6 keer boeiend Belgrado

1 Stad op mensenmaat

Een hotelkamer in het centrum van oud Belgrado en u hebt de ziel van de stad binnen wandelafstand. Tussen de majestueuze Sint-Savakathedraal en het Kalemegdanpark vindt u paleizen, theaters, parken, musea, monumenten, restaurants, cafés en winkelstraten in overvloed. En door de goede busverbinding rijdt u in een tiental minuten naar het schattige Zemun, voor een klim naar de Janos Hunyaditoren waar een erg mooi uitzicht wacht op oud en nieuw Belgrado, de Donau en de Sava, en om er een restaurantje en rommelmarktje mee te pikken.

Het koninklijk domein ligt iets buiten het historische centrum, maar ook daar bent u een paar uur zoet, met de twee paleizen, de kapel en het prachtige park. De voorschriften zijn streng – u moet in groep blijven, mag ook in het park niet roken, moet een identiteitsbewijs kunnen voorleggen, enz. – maar alleen al de kelders van het witte paleis doen al die regelneverij snel vergeten. Ze zijn van boven tot onder gedecoreerd met fresco’s waarin zelfs de ventilatieroosters – het ruikt er absoluut niet muf – vernuftig zijn weggewerkt. Overigens gold vroeger hetzelfde voor de spionageapparatuur van het communistische regime, waarvan nu alleen nog een subtiel kijkgaatje in de minibioscoop overblijft.

In hetzelfde stadsdeel – Dedinje – ligt ook Tito begraven, de partizaan die het voormalige Joegoslavië leidde van 1945 tot zijn dood in 1980. Naast zijn graf zijn in een minimuseum enkele van zijn uniformen en een amusante verzameling toortsen te vinden uit alle hoeken van het land. In hetzelfde complex is ook een museum met geschenken die Tito op buitenlandse reizen kreeg en het 25 mei-museum, waar vaak verrassende tijdelijke tentoonstellingen te zien zijn.

2 Lekker eten op leuke terrasjes

“We leven buiten”, lacht Darja van de Servische dienst voor toerisme met een brede zwaai naar de druk bezette terrasjes in Skadarlija. Maar niet alleen in de voormalige zigeunerwijk kunt u zalig buiten eten, ook in Zemun, langs de oevers van de Sava en de Donau en op andere idyllische plekjes in de stad. De Servische keuken is erg gevarieerd, van smakelijke soep over frisse slaatjes tot stevige porties al dan niet gegrild vlees en vis. Laat plaats over voor gebak en ijsjes. Bij Moritz Eis (Vuka Karadzica 9) proefden we erg geslaagd ijs van rijst met kaneel en sinaasappel met gember.

De meer formele restaurants vindt u in het Kalemegdanpark en op de Bulevar Kralja Aleksandra.

3 Onbekommerd fietsen en zonnen

Bij I bike Belgrade (www.ibikebelgrade.com) fietst u voor € 15 met een gids 4 uur door het nieuwere Belgrado en zijn vintage Oostblokarchitectuur. Maar met een stadsplan en een fiets die u kunt huren langs het water, komt u ook een heel eind. Speciale fietswegen met heuse baanvakken, een fietslift en geen noemenswaardige hoogteverschillen maken Belgrado heel geschikt voor fietsers. In het oude Belgrado is het heerlijk trappen langs de oevers, vooral richting Ada Ciganlija. Op dat eiland middenin de Sava is een meer met keienstrand. Watersporten, zonnen en zwemmen: het kan er allemaal. Ook op het naturistenstrandje!

4 Verrassend shoppen

De Knez Mihailova en de omringende straten zijn autovrij. U kunt er terecht bij de bekende merkenwinkels (Zara, Gap,...) maar vooral de lokale zaken doen u alle vooroordelen over Oost-Europese kleding vergeten. Loop ook zeker de concept store Supermarket binnen (hoek Strahinjica Bana en Visnjiceva): bar en winkel tegelijk. Beginnende Servische ontwerpers en designers krijgen hier een plaatsje tussen gevestigde waarden.

5 Opvallende kerken

Grote en kleine kerken te over in Belgrado. Bezoek zeker Sint-Petka, een klein kerkje met erg mooie mozaïeken, maar loop ook de wat grotere Sint-Michaelkathedraal binnen, gewoon omdat Servisch-orthodoxe kerken er toch anders uitzien dan wat u thuis gewend bent. Er zijn geen kerkbanken: iedereen staat hier recht. En ook geen biechthokjes: “Alleen God kan absolutie geven, een priester niet”. En er is evenmin een orgel: “God wil alleen de klank van de menselijke stem horen”.

6 Ontmoeting met de geschiedenis

De geschiedenis van Belgrado is er een van bezettingen, veroveringen en oorlogen. Veertig keer moest er puin worden geruimd en heropgebouwd. De laatste keer in 1999, toen de hoofdstad door Navo-troepen gebombardeerd werd om de Servische leider Milosevic en zijn etnische zuiveringen in de zuidelijke provincie Kosovo een halt toe te roepen. De ruïne van het toenmalige ministerie van Defensie, met zwartgeblakerde, ingestorte verdiepingen, maakt meer indruk dan welk monument ook zou kunnen bewerkstelligen.

De recente geschiedenis heeft ook een litteken nagelaten in het hart van nogal wat oudere Serviërs. Hoewel het zwarte doek over het Mariannebeeld voor de Kalemegdanburcht – een eerbetoon aan Franse hulp van voor 1999 – allang weer is weggehaald, is de verontwaardiging niet helemaal verdwenen. “Hoe konden jullie?”, zegt gids Evica met pijn in haar stem. “Belgrado was voor de rest van Europa eeuwenlang een buffer tegen de Turkse aanvallen. Later waren we een buitenbeentje in het Oostblok: we voelen ons meer verbonden met de West-Europese dan met de Russische cultuur.”

De tumultueuze geschiedenis van de stad blijft zichtbaar in moskeeën en kerken, een Turkse tombe hier, socialistisch-realistische toetsen daar: een boeiend amalgaam.

Ariane De Borger