Als het piept en kraakt

Artrose is één van de meest voorkomende gewrichtsaandoenin-gen. Sinds enkele jaren worden er enorme inspanningen geleverd om het degeneratieve karakter van deze aandoening te vertragen. Die zijn terug te vinden in de rekken van de apotheker.

Artrose treft zowat 70 procent van de 65-plussers. De gewrichten doen pijn en rust brengt soelaas. Artrose komt er door een belangrijk verlies ter hoogte van het kraakbeen, ofwel door een vermindering van de kwaliteit van dat kraakbeen. Er zijn verschillende risicofactoren: leeftijd, gewicht (met een verhoogd risico voor de knie- en heupgewrichten), de menopauze, familiale antecedenten, maar ook repetitief werk met steeds dezelfde bewegingen, intensieve beoefening van sommige sporten... Let wel: geen enkele sport die op een ‘redelijke’ manier wordt uitgeoefend, kan oorzaak zijn van artrose. Integendeel, een korte en krachtige belasting bevordert het mechanisme van ‘autoreparatie’ van het kraakbeen.

Dankzij het kraakbeen kan het gewricht vlot bewegen en wordt de belasting tijdens de beweging verdeeld. Als het kraakbeen beschadigd is, kan het zijn taak van schokdemper niet langer vervullen. De wrijving ter hoogte van de gewrichten verhoogt, met een verlies aan mobiliteit, een ontstekingsreactie en pijn tot gevolg.

Hoe behandelen?

De klassieke behandelingen proberen vooral de pijn te verminderen. In eerste lijn worden paracetamol en niet-stereoïde ontstekingsremmers voorgeschreven.

In de meest ernstige gevallen kan de arts een gewrichtsprothese voorstellen. Maar voor we in dat stadium terecht komen, kunnen molecules die de kraakbeencellen bescherming bieden de patiënt helpen en het degeneratieve proces op zijn minst vertragen.

Glucosamine

Glucosamine is een stof die door het organisme wordt aangemaakt en is een ‘bouwsteen’ van belangrijke onderdelen van het kraakbeen. Wordt er te weinig glucosamine aangemaakt, dan verzwakt het kraakbeen en kan er stilaan artrose optreden. Ook bij een gewrichtstrauma is de kwaliteit van de glucosamine onvoldoende om de schade te herstellen. Een supplement kan dat tekort aanvullen.

Na orale inname wordt de glucosamine opgenomen door het maag-darmkanaal. Ze wordt afgebroken en komt terecht in de beenderen, het synoviaal vocht en het kraakbeen. Bovendien stimuleert glucosamine de synthese van collageen en vermindert de aantasting van het kraakbeen. Glucosamine werkt ook ontstekingsremmend en vermindert de gewrichts-pijn. De gunstige werking zet zich nog enkele weken na de behandeling verder. De aanbevolen dosis bedraagt 1.500 mg per dag.

Chondroïtinesulfaat

Chondroïtinesulfaat heeft gelijkaardige effecten als glucosamine, maar werkt anders. Daar waar glucosamine de afbraak van kraakbeen tegengaat, stimuleert chondroïtine vooral de aanmaak ervan en beschermt het kraakbeen tegen enzymreacties en beschadiging door vrije radicalen. De resultaten van studies over de werking van chondroïtine blijven contradictorisch. We blijven echter chondroïtine door zijn werking verbinden met glucosaminesulfaat en kunnen het als aanvullend beschouwen.

Collageen

We vinden collageen in verschillende structuren van het menselijk lichaam (huid, kraakbeen, pezen,...). Er bestaan drie types collageen. Het kraakbeen bevat het type II.

In de traditionele Chinese geneeskunde wordt al duizenden jaren kraakbeen van kip gebruikt bij gewrichtsproblemen. In de jaren ’80 begon de geneeskunde zich in het kader van problemen met het gewrichtssysteem te interesseren in collageen. Verscheidene studies hebben de doeltreffendheid ervan ondertussen bewezen.

De werking van collageen is gebaseerd op een immuunproces dat de destructieve effecten van osteoartritis omkeert. Door dagelijks een hoeveelheid collageen van het type II in te nemen, wordt de immuunrespons geactiveerd: collageen zal als voedingsstof aanzien worden en niet als een vreemd lichaam dat moet worden aangevallen. Daardoor wordt de afbraak van het collageen afgeremd, net zoals de ontstekingsprocessen die ermee gepaard gaan. De pijnlijke periodes verminderen en de mobiliteit van de gewrichten verbetert.

U kunt collageen best innemen als aanvulling op glucosamine en chondroïtine. De aanbevolen hoeveelheid is 10 mg per dag op een nuchtere maag. Het effect ziet u pas na twee tot drie maanden behandeling.

Claire Debay, apotheker