Allergieën na 50 almaar frequenter

Allergieën zijn van alle tijden maar toch vooral van nu. Tot 30 procent van de bevolking kampt met een vorm van overgevoeligheid. En het aantal 50-plussers dat voor het eerst een allergie ontwikkelt, zit in de lift.

Mensen worden steeds vaker allergisch na 50, stelt ook prof. dr. Jan Ceuppens, allergiespecialist UZ Leuven vast. “Al is de erfelijke aanleg voor die foute reactie van het immuunsysteem al van kindsbeen af aanwezig en is de precieze oorzaak van een laattijdige allergie-uitbraak nog niet helemaal duidelijk. Mogelijk komt de allergie er door een jarenlange, cumulatieve blootstelling aan bepaalde stoffen of zijn er andere milieufactoren in het spel. Luchtvervuiling, en dan vooral de uitstoot van dieselpartikels, kan een belangrijke rol spelen. Dieseldeeltjes hechten zich vast aan pollen. Wie de pollen inademt, loopt een verhoogde kans er allergisch voor te worden.”

“Ook gewijzigde eetgewoonten kunnen het ontstaan van allergieën bevorderen. De toegenomen consumptie van fastfood, bewaarmiddelen, suikers, frisdranken en andere stoffen, heeft een impact, zowel op het lichaamsgewicht als op het immuunsysteem. De darmflora – de goede bacteriën in onze darmen – wordt verstoord door de langdurige inname van ongezonde voeding. En precies die darmflora is essentieel voor een goed afweersysteem. Zwaarlijvigheid verhoogt bovendien op alle leeftijden de kans op astma. Dat is ook wetenschappelijk onderbouwd door dierproeven.”

Welke late vormen van allergie komen het meest voor?

Jan Ceuppens: “Alle vormen van allergische ziektebeelden. Ook hooikoorts of eczeem kunnen na de leeftijd van 50 starten. Wel zien wij dat 50-plussers gemiddeld vaker kampen met allergische reacties op geneesmiddelen. Door een frequenter gebruik van bepaalde middelen of door een verhoogde gevoeligheid voor de nevenwerkingen ervan. Zo zijn zwellingen van de lippen en de tong een vervelende, zelfs gevaarlijke reactie op het gebruik van ACE-inhibitoren, een bepaalde klasse medicatie tegen hoge bloeddruk. Maar ook op ontstekingwerende medicatie komen vaak acute reacties, zoals een astmaopstoot of een aanval van netelkoorts.”

“Een tweede grote groep zijn de contactallergieën, waarbij huiduitslag optreedt door (veelvuldige) blootstelling aan producten als parfums, make-up, zalfjes tegen jeuk of pijn, kleefpleisters, wondzorgproducten, enz. En ook rond de menopauze kunnen bepaalde ziektebeelden de kop opsteken, zoals astma en chronische netelkoorts.”

Kan ik die allergieën voorkomen?

Jan Ceuppens: “Allergische reacties op geneesmiddelen zijn meestal het gevolg van langdurig of frequent gebruik. Hier kan men zich afvragen of men bepaalde allergieën niet kan vermijden door zuiniger met medicatie om te springen. Vooral dan medicatie met een hoog allergierisico zoals aspirine, ontstekingsremmers en antibiotica.”

“De kans op contactallergieën kunt u beperken door minder cosmetica op de huid te smeren. Kies crèmes zonder toegevoegd parfum, die enkel bevatten wat strikt genomen nodig is voor de hydratatie of huidverzorging.”

“Hooikoorts of katten/hondenallergie voorkomen door deze allergenen te mijden, is moeilijk. Mensen die opgroeien met huisdieren hebben een kleinere kans om er allergisch voor te worden. Studies tonen ook aan dat wie op het platteland woont doorgaans beter beschermd is tegen pollenallergie dan stedelingen.”

Hoe onderscheid ik een aanslepende verkoudheid van een allergie?

Jan Ceuppens: “Dat onderscheid is niet altijd even duidelijk. Sommige klachten zoals neuslast lijken op een allergie, maar kunnen het gevolg zijn van een andere aandoening, zoals een sinusontsteking of neuspoliepen. Bij allergieachtige symptomen op latere leeftijd speelt ook de verhoogde prikkelbaarheid van de slijmvliezen een rol waardoor mensen overmatig reageren op parfumgeur, vervuilde lucht, koude wind enz. De symptomen van pollen- of huisstofmijtallergie en die van een verkoudheid zijn eveneens sterk gelijkend. Bij twijfel stapt u best naar uw huisarts. Een bloedtest kan in vele gevallen duidelijk maken of u allergisch bent en waaraan precies.”

“Netelkoorts is, als de symptomen wekenlang aanhouden, meestal niet het gevolg van een allergie, maar van de vrijzetting van histamine in de huid, een aandoening waarvan we de oorzaak niet kennen.”

Hoe weet ik of mijn allergievorm gevaarlijk is?

Jan Ceuppens: “Sommige vormen van allergie, zoals wespengif- en pindanotenallergie, kunnen erg gevaarlijke proporties aannemen en gepaard gaan met een bloeddrukdaling en anafylactische shock. Ook dat risico kunt u vandaag voor een aantal allergieën (vooral voedselallergieën) laten bepalen via een bloedanalyse. Die wijst uit of de allergie milde, ernstige of fatale reacties kan uitlokken.”

Hoe houd ik de symptomen best onder controle?

Jan Ceuppens: “De vuistregel bij de behandeling van allergieën blijft het allergeen vermijden. Daarnaast is er doeltreffende medicatie tegen de symptomen, zoals antihistaminica of medicatie tegen astma. Een allergie echt genezen zit er nog niet in, al worden er stappen in die richting gezet.”

“Desensibiliseren kan nuttig zijn als de allergie ernstig is. Door het herhaald toedienen van de stof waarvoor men allergisch is, wordt de allergische reactie gemilderd. Dat is mogelijk bij allergie voor stuifmeel, graspollen, wespen- en bijengif en in mindere mate huisdieren. Het allergeen wordt gedurende verschillende jaren herhaaldelijk ingespoten in stijgende hoeveelheid. Recent is aangetoond dat immuuntherapie ook voor gunstige resultaten zorgt bij kinderen met een ernstige pinda-notenallergie.”

“Sinds kort kan immuuntherapie ook via druppels of pilletjes die onder de tong worden geplaatst. Desensibiliseren kost gemiddeld € 400 per jaar en wordt niet terugbetaald.”

Kan een allergie ook plots verdwijnen?

Jan Ceuppens: “Zeker. Heel wat allergieën bij baby’s, zoals koemelkallergie, verdwijnen spontaan. De kinderen groeien eruit. Hooikoortsklachten die ontstaan in de kinderjaren of rond de puberteit, zien we ook vaak verbeteren rond de leeftijd van 50 jaar. Wanneer een allergie pas op volwassen leeftijd ontstaat, is de kans dat ze verdwijnt wel kleiner.

Kari Van Hoorick