30 uitstapjes om te genieten van de herfst

5 x herbronnen in het groen

MEISE VAN PLANtEN EN PLANnEN

De Plantentuin van Meise lag er jarenlang wat verkommerd bij, maar is nu volop aan een revival bezig. De vernieuwingsoperatie van de 92 ha botanische tuin ten noorden van Brussel werd omstreeks 2001 rustig ingezet, met de stapsgewijze renovatie van de indrukwekkende serres en het Plantenpaleis met tropische plantencollecties. In 2018 kwam daar het sympathieke HOUTlab bij. In dit museum, dat buiten wordt geïntroduceerd met een vijf ton wegende schijf van een Amerikaanse mammoetboom en een 10,5 m lange stam van een pericopsis uit Congo, leer je alles over hout. Wil je meer weten over de klimaatkwestie of weet je niet welk hout kiezen voor je nieuwe parketvloer, dan kom je hier aan je trekken.

Vorig jaar werd dan de prachtige rozentuin plechtig geopend. Hij ligt wat verscholen tussen de bosjes en is omringd door een muur van natuurlijk grasland en wilde bloemen. Daardoor word je nog meer verrast door het strakke spiralenpatroon van deze tuin, die het verhaal vertelt van het ontstaan en de evolutie van wilde rozen. Via een trap van cortenstaal kom je op de muur errond en heb je zicht op de rozen en de verderop gelegen eikencollectie. En deze zomer kreeg de Plantentuin ook twee gloednieuwe onthaalzones. Staan nog op het programma: een culinaire belevingstuin en een nieuw serrencomplex.

Al dat nieuws ligt in een domein dat altijd al veel te bieden had: een kasteel met roots in de 12de eeuw, een Engelse landschapstuin met vijvers en glooiende vlaktes, 18.000 plantensoorten waaronder verschillende bedreigde, de kleine Balatserre die dienst deed als studiemateriaal voor de koninklijke serres van Laken,... Tegen 2026 wil het Vlaams gewest, sinds 2014 eigenaar van het domein, van de Plantentuin een toeristische topattractie maken. Een status die een van ’s werelds grootste botanische tuinen zeker verdient. Ga hem snel bezoeken, voor het er over de koppen lopen is.

E.M.

Plantentuin Meise, www.plantentuinmeise.be

WESPELAAR DE KRACHT EN PRACHT VAN BOMEN

Ze zijn niet voor de eeuwigheid, maar overleven ons moeiteloos. Misschien daarom dat bomen ontzag inboezemen. En rust brengen. Wandelen in het Arboretum van Wespelaar, dat bomen en struiken uit de hele wereld herbergt, is dan ook heerlijk ontspannen, je batterijen opladen en genieten van de natuurpracht. Je wandelt hier niet over paden, wel over gras, tussen 20 ha bomen, al dan niet met een gids.

Bij aankomst krijg je een gratis fiche met tien plekken waar de bomen of struiken op dat moment in bloei staan. Zo leer je telkens iets bij. In de lente toont de unieke collectie magnolia’s zich van haar mooiste kant, in de herfst zijn het de esdoorns die de show stelen. Het golvende landschap varieert van open en wijds, tot geborgen en lommerrijk. Aangelegde perken en puur natuur wisselen elkaar af. En als wandelaar is het gewoon genieten. Wil je meer weten over al deze bomen- en plantensoorten, dan krijg je heel wat informatie, die je verder kan aanvullen via de website. Daar kan je ook een virtuele tour maken langs de negen zones van het Arboretum en kennis maken met de rode lijst van bedreigde plantensoorten, waar dit arboretum extra aandacht voor heeft.

A.G.

Arboretum Wespelaar, Grote Baan 63, 3150 Wespelaar, www.arboretumwespelaar.be

PLATEAU DES TAILLES ONGEREPT EN PUUR

Strenge winters, veel neerslag en een temperatuur die meestal lager ligt dan elders in het land: het Plateau des Tailles, in het noorden van de provincie Luxemburg, wordt wel eens een van de meest onherbergzame gebieden van ons land genoemd. Voor de mens althans, want bepaalde planten- en diersoorten vinden hier de ideale omstandigheden om te gedijen. Ze zorgen voor een fraai stuk natuur en schitterende uitzichten, die soms aan de Hoge Venen doen denken. Droge heidegrond wisselt af met wildbeken, bloemenweiden, moerassen en veenstroken vol heidebloemen en vingerhoedskruid. Ben je op zoek naar ongerept landschap en wilde flora, dan kom je hier zeker aan je trekken.

Dichtbij de Baraque de Fraiture start het leerpad Les Fagnes de Bihain. Het is maar zes kilometer lang, maar leidt je door een verrassende mix van lokale landschappen. Het loopt ook door een van de voornaamste Waalse hotspots inzake biodiversiteit. Libellen, vlinders, trekvogels: je ziet ze hier allemaal samen. Infoborden, kijkhutten en knuppelpaden maken deze wandeling extra aangenaam. Toch trek je maar beter waterdichte schoenen of laarzen aan als je natte voeten wil vermijden.

N.E.

Leerpad Les Fagnes de Bihain, 6 km. Starten tegenover DE bushalte op de N89, HALFWEG tussen Baraque de Fraiture en Regné biodiversite.wallonie.be

ORVAL GROENE BEZINNING

De cisterciënzers wisten het al eeuwen geleden: in de gouden vallei rondom Orval trekt de natuur ongegeneerd alle registers open. Onthaasten kost hier geen moeite. Van stiltewandelingen doorheen de weiden tot tochten in de voetsporen van de Romeinen. Orval heeft veel meer te bieden dan zijn bekende trappist en kaas, al zijn die uiteraard niet te versmaden. De bekende abdij ligt ietwat verscholen in de bosrijke heuvels langs de Franse grens. De indrukwekkende ruïnes van de voormalige kerk getuigen van een bewogen verleden, dat doordrongen is van legenden en straffe verhalen. De symmetrisch aangelegde tuinen rondom de abdij en de 18de-eeuwse kruidentuin met zijn geneeskrachtig assortiment nodigen spontaan uit tot een wandeling in een inspirerende omgeving.

Maar ook buiten het domein lonken plekken waar je in het groen kan herbronnen. De abdij fungeert als vertrekpunt voor toegankelijke en wat meer uitdagende tochten. Zo kan je de oude grensstenen van de abdij volgen voor een route dwars door het bos. Een minder bekend pareltje is de wat langere en iets lastigere tocht naar het Franse grensdorp Chameleux. Hier hop je de grens over en passeer je op je pad ernaartoe onder meer een openbare viskwekerij, de knappe kerk van Williers en een Gallo-Romeins kamp. Door vanaf de abdij de blauwe borden te volgen, treed je op dit traject in de voetsporen van onze voorouders. Liever een snufje wildlife? Oriënteer je dan naar het vlakbij gelegen natuurreservaat waar grote kuddes fotogenieke highlandrunderen grazen en je bij valavond kolonies vleermuizen kan spotten.

K.V.

www.orval.be

GERHAGEN ENKEL DE STILTE EN DE NATUUR

Plekken waar je geen voorbijrazende auto’s, brommende vliegtuigen of kloppende bouwwerven hoort, ze zijn eerder zeldzaam in Vlaanderen. Snak je naar rust en wil je je omringen door enkel het geluid van de natuur, dan kan je terecht in een van de tien officiële stiltegebieden in Vlaanderen. Wij trokken naar natuurgebied Gerhagen bij Tessenderlo, in Limburg. De provincie voert een actief stiltebeleid en telt vandaag vier stiltegebieden. Gerhagen, een bosdomein van 945 ha, met typische Kempense zandgrond en begroeiing, is het eerste officieel erkende stiltegebied en kreeg in 2010 twee sterren.

We volgden het stiltepad van 6 km, waarvan je het parcours kan downloaden via de website van Bosmuseum Gerhagen. Onderweg kom je negen plekken tegen waar je even kan stilstaan bij de stilte: een mijmerbank, een meditatieve boomstronk, een hangmat tussen de bomen,... Maar stel je daar niet al te veel bij voor. Het zijn vooral handige ijkpunten als je met kinderen op pad bent. Het leuke aan wandelen in Gerhagen is dat je werkelijk een paar uur weg bent van het autoverkeer. Behalve voor mountainbikers en ruiters moet je nooit van het zachte bospad afwijken. Je hoort enkel je eigen voetstappen, veel vogels, vallende dennenappels en – heel soms – een overvliegende helikopter in de verte. Wellicht een noodzakelijk kwaad tijdens warme en kurkdroge dagen in de Kempen.

E.M.

Stiltegebieden Vlaanderen, omgeving.vlaanderen.be > stiltegebieden Stiltepad Gerhagen, wet.gerhagen.be

5 x als het weer niet meezit

BRUGGE DE TIJD VAN GRUUTHUSE

Plus est vous. Het was de lijfspreuk van Lodewijk van Gruuthuse, de man achter een van de fraaiste stadspaleizen van Vlaanderen. Sinds de grondige vernieuwing maakt het museum over het Brugse DNA die leuze helemaal waar. De kunstwerken en historische voorwerpen, maar ook het paleis zelf, vertellen veel meer dan ze op het eerste gezicht doen vermoeden.

De donkere, majestueuze inkomhal katapulteert je terug naar het Brugge van zo’n 500 jaar geleden, waar je trip door de tijd start. Een indringend portret van Lodewijk van Gruuthuse, prominent aan de ingang, lijkt je persoonlijk te begroeten. In de middeleeuwen ontplooide Brugge zich tot een spektakelstad onder impuls van Filips de Goede, die ook de kunst stimuleerde, van gigantische wandtapijten tot missalen en minutieuze glasramen. Ook Lodewijk van Gruuthuse deed als mecenas zijn duit in het artistieke zakje en legde de op een na grootste bibliotheek van de Nederlanden aan, met exclusieve handschriften.

Een etage verder beland je in een wel erg ongewone middeleeuwse bidkapel, die via een brede raampartij rechtstreeks op het koor en de glasramen van de OLV-kerk uitgeeft. Op dit privébalkon volgden Lodewijk en zijn vrouw de mis, vanop de eerste rij, zonder zich tussen het volk te mengen. In de volgende eeuwen en zalen zie je de stad evolueren met de ontdekking van de nieuwe wereld. De handelswaar die Brugge binnenkomt en verlaat legt de elite bepaald geen windeieren. Chinees porselein, koper, tabak en goudleren behang smukken de woonkamers van de handelsfamilies op.

De loggia in de volgende zaal heeft een terras dat uitziet op een romantisch brugje en groene binnenplaats, die zo uit een filmscène lijken weggeplukt. Dat die populaire middeleeuwse look van Brugge eigenlijk overwegend uit de 19de eeuw stamt, wordt duidelijk als de neogotische beweging aan bod komt. Maar verlaat het Gruuthuse vooral niet zonder de zolder aan te doen. Hier is de alternatieve Studio+ ondergebracht, waar je bij een geweldig uitzicht je indrukken even kan laten bezinken. K.V.

www.museabrugge.be

CHARLEROI ALS KIEKJES KUNST WORDEN

Cartier-Bresson, Doisneau, Capa, Weiss... Het Fotografiemuseum van Charleroi pakt uit met grote namen van fotografen die kiekjes maken tot een kunst hebben verheven. Momentopnames uit het leven wisselen af met bestudeerde composities, actiefoto’s wedijveren met stillevens: het museum toont een brede waaier genres en is een uitgebreid bezoek waard. Het is ondergebracht in een oud, neogotisch karmelietenklooster met een eigentijdse aanbouw.

Met een collectie van ruim 80.000 foto’s en drie miljoen negatieven in bewaring, is het uitgegroeid tot een van de grootste en belangrijkste fotomusea van Europa. De permanente tentoonstelling laat ruim 800 foto’s zien, maar het museum leidt je ook doorheen de avontuurlijke geschiedenis van de fotografie, vanaf de uitvinding ervan tot vandaag. Deze historische aanpak is speciaal bedoeld om de grote diversiteit in de fotokunst te benadrukken. De collectie is internationaal, maar legt ook de focus op Belgische creaties. Een geleid bezoek is daarom de ideale optie. R.M.

Fotografiemuseum, Avenue Paul Pastur 11, 6032 Charleroi, www.museephoto.be

LEUZE BLINKENDE OLDTIMERS

Autoworld in Brussel kennen alle autoliefhebbers, maar weinigen weten dat je hier slechts een klein deel ziet van de verzameling auto’s – een van de grootste en meest gevarieerde ter wereld – die de familie Mahy sinds 1945 bijeen wist te brengen. Ze stond opgesteld in de garage van de Gentse familie, tot ze eind vorige eeuw de perfecte plek vond om te schitteren: een oude textielfabriek.

Uit alle hoeken van de wereld staan hier honderden wagens te kijk, vaak unieke stukken, met een verhaal. Zoals de Vivinus uit 1900, een geschenk van Leopold II aan zijn minnares barones de Vaughan. Of de Philos uit 1914, die Franquin als model gebruikte voor de auto van Guus Flater. Of nog, de automobiel van de schoonmoeder van Billy the Kid. Sommige auto’s schitterden in films, zoals de Rochet Schneider uit 1913, die te zien is in de Belgische film Le maître de Musique (1988, met José Van Dam). Of de Horch uit 1934, waarin Rommel rondrijdt in de prent The Longest Day (1962, met o.a. Henry Fonda). Bizarre modellen ontbreken evenmin. Zo is de Italiaanse Volugrafo Bimbo gemaakt van gerecupereerde vliegtuigpanelen.

Een unieke zaal van het museum schetst de ontwikkeling van de carrosserie. Maar je kan er ook grote autoraces herbeleven en je onderdompelen in de wereld van de snor- en motorfietsen. Allemaal uitzonderlijk erfgoed! E.V.

Automuseum Mahymobiles, Rue Erna 3, 7900 Leuze-en-Hainaut, www.mahymobiles.be

BRUSSEL De schat die driE EEUWEN VERBORGEN BLEEF

In de 15de eeuw maakten de Bourgondische hertogen van Brussel hun hoofdstad. Ook hun privébibliotheek – in die tijd spraken ze van een librije – brachten ze naar hier over om haar verder uit te breiden. Hun verzameling was toen al vermaard in heel Europa. Ze omvatte dan ook honderden manuscripten, die waren verlucht door de beroemdste schilders van die tijd, zoals Jan van Eyck en Rogier van der Weyden. Wonder boven wonder werd het grootste deel ervan gered bij de verwoestende brand van het Coudenbergpaleis in 1731.

Vandaag koestert de Koninklijke Bibliotheek (KBR) nog steeds zo’n 280 manuscripten die tot de wereldtop behoren. Eeuwenlang bleef deze schat verborgen in opslagruimten. Enkel onderzoekers konden ze inkijken. Voortaan zijn de mooiste manuscripten weer zichtbaar voor het publiek in het gloednieuwe KBR Museum, dat op 18 september de deuren opende. Je bezoek start in de Nassau-kapel, het enige middeleeuwse overblijfsel van de Kunstberg. Daarna ontdek je hoe een handschrift werd gemaakt (één boek vergde zo’n 50 dierenhuiden!). Eindigen doe je met de fraaiste boekmeesterwerken van de Bougondische hertogen en enkele andere parels uit de KBR-collectie. N.E.

KBR Museum, Kunstberg 28, 1000 Brussel, www.kbr.be

BORGERHOUT PANAMARENKO’S STEK

Het hoekpand aan de Bierkorflaan in Borgerhout, waar Panamarenko 30 jaar woonde en werkte, biedt een intieme inkijk in zijn universum. Hij kocht het huis in 1970 voor zijn moeders schoenwinkel, maar het gelijkvloers werd zijn atelier, de plek waar hij het gros van zijn oeuvre zou maken. Toen hij in 2003 huwde, schonk hij het pand aan het M HKA, dat er nu bezoeken organiseert. “We troffen hier verborgen schatten aan”, zegt Piet Van Hecke van het M HKA. Zoals de Whipper, een flipperkast die Panamarenko in 1950 maakte, maar niet als kunst bedoeld was. Hoewel er orde lijkt aangebracht in het atelier, kom je ogen tekort om alle details te vatten.

We lopen via de binnenkoer naar boven. Hier vlogen zijn papegaaien, toekan en duif rond. Panamarenko, gefascineerd door de idee zelf te vliegen, bestudeerde hun bewegingen. Ook de leefruimte is bezaaid met materialen, prullaria, vogelkooien, een aquarium. Op het horlogemakerstafeltje de wandelende kip waar hij nog mee bezig was. Het behang bestaat uit prenten die hij kopieerde met een vroege kleurenkopieermachine. Aan de wand foto’s van zijn moeder, wiens evenbeeld hij is. Hij schonk het huis aan het M HKA op één voorwaarde: er moest een helikopterplatform op het dak komen. Dat torent nu boven de Biekorfstraat uit als een reusachtig vogelnest. Niet dat hier ooit een helikopter mag landen, maar technisch kan het. En dat is de essentie van Panamarenko’s oeuvre: de fantasie, het idee dat het kan... wonen in een Zeppelin, opstijgen met een rugzak of navigeren in het heelal. A.H.

Panamarenkohuis, bezoek op aanvraag, max. 8 personen, via info@muhka.be. www.muhka.be

5 x romantisch met z’n tweetjes

HET KASTEEL VAN VÊVES WAAR DOORNROOSJE SLIEP

Je mag het kasteel van Vêves beslist een sprookjesslot noemen. Hier moet ooit Doornroosje hebben geslapen. Samen met Beersel, Horst, Bouillon, Gent en Laarne behoort het tot de mooiste middeleeuwse burchten van België. Al vanop de weg erheen is het zicht indrukwekkend: drie grote torens (van in totaal vijf) steken als potloden recht de lucht in. Als je door de streek rond Dinant toert, kom je niet zelden kastelen tegen die hoog op een rots ietwat arrogant op een dal neerkijken, zoals een leenheer op zijn lijfeigenen. Maar zonder twijfel het meest trotse exemplaar is het op een rotskam gelegen kasteel van Vêves.

Dit uitzonderlijk erfgoed heeft vandaag alles van een kasteel, maar was van de 13de tot de 15de eeuw een militair bolwerk, waarvan de oorsprong nog verder in de tijd teruggaat. De burcht werd verwoest en later heropgebouwd als een lustslot. Vandaag is het kasteel de ideale bestemming voor een romantisch uitje. Vanuit een bogengalerij met vakwerk kijk je uit op de binnenplaats. Binnen volgen zalen en kamers mekaar op, helemaal gerestaureerd en ingericht met Frans meubilair uit de 18de eeuw.

Toch brengt vooral de ziel van deze plek je aan het dromen, samen met de verhalen die de oude stenen vertellen. Zo kan je er met z’n tweetjes luisteren naar troubadours. Ben je toch met het gezin op stap, dan zijn er speciale formules die kinderen laten terugreizen in de tijd, hen laten verkleden als ridder of prinses en op schattenjacht sturen. Rij na je bezoek nog even door tot Celles, want het dorp met kalkstenen huizen, genesteld tussen vier heuvels, is zowaar nog ouder dan het kasteel en staat niet voor niets op de lijst van mooiste dorpen van Wallonië. R.M.

Kasteel van Vêves, Rue de Furfooz 3, 5561 Celles-Houyet, www.chateau-de-veves.be

VILLERS-LA-VILLE DE TELETIJDMACHINE

Wandelen tussen de overblijfselen van de vroegere cister- ciënzerabdij van Villers-la-Ville is alsof je terug in de tijd wordt gekatapulteerd. De monumentale ruïnes en vele thematuinen brengen je onvermijdelijk in een nostalgische bui. Alleen al de locatie van de abdij, verscholen in een bosrijk dal, nodigt uit tot rust en bezinning. Het is aangenaam ronddwalen onder de indrukwekkende gewelven van wat ooit een van de grootste abdijen van de christelijke wereld was. Al snel zie je hoe verschillende bouwstijlen verstrengeld raakten tot een harmonieus geheel.

De jongste jaren maken nieuwigheden een bezoek nog interessanter. Tussen de ruïnes slingert nu een meditatiepad, dat verder omhoog kruipt en een prachtig uitzicht op de Dijlevallei biedt. Ontdek ook de gezondheids- en wellnesstuin, de tuin van vader abt met 150 verschillende rozensoorten, de rozentijdlijn, de rustieke schapen en de erg zeldzame paarden van het eiland Skyros. Of nog, het hopveld dat de brouwactiviteiten van de abdij oproept. Vandaag worden hier opnieuw vier biersoorten gebrouwen en wordt er ook weer aan wijnbouw gedaan, net zoals de monniken dat deden. E.V.

Abdij van Villers-la-Ville, Rue de l’Abbaye 55, 1495 Villers-la-Ville, villers.be/nl

DAMME LANGS DE VAART

In het middeleeuwse Damme, de geboorteplek van Tijl Uilenspiegel, nodigt alles uit tot een fietstochtje. Langs de beroemde Damse Vaart, met zijn rijen populieren langs beide oevers, bijvoorbeeld. De vaart verbindt het middeleeuwse stadje met Brugge. Maar Knokke-Heist is evenmin ver af en het polderland met zijn typische dorpjes en zijn oude en nieuwe windmolens blijven ideaal vlak.

Het ontstaan van Damme wordt meestal als volgt verteld: bij de stormvloed van 1134 is een inham, het Zwin, ontstaan die bijna tot in Brugge reikte. Deze stad zocht een uitweg naar de zee. Aan het einde van de inham werden de rechter- en de linkeroever met elkaar verbonden met een dijk (dam). Bij deze dam ontstond een vissersdorp dat uitgroeide tot de voorhaven van Brugge.

Cultuur opsnuiven kan ook in Damme. Het stadje staat bekend als boekendorp en organiseert elke tweede zondag van de maand een boekenmarkt. Het Uilenspiegelmuseum laat je vijf eeuwen geschiedenis ontdekken via de bekendste schelm van Vlaanderen. R.M.

www.visitdamme.be

ANNEVOIE WEGDROMEN IN DE WATERTUINEN

Geen idyllischer plek dan de Watertuinen van Annevoie in de Maasvallei. De in de 18de eeuw aangelegde fonteinen, cascades en intieme passages doen zelfs de meeste rationele ziel smelten. Wie wil er niet met zijn geliefde verdwalen tussen de Passage der Zuchten, de Fontein der Geliefden, de grot van Neptunus of het Waterbuffet? En afwisselend genieten van majestueuze vergezichten en discrete perkjes. Na elke bocht volgt een nieuwe verrassing. Sommige bomen kijken al meer dan 200 jaar toe.

Al dat moois werd aangelegd in 1758 door industrieel Charles Alexis de Montpellier (1717-1807), die zijn inspiratie haalde bij de Italiaanse Villa D’Este. Hij bedacht de poëtische namen voor de waterpartijen en schreef er zelfs gedichten over. Decennialang betrok de familie het kasteel in het 48 ha grote park, waar hun nazaten hun laatste rustplaats hebben. Pas in 1930 werd het opengesteld voor bezoekers. Wat de watertuinen zo uniek maakt, is dat het water er al meer dan 250 jaar zijn weg zoekt zonder een enkele machine of pomp, alleen door natuurlijke niveauverschillen. Het water, afkomstig van vier bronnen, dooradert de tuinen via een netwerk van boven- en ondergrondse kanalen. Het 400 m lange Grand Canal doet dienst als voorraadbekken. Vandaag wordt het kasteel gerestaureerd om weer dienst te doen als privéwoonhuis voor de artsenfamilie Loumaye, die zich engageert om het park te onderhouden en te herstellen in zijn 18de-eeuwse glorie. De tuinen blijven publiek. A.H.

www.annevoie.be

Grimbergen LANGS WATERMOLENS

De 3 km lange Maalbeekwandeling dompelt je in het Brabant van weleer. En dat op een boogscheut van Brussel. De route start aan het Kerkplein en daalt af via de Abdijstraat, waar je voorbij de indrukwekkende abdij van Grimbergen komt. Ze steekt vervolgens de Wolvertemsesteenweg over en volgt de Kloosterdam, een verhoogd aarden pad langs de Maalbeek, dat ooit diende om de vijvers van de abdij af te dammen. Tweehonderd meter verderop bereik je de eerste watermolen: de Liermolen, met in een aanpalend gebouw een afdeling van het Museum voor Oudere Technieken (MOT). Daarna glipt het pad tussen de molen en de schuur door om verder de Maalbeek te volgen. Hier omzomen knotwilgen de beek nog net als in de tijd van Brueghel. Ze brengt je tot aan de Charleroyhoeve, een voormalige abdijhoeve die haar naam aan de Spaanse koning Karel II (17de eeuw)dankt. Wat verder wacht de schilderachtige Tommenmolen, die zo weggeplukt lijkt uit een prentkaart. Een ideale plek voor een verfrissing, pal naast de molenschoep. De wandeling leidt je daarna terug naar het beginpunt, via het Lintbos, het vliegveld van Grimbergen en kasteeldomein Overschie. E.V.

www.grimbergen.be/maalbeekwandeling, www.mot.be/nl

5 x watertanden en lekkerbekken

BRUSSEL FOODTRIP in EEN VW-BUSJE

Wat dacht je van een rit in een retrobusje langs drie authentiek Brusselse plekken, waar je achtereenvolgens van een voorgerecht, hoofdgerecht en dessert kan genieten? Met als tussendoortjes de sappige verhalen die de chauffeur – meteen ook de gids – over de lokale geschiedenis en het buurtleven weet te vertellen?

Aan boord van het busje wordt van je verwacht dat je aan de hand van tips raadt waar dit seventieskarretje je die avond heen brengt. Spoiler alert, we gaan het hier toch verklappen! Het voorgerecht wordt geserveerd in een voormalig rendez-voushotel. Luxehotel Le Berger in de Matongewijk opende in de jaren 30 de deuren voor rijke zakenlui op zoek naar een comfortabele en vooral discrete plek om prettige uurtjes door te brengen met hun minnares. Na een kijkje in een van de gerenoveerde kamers, gaat het richting het restaurant op de benedenverdieping, om te genieten van antipasti.

Daarna stap je weer in het minibusje op zoek naar je hoofdgerecht. Dat blijkt een Belgische specialiteit te zijn, opgediend op een andere iconische plek: een huiskamerrestaurant in een appartement in de Koninklijke Sint-Hubertusgalerijen. Tijdens het eten krijg je er de geschiedenis van deze prachtige doorgangstraat en de vele architectuurweetjes gratis bij. Nog een hongertje? Stap dan maar weer in het busje richting Le Barboteur, voor de laatste stop. In deze bierotheek/slijterij maakt een biersommelier je wegwijs in de perfecte combinaties van nagerechten met bier. Je smaakpapillen worden intussen verwend met Belgische seizoensproducten geserveerd met ambachtelijk bereide mousses. Een leerrijk avondje tafelplezier. O.V.D.P.

Foodtrip door Brussel, www.vroumekes.com

VLAAMSE ARDENNEN STRAK BIERPLAN

Fietsen en bierdrinken, gaat dat wel samen? Te zien aan de wielertoeristen die op mooie dagen in de Vlaamse Ardennen van een terrasje genieten, zou je zeggen van wel. De combinatie wordt een stuk makkelijker dankzij Plan Bier. Die kaart brengt fietsroutes samen met tal van leuke en wielervriendelijke cafés en eettenten. De routes lopen door en langs de mooiste plekjes en panorama’s van de Vlaamse Ardennen.

Plan Bier maakt je wegwijs in aangename stopplaatsen, fietslussen en plekken die nauw verbonden zijn met de biercultuur. Zoals de Bruinroute die in Oudenaarde vertrekt en je al fietsend langs verschillende brouwerijen, maar ook over enkele kasseistroken en kuitenbijters brengt. Elke route heeft duidelijk tot doel je een verkwikkende pauze te bezorgen tussen twee fietsinspanningen door en je tegelijk te laten kennismaken met schilderachtige plekjes die naar hop smaken. Uiteraard ontbreken ook de legendarische molshopen van de Ronde van Vlaanderen, zoals de Kwaremont of de Valkenberg, niet op de bierparcours. Proost! R.M.

www.planbier.be

BRUGGE DE FRIET IS BELGISCH

Vindt de friet haar oorsprong in België? Waar komt de aardappel vandaan? En hoe bak je goeie frieten? Een prachtig en bizar oud pand in hartje Brugge biedt een antwoord op al je vragen. We bevinden ons in de Saaihalle uit 1339, waar volgens het opschrift in de middeleeuwen de handelaars uit Genua samen kwamen. Vandaag is het een plek waar je alles te weten komt over het beroemde aardappelstaafje en het basisproduct. Verrassend: de knol die ooit uit Zuid-Amerika kwam, lijkt helemaal niet op het bintje waarmee we vandaag frieten bakken, maar heeft de gekste vormen en kleuren. De diversiteit van de plant is ook in het wild een feit: enkel al in Peru vind je 4.000 variëteiten. De eerste aardappelplanten kwamen in 1567 in België aan via de Canarische Eilanden, maar het duurt nog een hele poos eer ze adelbrieven krijgen. Allerlei vormen van bijgeloof hielden hun opmars tegen.

Het tweede deel van het Frietmuseum is geheel aan de friet zelf gewijd. Het verhaal wil dat die haar oorsprong vindt in ons land. Aan de Maas in Namen hadden ze de gewoonte kleine visjes te bakken in veel vet. Wanneer de Maas ’s winters bevroor, gebruikten ze aardappelen, die ze in staafjes sneden. Maar waarom spreekt een groot deel van de wereld dan over french fries? Tijdens WOI zouden Franstalige Belgische soldaten frieten aan hun Amerikaanse wapenbroeders hebben aangeboden. De Yanks dachten dat ze met Fransen te maken hadden en keerden naar de VS terug met het recept van wat zij voortaan french fries noemden. In een grote zaal wandel je langs de frituurpannen van onze (over)grootmoeders en ontdek je alle mogelijke toestelletjes om aardappelen te versnijden. Maar op dat moment heb je vooral trek in een goed pak friet. Gelukkig volgt na elk bezoek aan het museum een proeverij, volgens de regels van de frietkunst! E.V.

Frietmuseum, Vlamingstraat 33, 8000 Brugge, www.frietmuseum.be

DE ZENNEVALLei GEUZE TANKEN

Een frisse pint drinken na een fietstochtje doet deugd. Maar na een paar uur trappen door de heuvelachtige Zennevallei, heb je misschien wel nood aan de ultieme dorstlesser: een lambik. Of beter nog: een geuze, een mengeling van oude en nieuwe lambik die verder gist in de fles. Het streekbier dankt zijn zure smaak aan de typische gisten die in de lucht zweven in het Pajottenland en de Zennevallei, de groene rand ten zuidwesten van Brussel. Twee fietstochten leiden je langs verschillende lambikbrouwers en geuzestekers.

De LamBIKEtour start aan de Lambik-O-Droom, het bezoekerscentrum van Brouwerij 3 Fonteinen in Beersel, een van de laatste traditionele lambikbrouwers en geuzestekers die het etiket Oude Geuze op hun brouwsels mogen kleven. De fietstour brengt je langs bestaande en verdwenen brouwerijen in en rond Beersel, een gemeente die vooral bekendstaat om haar waterslot.

De Geuzetour is een uitgestippelde route langs fietsknooppunten en doet deels dezelfde hotspots aan als de LamBIKEtour: de Lambik-O-Droom, bezoekerscentrum en museum De Lambiek en de Herisem papiermolen – industrieel erfgoed in een oase van groen. Maar tijdens deze fietstocht kan je ook genieten van enkele groene parels in de streek: het provinciaal domein van Huizingen en het Hallerbos, dat in de lente paars kleurt door de vele boshyancinten.

Beide fietstochten zijn zo’n 35 km. Een peulenschil, zou je denken, ware het niet dat je op je pad enkele kuitenbijters moet trotseren die je van 30 naar 145 m hoogte brengen. Reden te meer om vooraf te controleren wanneer de brouwerijen open zijn voor bezoekers (veelal vrijdag en zaterdag), zodat je onderweg kan genieten van die frisse geuze. E.M.

LamBIKEtour, www.beersel.be/lambiketour. Geuzeroute, www.toerismevlaamsbrabant.be. Bezoekerscentrum De Lambiek, www.delambiek.be. Lambik-O-Droom, 3fonteinen.be

BELGIAN OWL SCHOTLAND IN HASPENGOUW

Begin deze eeuw besloot Etienne Bouillon, Belgisch topstoker én whiskyfanaat, om samen met landbouwer Pierre Roberti, de eerste Belgische single malt te maken. Ze wilden Schots vakmanschap combineren hoogkwalitatieve ingrediënten van Droog-Haspengouwse bodem: duurzaam geteelde gerst en door kalkrotsen gefilterd zuiver water. In de stookketel ontstond een topproduct, de Belgian Owl, dat is uitgegroeid tot een vermaarde whisky en in 2011 het label beste Europese single cask whisky kreeg.

Ondanks dit succes wordt de whisky nog altijd ambachtelijk gestookt in de 17de-eeuwse vierkantshoeve Ferme de Goreux, die je ook kan bezoeken. Je maakt er kennis met de geheimen van het whiskystoken, de trage rijping en alle apparatuur die daarvoor nodig is. De twee enorme koperen stookketels zijn afkomstig van Caperdonich, een mythische Schotse stokerij die inmiddels de deuren heeft gesloten. Je kan er ook whisky proeven, een ware test voor je reuk- en smaakzin. N.E.

Distillerie Belgian Owl, Hameau de Goreux 7, 4347 Fexhe-le-Haut-Clocher, www.belgianwhisky.com

5 x kinderen baas

REDU EEN TICKET NAAR MARS

Euro Space Center, het educatieve ruimtepretpark in de omgeving van Redu, is grondig vernieuwd. Sinds de heropening begin september focust het vooral op de planeet Mars, de volgende grote bestemming van de ruimtevaart.

Het themapark opende de deuren in de jaren 90 en liet sindsdien duizenden kinderen van de ruimte dromen. De jongste jaren oogde het echter stilaan verouderd en leek het achterop te hinken op de ontwikkelingen in de ruimtevaart. Begin 2020 ging het dicht voor een grondige renovatie. Het Amerikaanse ruimteveer, dat in de echte wereld al lang niet meer gebruikt wordt, is weggehaald om vooral plaats te maken voor de volgende grote uitdaging in het menselijke ruimteavontuur: de verovering van de rode planeet.

Het park pakt vandaag uit met een tiental nieuwe attracties en doe- activiteiten waarmee je als bezoeker je kennis en zintuigen kan testen en je als een echte astronaut kan voorbereiden op een missie naar Mars. Eerst neem je deel aan een reeks bekwaamheidsproeven om te weten of je uit het goede ruimtevaardershout bent gesneden. Daarna zet je voet op Mars en betreed je aan aantal basissen die daar in de toekomst misschien zullen worden gebouwd. Je ervaart wat de zwaartekracht op deze planeet (of op de maan) echt met je doet en wie dapper is kan zich in de gewichtloosheidssimulator wagen (met vrije val van acht meter). Toch liever over de canyons van de rode planeet vliegen in een wat vreemd luchtvaartuig? Of sta je zo stevig in je schoenen dat je je weerstand tegen de middelpuntvliedende kracht wil testen in een space rotor?

Toch niet zo’n waaghals? Het vernieuwde themapark biedt ook rustigere activiteiten. Je kan een parcours langs de grote namen van de ruimtevaart volgen, genieten van een 3D-film met speciale effecten of vol verbazing naar een adembenemend mooie projectie van de sterren en planeten op de koepel van een planetarium staren. Meer dan genoeg om je roeping van ruimtevaarder-in-spe aan te wakkeren.... of (groot)ouders weer kind te laten worden. N.E.

Euro Space Center, Devant les Hêtres 1, 6890 Transinne, www.eurospacecenter.be/nl

ELSENE MUSEUM om te GROEIEN

In het Jadotpark in Elsene staat een indrukwekkend 19de-eeuws pand dat vandaag een kindermuseum is. Verwacht echter geen doorsneemuseum, wel een avonturenparcours door prachtige theaterdecors. Nog tot 2022 is Vleugels om te groeien het thema of wat je allemaal nodig hebt om je te ontwikkelen. In dit kindermuseum geen games of beeldschermen, wel coole houten spelletjes! In de Paradijsjeszaal kunnen kinderen zich in een feërieke setting installeren in een reuzennest, een paddestoel of in de populaire boekenkast. De boodschap luidt: op welk plekje voel jij je goed, kom je tot rust? Want om op te groeien moet je je goed voelen. In het kapsalon van de Culturenzaal proberen kinderen enthousiast kapsels uit verschillende culturen uit. Maar ze kunnen er ook een land bouwen met blokken: komen er vooral gebouwen of groen, enz.? Hier leren ze nadenken over wat nodig is om met anderen samen te leven. Ze kunnen ook intekenen op leuke workshops zoals koken, sprookjes, toneelspelen. Goed om weten: één keer per jaar is het grootouderfeest. A.H.

Kindermuseum Elsene, kindermuseum.be

ALDEN BIESEN MYSTERIES VOOR SPEURNEUZEN

Tijdens de opnames van het beeld-, klank- en lichtspel Bilzen Mysteries komt een acteur om het leven op het domein van het kasteel van Alden Biesen. Commissaris Angel (Joke Devynck) en inspecteur Dewolf (Jeron Dewulf) roepen jouw hulp in om Het Complot op te lossen. Door filmpjes te bekijken en raadsels te ontrafelen op een tablet, verzamel je steeds meer bewijsmateriaal waarmee je de zaak kan oplossen. En ondertussen maak je kennis met het mooie kasteeldomein. Wil je je verdiepen in de rijke geschiedenis van Alden Biesen, dan kan je er de virtuele encyclopedieën op naslaan en de quizvragen beantwoorden om extra punten te sprokkelen. Zo blijft het spel interessant voor spelers van acht tot achtentachtig.

Wij speelden de eenvoudige versie, maar zelfs de raadsels op maat van kinderen losten we niet allemaal foutloos op. Misschien was de premisse – de moord op een acteur die een ridder speelt in die andere interactieve wandeling op het domein van Alden Biesen – wat moeilijk te vatten voor een acht- en een tienjarige. Maar het heeft er hen toch niet van weerhouden om anderhalf uur lang helemaal op te gaan in het spel. Wijzelf zijn aan het einde van het spel slechts gepromoveerd tot brigadier. We willen een herkansing! E.M.

Bilzen Mysteries – Het Complot. LANDCOMMAN-DERIJ Alden Biesen, Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen, www.bilzenmysteries.be/hetcomplot

KOKSIJDE MAAK KENNIS MET DE DUINHEREN

Mannen in lange pijen die door eindeloze schaars verlichte gangen dwalen – misschien met wat gregoriaanse gezangen op de achtergrond -, het lijkt eerder iets uit een boek van Umberto Eco. Maar ook in onze contreien hadden abdijen een grote impact op mens en landschap.

In de duinen van Koksijde, op enkele honderden meters van de zee, verrees vanaf de 12de eeuw de imposante Abdij Onze-Lieve-Vrouw Ten Duinen. Vandaag vertelt het abdijmuseum Ten Duinen, aan de hand van opgravingen op de site zelf, het verhaal van de machtige cisterciënzerorde die er honderden jaren huisde. Hoe leefden de monniken, wat aten ze, hoe beheerden ze hun uithoven, welke invloed hadden ze op het toenmalige politieke leven, hoe schreven ze die prachtige boeken,...? Je komt het allemaal in woord en beeld te weten. Enkele van de vroegere bewoners krijgen zelfs een gezicht en een stem.

Daarnaast kan je ook de ruïnes zelf bezoeken. Infoborden geven een idee van de vertrekken van vroeger. Via een QR-code kan je de abdij anno 15de eeuw in 3D bewonderen op je smartphone. Je neemt dan wel best een (kartonnen) VR-bril mee, of je kan er een kopen in het museum. Voor 3 euro extra beleef je aan het begin van je bezoek een interactief VR-avontuur. De opstelling van het museum, de knappe lego-maquette, de middeleeuwse volksspellen, het gezellige museumcafé,... maken dit een geschikte uitstap met kinderen, al waren er bij ons bezoek wel wat restricties door de coronamaatregelen. E.M.

Abdijmuseum Ten Duinen, Koninklijke Prinslaan 2, 8670 Koksijde, www.tenduinen.be

LUIK NEMO EN DORY IN HET ECHT

Voor veel Luikenaars is het een traditie op zondagmorgen: eerst nemen ze hun kleinkinderen mee naar de indrukwekkende markt van La Batte langs de Maaskaaien en daarna lopen ze nog een eindje door tot aan het aquarium van de universiteit van Luik. Dat bevindt zich in het indrukwekkende Zoölogisch Museum, waar ze zich ooit lieten inspireren door wat Londen en Kopenhagen in de jaren rond 1850 hadden opgezet. Logisch dus dat de museumafdeling met de opgezette dieren behoorlijk ouderwets oogt.

Veel interessanter zijn daarom de zalen van het Aquarium: in 46 bassins zwemmen bijna 2.500 soorten rond uit oceanen, zeeën, meren en rivieren van over de hele wereld. Je kan er dan ook – in het echt – kennismaken met onder meer de broertjes van Nemo (de clownvis) en van Dory (de doktersvis). In het halfduister kan je er eveneeens naar piranha’s, murenen en zelfs goeie ouwe snoeken van bij ons turen. Een andere zaal herbergt dan weer een 66.000 liter groot aquarium met zachte koraalsoorten en zwartpunthaaien. R.M.

Aquarium-Museum Luik, Quai Edouard Van Beneden 22, 4020 Luik, aquarium-museum.uliege.BE/NL

5 x grenzen opzoeken

TORGNY IN HET UITERSTE ZUIDEN

Welkom in de Belgische Provence! Het schilderachtige Torgny in het zuiden van de provincie Luxemburg prijkt niet voor niets op de lijst van mooiste dorpen van Wallonië. Gevels van goudkleurige natuursteen, Romeinse daken en dakpannen, wijngaarden, een droog en warm microklimaat: alles ademt hier vakantie. Het hart van het dorp laat zich het best ontdekken via het bucolische wandelpad La Provençale (2,5 km). Op aanvraag is ook een dorpsbezoek met een gids mogelijk. Wijnliefhebbers zullen ongetwijfeld kiezen voor een geleid bezoek aan het gemeentelijke wijnbedrijf, inclusief proeverij. Hier worden door de wijngaard Portier du Loup, ongeveer 5.000 flessen per jaar geproduceerd. Een al even leuke activiteit is een bezoek aan het natuurreservaat Raymond Mayné, genoemd naar de man die hier voor het eerst een krekel spotte. In deze voormalige zes hectare grote steengroeve gedijen talloze orchideeënvariëteiten en insectensoorten. Ben je fan van gastronomie, dan vallen er in Torgny ook enkele streekgerechten te ontdekken. Nee, geen ratatouille of tarte tropézienne, maar wel pâté gaumais, een knapperige, gesloten taart van varkensvlees dat in witte wijn wordt gemarineerd. O.V.D.P.

www.torgny.be/nl

DE PANNE WESTWAARTS

Uiteraard moet je in deze badplaats een wandeling maken over het uitgestrekte strand en/of over de dijk, waar het grote standbeeld van Leopold I aan de intrede van de eerste koning der Belgen in 1831 herinnert. Maar om je wafel of mosselen te verteren, moet je zeker ook eens struinen door de Dumontwijk, genoemd naar de architecten Albert en Alexis Dumont. Die wijk ademt ook nu nog de sfeer van de 19de en begin van de 20ste eeuw. In deze oase van architectuurerfgoed loop je tussen rustieke villa’s en cottages die het duinenreliëf volgen.

Een langere wandeling dringt zich op in het natuurreservaat De Westhoek, ook bekend als de Vlaamse Sahara. Het gebied is 345 ha groot en strekt zich uit tot de Franse grens. Dit verrassende landschap van duinen en zandvlakten wordt doorkruist door 11 km wandelpaden. Niet ver hiervandaan bevindt zich het allerlaagste punt van België: De Moeren. Dit vruchtbare poldergebied laat zich best verkennen via een fietslusroute. O.V.D.P.

www.dekust.be

KREWINKEL IN HET OOSTEN

Dit gehucht in de Oostkantons was het laatste stukje België dat in 1945 werd bevrijd. Vandaag ademt Krewinkel vooral rust uit. Wil je dit kleine dorp en zijn mooie kapel met tijdelijke tentoonstellingen echt verkennen, dan is een van de Plezierwandelingen van de gemeente Büllingen een aanrader. Een traject van 15 km kronkelt door nauwelijks bekend platteland en loopt over een rij heuvelkammen tussen België en Duitsland. Fan van wilde bloemen? Op een tiental kilometer daar vandaan wacht het dalletje van de Holzwarche (dichtbij Rocherath). In deze beschermde natuurzone voert een lieflijk wandelpad (5 km) je langs een duizendtal plantensoorten. Zelfs typische soorten uit de bergweiden, zoals de alpenvenkel, vind je hier. In de lente, wanneer alles er bedekt is met een reusachtig tapijt van narcissen, kan je dit gebied niet mislopen. Perfect geknipt om het leven door een zonnige bril te zien. O.V.D.P.

www.ostbelgien.eu

MEERSEL-DREEF HELEMAAL IN ‘T NOORDEN

Meersel-Dreef is de kleinste deelgemeente van de stad Hoogstraten, in de Noorderkempen. Ze is vooral bekend om de in 1895 gebouwde Mariagrot tegenover het Kapucijnenklooster. Het hele jaar door vinden vele Belgen en Nederlanders – zowel dagjestoeristen als pelgrims – de weg naar het Mariapark, dat ook wel het Lourdes van de Noorderkempen wordt genoemd. Ze komen er een kaars opsteken, bidden en/of genieten van de rust in deze oase. In de mooie maanden worden hier tal van openluchtmissen opgedragen. Meersel-Dreef is ook een ideale uitvalsbasis voor fietsers. De gemeente ligt op het knooppunt van verschillende fietsroutes, waarvan de Aardbeienroute (40 km, inkorten kan) de bekendste is. Hoogstraten is dan ook het centrum van de aardbeienteelt. Het is hier eveneens leuk wandelen langs het idyllische riviertje de Mark en tussen de aardbeienvelden en serres. O.V.D.P.

www.hoogstraten.be

SIGNAL DE BOTRANGE AAn DE TOP

Met zijn 694 m hoogte kijkt het Signal van Botrange uit over het natuurreservaat van de Hoge Venen in de provincie Luik. Het is het hoogste punt van ons land en zelfs van de hele Benelux. En als je de trap van het kunstmatig opgeworpen Baltiaheuveltje beklimt, haal je hier zelfs de volle 700 meter. Meteen sta je dan op het dak van België. Het Signal de Botrange is vooral interessant als startpunt voor verschillende wandelingen, die je in dit gebied in elk seizoen kan maken – van de bloemrijke lente tot hartje winter, die hier Siberische trekjes vertoont. Over knuppelpaden en bewegwijzerde routes loop je door turfgrond, stukken heide en bos. Het nabijgelegen Natuurparkcentrum organiseert geregeld geleide themawandelingen, zoals paddenstoelentochten in de herfst.

Botrange is trouwens niet altijd het hoogste punt van het land geweest. Met 674 m was de Baraque Michel lange tijd het hoogste punt van het koninkrijk, tot het Verdrag van Versailles in 1919 Duitsland verplichtte de Oostkantons aan België af te staan. Op dat nieuw verworven grondgebied bleek Botrange 20 m hoger te liggen. Toch niet zo vlak, dat land van ons. O.V.D.P.

www.ostbelgien.eu