Aandeelhouder en patriot!

September was een sociaal bloedbad. Eerst was er de aangekondigde sluiting van Caterpillar, een triest doorslagje van Ford Genk. Daarna verzekeraar Axa, gevolgd door collega P&V. En vervolgens Douwe Egberts. Dat alles in twee weken tijd. Geen enkel verband tussen deze berichten uit de industrie en die uit de financiële wereld, zou je denken. Maar er is er wel degelijk één.

Een woordje uitleg. Eén van de problemen waar verzekeraars mee kampen is het gebrek aan beleggingen met een aantrekkelijk rendement. Vastgoed en aandelen genereren inkomsten (en een meerwaarde), maar de aankoop ervan wordt ontmoedigd door de regelgeving die Europa oplegt. Voor verzekeraars is het dan ook moeilijk geworden om interessante beleggingen voor te stellen, zeker nu die ook zwaarder worden belast. Gevolg: de individuele tak 21 levensverzekering, die de verzekerde een gewaarborgd rendement biedt en de belangrijkste steunpilaar van de sector is, is op 8 jaar tijd gehalveerd: van 14,5miljard in 2007 tot 7,3miljard in 2015!

Dat verzekeraars amper nog aandelen bezitten is een realiteit op Europese schaal en we kunnen Europa op dat vlak dan ook een gebrek aan strategische visie aanwrijven. Waarom? Omdat de langetermijn investeerders die verzekeraars toch zijn, mee voor de verankering van de bedrijven hebben gezorgd. Die fameuze nationale verankering waar we vroeger zoveel waarde aan hechtten. Tot de mondialisering zijn intrede deed en dit plots niet meer belangrijk bleek. Onzin, natuurlijk: hoeveel grote bazen geven er, behalve in officiële interviews, niet toe dat die verankering en de aanwezigheid van het beslissingscentrum op eigen grondgebied essentieel zijn voor een land! Een voormalige big boss uit de Europese verzekeringswereld zei me ooit dat het wegtrekken van de verzekeraars volgens hem een ware catastrofe voor de toekomst is.

Uiteraard zal geen enkel bedrijf alleen daarom een tanende activiteit of een verouderde fabriek in leven houden. Omwille van hun imago bij de bevolking en hun relatie met de machthebbers, zullen ze daarentegen wel meer scrupules aan de dag leggen om in eigen land te snoeien dan daarbuiten. Mocht Solvay in Amerikaanse handen overgaan dan zou men er niet voor terugdeinzen om Belgische sites te sluiten. Evenmin als Bekaert, in Chinese handen, zou aarzelen om Zwevegem van de kaart te vegen. Gelukkig zijn deze familiebedrijven stevig verankerd, maar dat geldt niet voor de meeste andere belangrijke economische actoren. Wat ons terugbrengt bij Caterpillar en Douwe Egberts.

Als de verzekeraars worden buitengewerkt, wie gaat er dan voor die verankering zorgen en op de besluitvorming wegen? Dan blijven er enkel nog de particuliere beleggers over, rechtstreeks of via fondsen en beveks. Door op de beurs een rendement te zoeken dat ze niet meer vinden via een spaarrekening of obligaties, stellen ze, zonder het zelf te weten, een daad van patriotisme! Moeten ze daartoe fiscaal worden aangemoedigd? Dat is een ander debat...

Verzekeraars stonden garant voor de verankering van de bedrijven.