10 vragen over het Globaal Medisch Dossier

Het aantal mensen dat een Globaal Medisch Dossier (GMD) opent bij de huisarts, groeit jaar na jaar aan. Maar welke voordelen biedt een GMD? En wat is de meerwaarde van nieuwkomer GMD-plus, die volop inzet op preventie?

1 Wat is een GMD?

Dokter Rik Baeten, huisartsenvereniging Domus Medica: Het Globaal Medisch Dossier bundelt al uw medische gegevens. Zowel de onderzoeken van de huisarts als die van specialisten, ziekenhuizen en andere zorgverleners als kinesitherapeuten.

Door een GMD te openen, sluit u als patiënt een contract af met uw huisarts, waarbij u hem expliciet de opdracht geeft om uw medische gegevens te verzamelen, bij te houden en te verwerken. Dit moet helpen om een beter en vollediger zicht te krijgen op uw gezondheidstoestand, zodat uw huisarts u perfect kan opvolgen.

Het GMD geeft uw huisarts ook het recht om uw medische gegevens op te vragen bij collega-artsen en zorginstellingen (vaccinatiegegevens, bloedanalyses, enz) zonder dat hij hiervoor telkens om uw toestemming moet vragen. Met het GMD wil men patiënten ook ontmoedigen om aan dure medische shopping te doen door continu van arts te wisselen en dubbele of zinloze onderzoeken te laten uitvoeren.

2 Kan ik zelf aan mijn arts

vragen om een GMD

op te starten?

Dr. R.B.: Zeker. Iedereen die een ziekteverzekering heeft, kan zijn huisarts vragen om een GMD op te starten. Normaal wordt dit nooit geweigerd. Al kan dit in bepaalde regio’s waar een huisartsentekort is al eens problemen opleveren. Daar weigeren huisartsen soms om nog nieuwe patiënten bij te nemen en moet u voor uw GMD dan op zoek naar een huisarts die verder weg praktijk voert.

3 Wat wordt bedoeld met

een GMD-plus?

Dr. R.B.: Het GMD-plus is een soort vervolg op het GMD. Het werd twee jaar terug in het leven geroepen, in de slipstream van het kankerpreventieplan van de overheid. Minister Onkelinx lanceerde toen de idee om een preventief kankerconsult op te zetten. Artsenverenigingen hebben daarop unaniem gereageerd dat preventie niet op die manier werkt en niet kan worden beperkt tot een momentopname van kankerscreening maar een veel bredere aanpak vergt.

Domus Medica sleutelde al een poos aan een wetenschappelijk onderbouwd individueel preventieplan per patiënt. Na heel wat overlegrondes is daaruit de preventiechecklist geboren van het GMD-plus, specifiek bedoeld voor patiënten tussen 45 en 75 jaar. Behoort u tot die leeftijdsgroep, dan kunt u uw huisarts naar dit preventieconsult vragen. Of uw huisarts kan voorstellen om een afspraak hierover te maken.

De preventiechecklist bevat zowel vragen die voor iedereen relevant zijn als meer specifieke preventievragen. Een deel van de vragen peilt naar uw levensstijl – uw rookgedrag, dagelijkse consumptie van fruit en groente, de lichaamsbeweging die u per dag doet en het gebruik van alcohol. Verder zijn er vragen om uw cardiovasculaire risico in kaart te brengen. Ook het risico op diabetes en obesitas komen aan bod. Andere aandachtspunten zijn uw vaccinatiestatus – inenting tegen tetanus, pneumokokken, griep – en kankerpreventie, met vragen over darmkanker, over borst-, eierstok- en baarmoederhalskanker. Afhankelijk van uw individuele situatie zal uw huisarts voorstellen om een aantal metingen uit te voeren: een glycemiemeting (bloedsuiker), een cholesterol- en lipidenbepaling, proteinuriebepaling (diabetes).

Met het GMD-plus beschikt uw huisarts dus over een handig instrument om uw risico op diabetes, hart- en vaatziekten, kanker enz. in te schatten. Maar het preventieconsult wil mensen zeker niet bang maken of ziekten aanpraten. De medische gegevens worden in een juist perspectief geplaatst. Niet alles is even zorgwekkend. Met een gemiste tetanusvaccinatie loopt u minder risico dan wanneer u al getroffen bent door een hartaandoening.

Uw arts kan aan de checklist een preventievoorstel koppelen dat u op het lijf geschreven is. Zo’n voorstel is voor alle duidelijkheid geen verplichting. Uw arts zal samen met u overleggen wat praktisch haalbaar is. Preventieve maatregelen van bovenaf opleggen, werkt immers niet.

4 Ik ben niet ziek. Is een

GMD-plus dan wel zinvol?

Dr. R.B.: Een preventieconsult één keer per jaar bij uw huisarts is zeker zinvol, temeer omdat het GMD-plus is afgestemd op uw individuele behoeften. Het vergt natuurlijk een ommekeer in onze manier van denken over gezondheid. We zijn gewend om pas naar de dokter te stappen als we ziek zijn of klachten hebben. Een GMD-plus raadpleging vereist een doktersbezoek zonder ziektesymptomen maar maakt het mogelijk om uw risico op hart- en vaatziekten of diabetes te bepalen en aandoeningen vroegtijdig te detecteren, waardoor de kans op herstel veel groter is. Maar die preventiementaliteit moet nog groeien, zowel bij het brede publiek als bij de artsen.

5 Peilt het GMD-plus ook

naar geestelijke problemen?

Dr. R.B.: Er zitten inderdaad twee vragen in de checklist die verwijzen naar signalen van depressie. Maar de huisarts zal niet aan iedereen vragen of hij de voorbije twee weken vaak werd gehinderd door depressieve gevoelens of hopeloosheid. Dat is ook niet nodig. Deze vragen zijn bestemd voor mensen die kwetsbaar zijn op dit vlak. Doordat uw huisarts uw voorgeschiedenis kent, weet hij of u hiervoor in aanmerking komt.

6 Hoeveel kost een GMD

en een GMD-plus?

Dr. R.B.: Eén keer per jaar betaalt u als patiënt een bedrag voor het openen en beheren van uw GMD, maar eigenlijk kost u dit niets. Het bedrag – € 29,75 in 2013 – wordt immers door uw ziekenfonds integraal terugbetaald of kan rechtstreeks via de zogeheten derdebetalersregeling worden verrekend. Bent u tussen 45 en 75 jaar en hebt u al een GMD, dan is ook het GMD-plus gratis. Ook dat bedrag – momenteel € 10,14 – wordt helemaal vergoed. Bent u ouder of jonger, dan betaalt u wel remgeld.

7 Hoe lang blijft een GMD

en een GMD-plus geldig?

Dr. R.B.: De verlenging van een GMD kan op twee manieren gebeuren. Ofwel wordt het stilzwijgend verlengd, vaak via de derdebetalersregeling. Ofwel wordt het expliciet voortgezet. In dat geval zal uw arts na een jaar vragen om uw GMD en/of GMD-plus te verlengen. Ook u kunt uw arts om een verlenging vragen.

8 Welke voordelen leveren

beide dossiers nog op?

Dr. R.B.: Door een GMD af te sluiten, worden al uw raadplegingen bij de huisarts een stuk voordeliger: u geniet 30 % korting op het remgeld. Voor chronisch zieken en 75-plussers geldt die korting ook op het remgeld van een huisbezoek.

Het surplus dat u betaalt voor een avondraadpleging (tussen 18 en 21 uur) bij uw huisarts, krijgt u door het GMD volledig vergoed.

Als uw huisarts u doorstuurt naar een specialist, kunt u bij bepaalde specialisten rekenen op een verlaagd tarief voor de consultatie.

Door al uw medische gegevens samen te brengen en te analyseren, zal uw huisarts veel beter kunnen inspelen op uw gezondheidsproblemen en behoeften.

Bent u zelf bepaalde medische gegevens kwijt – een RX, uw vaccinatiestatus, onderzoeksresultaten – dan kunt u uw huisarts vragen die data weer op te sporen.

En minder bekend maar niet te onderschatten is het psychologische effect van een GMD. Uw huisarts zal zich verantwoordelijker voelen als u een GMD bij hem afsluit. U spreekt hiermee immers uitdrukkelijk uw vertrouwen in uw arts uit. Voor artsen is dat een belangrijk signaal om extra te investeren in preventie.

9 Ben ik niet goedkoper af

als ik rechtstreeks naar

een specialist stap?

Dr. R.B.: Die paradox bestaat inderdaad. Het klopt dat u aan het einde van de rit een hogere rekening hebt wanneer u via de huisarts gaat en vervolgens ook een raadpleging (tegen verlaagd tarief) bij een specialist moet betalen. Toch blijft het globaal genomen voordeliger om altijd eerst langs uw huisarts te passeren. Want het is lang niet altijd nodig om te worden doorverwezen. Vaak kan uw huisarts al onderzoeken doen of een behandeling opstarten. Is een verwijzing toch nodig, dan is de kans groter dat u bij de juiste specialist terechtkomt. Door uw huisarts in te schakelen, worden ook dubbele onderzoeken vermeden.

10 Wat als ik van huisarts

verander?

Dr. R.B.: Tijdens het weekend of wanneer uw eigen huisarts met vakantie is een andere huisarts raadplegen is geen probleem: uw GMD-voordelen lopen dan gewoon door. Opent u een GMD bij een arts uit een groepspraktijk, dan is uw dossier automatisch voor alle artsen uit die praktijk toegankelijk.

Bent u niet tevreden over uw huisarts of verhuist u, dan staat het u vrij om van huisarts te veranderen. Uw nieuwe huisarts zal uw GMD overnemen van zijn voorganger zodra het lopende jaar om is. Een GMD overdragen in het midden van een lopend jaar is administratief te omslachtig. Uw voordelen lopen wel gewoon door en zodra het tijd is om uw GMD te verlengen, neemt uw nieuwe huisarts uw dossier over.

Kari Van Hoorick