10x hoe hou je kleinkinderen van het scherm weg

Als we Pixie (10) en Miel (8) in hun huis opvangen, storten ze zich meteen op hun tablet (Miel) en smartphone (Pixie). Miel speelt vooral spelletjes (veel Fifa). Pixie is dol op videoclips, zingt in onherkenbaar Engels mee met Ariana Grande en lijkt eindeloos te kunnen chatten met haar bff. Beiden zweren ook samen om een serie op Netflix te bekijken. Nemen we hen mee naar ons huis, dan vinden ze in een wip op onze tv de weg naar YouTube en TikTok. Toegegeven, de meeste deskundigen vinden dat we niet moeten panikeren wanneer kinderen online bezig zijn. Internet kan zelfs, wanneer goed gebruikt, een belangrijke ondersteuning in de opvoeding vormen. Maar drie uur aan een stuk of langer? Hun ouders zijn er nog niet uit of ze al dan niet een beperking van de schermduur willen invoeren. Gelukkig heeft Miel twee keer per week voetbaltraining. En soms hebben ze zelfs huiswerk, maar dat vraagt zelden langer dan twintig minuten. Dus proberen we bij de meeste opvangbeurten zelf één eenvoudige doe-activiteit voor te stellen om hen van hun beeldscherm weg te lokken, al was het maar voor een half uur. Ook al zijn ze geen kleuters meer, een mooie speeltuin blijft een lokker. Koude is geen probleem, zolang het maar droog blijft. Eén verreiste: het moet een grote speeltuin met veel afwisseling zijn. Daarom kiezen we geregeld voor een provinciaal domein, omdat daar ook een dierenpark is. We nemen vaak hun rolschaatsen mee, want daar hebben ze ruimte zat om veilig te rijden. Commentaar van Pixie: "Cool, zeker wanneer we nadien een ijsje krijgen". Commentaar van Miel: "Leuk, omdat ik altijd eerst boven ben op het spinnenweb". Voorlezen kan nog, maar dan moet het echt een spannend verhaal zijn en liefst al donker buiten. Helaas blijft de aandachtsboog maar een goed kwartier gespannen. Het leukst vinden ze podcasts op Spotify omdat er veel geluidsanimatie is toegevoegd. Ideaal zijn afleveringen van 15 tot 20 minuten. Toegegeven, we gebruiken dan wel een scherm, zij het passief. Commentaar van Pixie: "Ja! Zeker de podcasts van Brugklas". Commentaar van Miel: "Soms leuk, soms stom". Onze gemeente beschikt over een mooie bibliotheek met een leeshoek voor kinderen en tig jeugdboeken en strips. Ter plaatse laat ik hen eerst het aanbod zien, waarna ik zelf ga lezen in een volwassenstrip. Voor de schijn kiezen mijn lieverds een boek uit, maar verder blijven ze me alleen maar aankijken met een blik van 'wanneer zijn we hier eindelijk weg?'. Commentaar van Miel: "Lezen is saai". Commentaar van Pixie: "Kindermishandeling! Ik lees al op school, dat is genoeg". Meestal oké. Bij mooi weer zoeken naar kikkers in een beekje. Wandelen in een stuk privébos. Een kijkje nemen in een leeg huis in aanbouw (voorzichtig, uiteraard). Onder een prikkeldraad kruipen op een weide met koeien. Mee opstappen in een klimaatbetoging. Enthousiast zijn ze vooral als ze iets enkel met hun tweetjes mogen doen. Zoals op rolschaatsen naar een vlakbijgelegen speelpleintje rijden. Of boodschappen doen in de lokale supermarkt. Dat laatste mogen ze namelijk thuis niet. Vanzelfsprekend houden we stiekem een oogje in het zeil. Commentaar van Pixie: "Enge dingen doe ik liever niet". Commentaar van Miel: "Het leukste is om in de supermarkt te zoeken naar zaken die we eerst niet vinden". Ja, maar zeker niet om het even welk spel. Cluedo, Wat ben ik?, Levensweg, het kaartspel Pesten en soms ook Vier-op-een-rij zijn oké. Rummikub, Kippen en Uno niet. Het voordeel is dat je snel een half uur bezig bent. Monopoly duurt dan weer te lang. En soms loopt een van de twee gewoon weg tijdens het spel. Commentaar van Miel: "Toch doe ik spelletjes op mijn tablet liever". Altijd bingo! Zeker als ze zelf het deeg of het beslag mogen maken volgens hun eigen recept (liefst met vanille-sojamelk). En ook nog eerst alleen de nodige boodschappen mogen doen (zie tip 4). Altijd een geslaagde activiteit omdat ze relatief veel tijd én zelfs creativiteit (het versieren van de cupcakes) vraagt. Commentaar van Pixie: "Het versieren van cupcakes is heel cool". Commentaar van Miel: "Vooral leuk omdat we er daarna van kunnen eten". Plusminus oké. Een groot kwartier kunnen we hun aandacht vasthouden, net zo lang tot we de rand van de puzzel hebben gelegd. Eén voordeel: de puzzel blijft liggen en de volgende dag kunnen we verder zoeken. Commentaar van Miel: "Leuk als er héél veel stukjes zijn". Ideaal bij slecht weer. Goed voor onze eigen conditie. En te verzoenen met schermgebruik! Miel en ik kunnen gemakkelijk een groot half uur bezig zijn met darts. Pixie is dan weer gek op solodansen. Voor de muziek kan ze haar smartphone gebruiken en wij spelen dan het enthousiaste publiek. Nog leuker is het om te bowlen op een game van Nintendo Switch. Heel je lichaam beweegt mee en je bent al snel een half uur bezig. Commentaar van Pixie: "Dansen wel, bowlen niet". Commentaar van Miel: "Bowlen en darten zijn nooit saai". Uiteraard moeten we rekening houden met verschillende interesses. Pixie kan intens geconcentreerd aan een tekening of een collage werken (ze gaat dan ook een keer per week naar de tekenacademie). Miel is dan weer voetbalgek. Eén woord volstaat om hem naar buiten te krijgen voor een partijtje. Helaas ben ik na een kwartier al bekaf en moet ik hopen op tip 10... Commentaar van Pixie: "Je mag niet zeggen wat ik moet tekenen". Commentaar van Miel: "Alleen voetballen is niet leuk". Dé noodoplossing, zeker op woensdagnamiddag. Alleen moeten we erop letten dat ze dan niet samen met hun vriend(innet)je of met de kinderen van de buren aan een scherm gekluisterd blijven. Gelukkig zijn deze vriendjes meestal voor een van de eerder genoemde activiteiten te vinden. En met hen erbij vallen die vaak langer uit. Commentaar van Pixie: "Spijtig dat jullie zo ver wonen van mijn beste vriendin". Commentaar van Miel: "Voetballen!"