2. Het rustpensioen van de zelfstandige

Het rustpensioen van zelfstandigen wordt op dezelfde manier berekend als dat van loontrekkenden. Een volledige loopbaan duurt 45 jaar (resp. 43 of 44 jaar voor vrouwen, vanaf 2009 wordt dat 45 jaar). Voor elk gewerkt jaar wordt de berekening gemaakt in functie van het inkomen van dat jaar. De optelling van alle jaarresultaten geeft het totaalbedrag van het pensioen.

Voorwaarden

Om recht te hebben op een rustpensioen als zelfstandige, moet u voldoen aan volgende voorwaarden:

De pensioenleeftijd bereikt hebben. Deze ligt op 65 jaar voor mannen en op 43 voor vrouwen. Van 1 januari 2006 tot 31 december 2008 wordt het 64 jaar voor vrouwen. Vanaf 1 januari 2009 zal de pensioenleeftijd voor iedereen 65 jaar bedragen.

Wie vervroegd met pensioen wil vanaf 60 jaar, moet sinds 1 januari 2005 een loopbaan van 35 jaar bewijzen

LET OP! Zelfstandigen worden zwaar gestraft als zij vervroegd met pensioen gaan. Voor elk jaar vermindert uw pensioen met 5 %. Een man die vervroegd met pensioen gaat op 60 jaar zal dus 25 % verliezen! Uitzondering op deze regel: wie met pensioen gegaan is na 1 januari 2003 en een loopbaan kan bewijzen van 44 jaar, moet niets inleveren.

NIEUW: Het Generatiepact voorziet in een verzachting van de maatregel. Wie op zijn 61ste stopt zal 18 % kwijtspelen (geen 20 %), wie op zijn 62ste stopt 12 % i.p.v. 15 %, op zijn 63ste 7 % i.p.v. 10 % en op zijn 64ste 3 % i.p.v. 5 %.

Een loopbaan als zelfstandige bewijzen. Sinds 1957 wordt dit bewijs eenvoudig geleverd via de betaling van pensioen en/of sociale bijdragen aan een pensioenkas of aan een sociale verzekeringsfonds. Sommige kwartalen komen niet in aanmerking. Dat zijn de kwartalen waarvoor u of uw (ex)echtgeno(o)t(e):

n de bijdragen niet (volledig) betaald heeft

n vrijstelling van bijdragen kreeg voor een periode na 1980

n verminderde bijdragen betaalde omdat de beroepsbezigheid een bijberoep was

n verminderde bijdragen betaalde omdat de beroepsbezigheid op vraag met een bijberoep werd gelijkgesteld

n verminderde bijdragen betaalde omdat de pensioenleeftijd bereikt was

n de bijdragen niet betaalde en nu niet meer kan betalen omdat ze verjaard zijn.

Gelijkgestelde periodes Sommige periodes (militaire dienst, ziekte en invaliditeit) worden gratis gelijkgesteld. Andere periodes worden gelijkgesteld mits het betalen van een persoonlijke bijdrage.

De formule

Elk gewerkt jaar geeft recht op een stukje van het pensioen, berekend volgens de volgende formule:

jaren + kwartalen waarvoor de beroepsbezigheid als zelfstandige of helper bewezen is x begrensde beroepsinkomsten

x herwaarderingscoëfficiënt

45 (44 of 43 – zie verder)

Uw pensioenbedrag is dus afhankelijk van uw beroepsloopbaan, uw inkomsten en uw gezinstoestand.

Uw beroepsloopbaan

Een volledige loopbaan ( noemer van de breuk) beslaat 45 jaar voor een man en 43 jaar voor een vrouw. Vanaf 1 januari 2006 bedraagt een volledige loopbaan voor een vrouw 44 jaar, vanaf 1 januari 2009 wordt dat 45 jaar.

De teller is gelijk aan het aantal jaren en kwartalen dat u hebt gewerkt.

VOORBEELD: u hebt gewerkt van 1 april 1960 tot 31 december 1990. De teller van de breuk bedraagt dan 30,75 (30 jaren, 3 kwartalen).

Verhoging van de teller. De teller van de breuk kan verhoogd worden als:

n u een rustpensioen geniet uitsluitend volgens de regeling der zelfstandigen

n dit rustpensioen ingaat tussen 1 juli 1997 en 1 december 2009

n de teller van de breuk groter is dan 14,75 en kleiner dan 30.

Zijn deze voorwaarden voldaan, dan wordt de teller van de breuk van uw rustpensioen verhoogd met:

n 8 kwartalen als uw rustpensioen ingaat tussen 1 januari 2003 en 1 december 2005

n 11 kwartalen (2,75 jaar) als uw rustpensioen ingaat tussen 1 januari 2006 en 1 december 2008

n 13 kwartalen (3,25 j.) als uw pensioen start tussen 1 januari en 1 december 2009.

LET OP! De teller van de breuk mag niet groter worden dan 2/3de van de noemer.

Uw beroepsinkomsten

Voor de jaren vóór 1984 en voor gelijkgestelde periodes telt een fictief inkomen. Vanaf 1984 rekent het RSVZ met het opgewaardeerde inkomen dat gediend heeft voor de berekening van uw sociale bijdragen. Inkomsten boven een zeker plafond tellen niet mee (tabel).

Minimum per loopbaanjaar. Voor 2005 is dit euro 9.349,59.

Aanpassing. n voor de jaren tussen 1984 en 1996 wordt het inkomen vermenigvuldigd met een breuk die, op 1 januari van dat jaar, de verhouding uitdrukt tussen het percentage van de bijdrage bestemd voor pensioenen in het stelsel van de zelfstandigen en de som van de bijdragen (werknemers en werkgevers) voor pensioen in het stelsel van de loontrekkenden. (zie tabel hieronder)

n van 1997 tot 2002 wordt deze breuk vervangen door 2 coëfficiënten: 0,567851 voor de inkomsten tot euro 35.341,68 en 0,463605 voor de inkomsten boven euro 35.341,68

n vanaf 2003 wordt dat 0,663250 voor de inkomsten tot euro 31.820,77 en 0,541491 voor de inkomsten boven euro 31.820,77

Herwaardering. De forfaitaire, werkelijke of fictieve inkomsten moeten nog aangepast worden aan de index van de consumptieprijzen op de datum waarop het pensioen begint te lopen (tabel onderaan deze pagina)

Uw gezinstoestand

U kunt een rustpensioen als gezin krijgen als u gehuwd bent en uw echtgeno(o)t(e) geen eigen pensioen heeft, geen uitkeringen krijgt en geen beroepsbezigheid uitoefent die niet toegelaten is.

Minimumpensioen

Uw minimumpensioen bedraagt euro 8.537,09 voor een alleenstaande en euro 11.306,45 voor een gezin (bedragen geldig op 1 december 2005). Hebt u geen volledige loopbaan (maar wel minstens 2/3de)dan krijgt u een bedrag in verhouding.

Pensioensupplement

Een supplement wordt toegekend als:

n uw rustpensioen ingaat tussen 1 juli 1997 en 1 december 2008

n u een kind opgevoed hebt waarvoor u kinderbijslag ontvangen hebt

n uw loopbaanbreuk als zelfstandige ten minste 2/3de van een volledige loopbaan bedraagt

n u vanaf 1 januari effectief en zonder onderbreking uw rustpensioen ontvangen hebt en dat pensioen effectief uitbetaald is in juli.