaat, een bron van angst voor wie neigt naar hypochondrie!

Bij velen onder ons is het inmiddels een reflex: bij het minste kwaaltje of pijntje gaan we het web op, op zoek naar een diagnose of remedie. In Frankrijk toonde een enquête van het Inserm (Institut National de la Santé et de la Recherche Médicale) uit 2011 aan dat ruim 45% van de webgebruikers medische informatie zoekt op het internet. Een jaar eerder had een gelijkaardige enquête van het marktonderzoeksbureau Ipsos en de Nationale Raad van de Orde van geneesheren al aangetoond dat tot 71% van de mensen het web raadpleegt op zoek naar gezondheidsgerelateerde informatie.

Beide enquêtes leren ons ook dat het web niet wordt gebruikt om een bezoek aan de dokter te vervangen maar als ondersteuning vóór en meestal na een consultatie. Ruim 40% van de internetgebruikers zegt overigens dat ze zorg zijn gaan dragen voor hun gezondheid dankzij tips die ze op het internet bij elkaar hebben gesprokkeld.

Maar als je een beetje aanleg hebt voor hypochondrie is het internet ook een onuitputtelijke bron van slecht nieuws. Heb je hoofdpijn? Volgens het web heb je dan een cafeïnetekort of... een hersentumor. Pijn in de borststreek? Dat kan een zenuw zijn die wat gekneld zit, maar evengoed een hartkwaal. En tik je beide termen samen in, dan levert dat geheid nóg beangstigendere resultaten op! Een paar muisklikken later ben je ervan overtuigd dat je laatste uur geslagen is.

“We leven voortdurend in angst voor de dood. Vandaar dat we vooral op zoek gaan naar niet courante informatie. Want we kampen ook met het gevoel dat last hebben van iets heel banaals niet toegestaan is”, aldus huisarts Marc Jamoulle.

Enkel het ergste blijft hangen

Veel internetgebruikers hebben de kwalijke neiging om enkel het ergste te onthouden. En dus reppen sommigen zich naar de dokter omdat ze 100% zeker zijn van de diagnose die ze zelf hebben gesteld en willen dat hun arts hen extra onderzoeken voorschrijft. Anderen durven dan weer niet meer naar de dokter uit angst dat hij hun bange vermoedens bevestigt! “Sommige mensen geven op die manier uiting aan een angstproblematiek die zo’n proporties aanneemt dat ze een normaal leven in de weg staat. Denken dat ze ziek zijn, maakt hen ook echt ziek”, analyseert dokter Marc Jamoulle.

Want cyberchondrie is niets anders dan een moderne vorm van hypochondrie: een syndroom dat gekenmerkt wordt door een obsessionele aandacht voor het eigen lichaam, waarbij het minste ongemak als een symptoom van een ernstige ziekte wordt ervaren. En het internet voedt die angst nog extra!

“Wanneer een patiënt met dit soort gedrag bij de dokter aanklopt, moet de arts daar met hem over praten”, klinkt het bij dokter Marc Jamoulle. Cyberchondrie moet ernstig worden genomen.

Stof voor een gesprek

Op het internet is niemand veilig voor een cyberchondrische uitschuiver, hoe kortstondig ook. En dus moet je de valstrikken weten te mijden. Hoed je vooral voor internetfora die bulken van ongecontroleerde en soms compleet onzinnige informatie! Deze online discussieplatforms worden vooral bezocht door internetgebruikers die bereid zijn het ergste te geloven en dat ook graag aan anderen willen doorgeven. Het zijn ware broeihaarden van cyberchondrie.

Check ook waar de informatie vandaan komt: nogal wat websites doen zich voor als neutraal en objectief maar werden ontwikkeld door bedrijven met commerciële bedoelingen of door drukkingsgroepen. Ze beschrijven bepaalde symptomen en stellen ook (pseudo)behandelingen voor. Het tabblad Wie zijn wij? en de logo’s onderaan een webpagina kunnen soms helpen om te achterhalen wie je gesprekspartner precies is.

Maar het internet heeft ook voordelen! “Alles wat mensen kennis bijbrengt, is volgens mij een pluspunt. Wanneer een patiënt komt aanzetten met informatie, bekijk ik samen met hem of haar op de computer hoe we die informatie kunnen aanvullen en kaderen. Die kennis wordt dan een hulpmiddel”, licht dokter Marc Jamoulle toe.

Dat meer en meer mensen toegang hebben tot informatie, draagt ook bij tot een opener arts-patiëntrelatie, meer op voet van gelijkheid. Een nieuw gegeven dat vaak uitmondt in een les in nederigheid. “Het internet wekt de indruk dat er nog zekerheden zijn. Maar veel mensen vergeten dat geneeskunde gebaseerd is op waarschijnlijkheden. Als je keelpijn hebt, heb je waarschijnlijk gewoon een verkoudheid. Maar 100% zeker is dat nooit. In de geneeskunde bestaat er niet zoiets als absolute zekerheid”, besluit dokter Jamoulle.

JULIE LUONG

Op het internet gaan we vooral op zoek naar niet courante informatie, ook als het over onze gezondheid gaat.