Als de ene vroeger moet stoppen met werken

Uw partner en uzelf wilden graag nog wat jaren doorwerken en rustig het pensioen voorbereiden. Tot een ziekte, een ontslag of een verplicht brugpensioen al die plannen doorkruiste. Ineens zit de ene partner thuis, terwijl de andere nog aan de slag is.

Mijn man is onverwacht werkloos geworden toen hij 56 werd”, lazen we in een mail van Lisette. “Werken is altijd zijn prioriteit geweest maar nieuw werk vinden blijkt onmogelijk. Als ik nu thuis kom, vind ik een ongelukkige en wrokkige man. Onze relatie lijdt er sterk onder, plezier is er niet meer bij. Hoe gaan anderen met deze situatie om?”

Lisette en haar man zijn niet de enigen in deze situatie. Als één van de partners vrij lang op voorhand weet wanneer hij met (vervroegd) pensioen gaat terwijl de andere blijft werken, kan je op tijd plannen en goede afspraken maken voor het leven nadien. Maar in de huidige economische toestand gebeurt het vrijwel elke dag dat vijftigplussers onverwacht thuis moeten blijven en geen kans meer maken op een nieuwe job. Een ontslag, een verplicht brugpensioen, een bedrijfsovername of een besparingsronde kan alle mooie plannen doorkruisen. Ook een ziekte of werkonbekwaamheid kan ongewild roet in het eten gooien.

Verbroken evenwicht

“Dat kan bij koppels zeker een crisis veroorzaken”, zegt Lydie Laenen (www.lydielaenen.be). Ze is relatietherapeute en geeft ook advies bij outplacement. “Koppels van vijftig plus hebben jarenlang een evenwicht en vaste gedragspatronen opgebouwd. Elkeen neemt zijn routinerol in het huishouden op.”

“Plots wordt dat evenwicht verbroken. De partner die moet stoppen, kan zich een mislukkeling voelen en depressief worden, zeker als het werk een grote rol in zijn leven speelde. De beste raad die ik kan geven is: neem uw tijd om de situatie te verwerken en een nieuw evenwicht te zoeken. Dat kan en mag gerust enkele maanden duren.”

De nieuwe situatie hoeft gelukkig niet altijd tot een crisis te leiden. Frank en Christel bijvoorbeeld (hun getuigenis leest u op p. 21) hebben zich snel in het vervroegde pensioen van Frank geschikt. Frank heeft de rol van huisman op zich genomen.

“Als het de man is die vroeger moet stoppen met werken, zal hij vaak overmatig zijn best gaan doen om het huishouden perfect over te nemen. Maar dikwijls voelt de vrouw zich dan verloren”, waarschuwt onze psychotherapeute. “Zij deed tot nu toe het leeuwendeel van het huishoudelijke werk en ze wil het niet graag uit handen geven. Snel snel overgaan tot een nieuwe taakverdeling is dus niet een goede oplossing. Een man die niet meer werkt, zal zijn werkende vrouw misschien meer een plezier doen door haar ’s avonds eens extra te verwennen, mee uit eten te nemen of samen dingen te doen waarvoor hij vroeger de tijd niet had.”

Weer twee individuen

De nieuwe situatie schept voor koppels tegelijk nieuwe kansen, benadrukt Lydie Laenen nog. “Omdat ze al zo lang samen zijn, zijn ze één entiteit geworden. De bruuske doorbreking van deze routine maakt van hen weer twee individuen. Hoe lang is het geleden dat ze samen nog echt over essentiële zaken met elkaar hebben gepraat? Die kans moeten ze nu aangrijpen. Neem dus de tijd om een en ander grondig met elkaar te bespreken. Wat wil ik echt nog doen in mijn leven? Wat wil jij doen? Wat willen we samen doen? Wie doet voortaan wat in het huishouden?”

Twee basisregels bieden daarbij een goede leidraad: de twee partners mogen elkaar niet aansporen tot opdrachten die ze eigenlijk niet graag doen. En de partner die moest stoppen met werken, moet beseffen dat hij daarmee niet alles heeft verloren. Hij moet zoeken naar nieuwe activiteiten die hem het gevoel geven dat hij weer iets betekent voor de anderen. En die hem weer respect vanwege zijn partner oplevert.

Ludo Hugaerts – Foto Benny De Grove