Zie ik mijn kleinkinderen liever dan vroeger mijn kinderen?
Ik hoop dat mijn kinderen dit artikel niet lezen. Want dan komen ze te weten dat ik, naar mijn gevoel, hun kinderen liever zie dan ik hen ooit zag. Maar de psycholoog zegt: fout, je moet het hen juist wel laten lezen!
Ook al zijn mijn vier kleinkinderen nog vrij jong (negen, zeven, drie en anderhalf jaar), toch weet ik zeker dat ik hen nu al vaker heb geknuffeld dan ik ooit met mijn dochter en zoon heb gedaan. En als iemand mijn kleinkinderen echt kwaad zou doen, dan zou ik de dader zonder scrupules te lijf gaan en daarvoor met plezier de gevangenis in gaan.
Ja, ik heb steeds meer het gevoel dat ik mijn kleinkinderen veel meer liefde geef dan ik destijds mijn kinderen gaf. En dat wringt. Welke kansen heb ik als vader laten liggen? Probeer ik dat nu met de kleinkinderen goed te maken? En speel ik niet te veel de vader in plaats van de grootvader?
Als ik het met psycholoog Herman Dierickx over deze gevoelens heb, reageert hij verrassend. “Prima! Gevoelens kunnen nooit verkeerd zijn”, meent hij. “Ze kunnen onaangenaam zijn, maar ook tot mooie dingen leiden. Je hebt alvast de eerste stap gezet: je erkent bij jezelf dat het wringt, je komt er voor uit. En je moet jezelf die wroeging of dat schuldgevoel gunnen.”
Je bent nu een sidekick
Wat ik voel is volgens de psycholoog ook normaal. “Je bent als vader inderdaad tekortgeschoten, maar hoe kon het anders? Ouders zullen altijd fouten maken en falen, dat kan ook moeilijk anders. Je was indertijd de primaire opvoeder van je kinderen, maar je moest ook werken, het gezin mee onderhouden, misschien bijverdienen om je woning af te betalen. Het is normaal dat je toen minder hebt geknuffeld. Vandaag is je situatie anders. Je bent niet de eerste opvoeder van je kleinkinderen, je bent een sidekick. En die mag zich veel meer permitteren. Geniet dus van je kleinkinderen, verwen ze rot en heb daar geen schuldgevoelens over!”
Maar is die gulle extra liefde niet een soort van compensatie voor het tekortschieten als vader? Herman Dierickx: “Et alors? Wat is er mis met veel liefde geven? Het spreekt voor zich dat je er moet op letten dat je niet de rol van de vader overneemt. Maar er zijn ook massa’s ouders die hun kinderen extra liefde willen geven omdat ze thuis van hun eigen vader en moeder weinig genegenheid hebben gekregen.”
Vertel het ze... ongewoon!
Om met mijn wroeging in het reine te komen, heeft de psycholoog maar één advies: vertel het je kinderen! Herman Dierickx: “Maar doe het dan wel op een wat speciale manier. Ga zonder je vrouw met elk van je kinderen apart uit eten of wandelen en zeg hen: ‘ik wil iets met je bespreken. Als ik zie hoe ik nu met je kinderen omga, dan voel ik me soms schuldig over hoe ik als vader was. Ik had toen te veel andere prioriteiten en dat vreet aan me.’ Alleen al het feit dat je er eerlijk voor uitkomt, is een liefdesgift aan je kinderen. Het bewijst dat je die gevoelens erkent en dat ze je niet onverschillig laten.”
Maar stel dat ze antwoorden: ‘ja, pa, je hebt ons indertijd niet zo graag gezien’? Volgens de psycholoog is hun mogelijke reactie eigenlijk bijzaak. “Het kan zijn dat je zoon of dochter je gaat kwetsen en je allerlei nooit uitgesproken verwijten naar je hoofd zal slingeren, maar tegelijk geef je hen hiermee de kans hun hart te luchten. Dat is altijd beter dan een afstandelijke of oppervlakkige reactie. Misschien zitten ze al lang met opgekropte gevoelens tegenover jou en kunnen ze die nu eindelijk eens uitspreken. Dat kan jullie relatie alleen maar verbeteren. Door je te kwetsen tonen ze vreemd genoeg ook hun liefde voor jou. En wellicht valt hun reactie wel mee. Het feit dat ze geregeld hun kinderen aan jou toevertrouwen, betekent toch dat ze je niet als een onmens zien. Misschien gaan ze in hun verdere leven nog dingen doen die je verschrikkelijk vindt. Omdat jij nu zo eerlijk tegen hen bent geweest, zal het voor hen op dat moment ook gemakkelijker zijn om er met jou over te praten”.
Een nieuw bindmiddel
Wanneer ik over mijn schuldgevoel met mijn dochter en zoon praat, is de kans bovendien groot dat ze hun eigen situatie gaan herkennen, meent de psycholoog nog. “Ze hebben nu zelf kinderen en gaan min of meer door dezelfde levensfase als jij toen. Ook zij hebben het druk met van alles en vinden wellicht dat ze te weinig tijd met hun kinderen kunnen doorbrengen. Ze zullen zich dus beter in jouw situatie van toen kunnen verplaatsen. Het is trouwens een bekend feit dat de band tussen ouders en volwassen kinderen hernieuwd wordt, eens er kleinkinderen zijn. Door op de kleinkinderen te passen is er meer fysiek contact en jonge vaders en moeders maken in wezen hetzelfde mee als jij vroeger. Dat biedt een prima kans om oude conflicten te relativeren en bij te leggen.” De enige vraag waarmee ik nu nog zit is: in welk restaurant ga ik ze elk apart uitnodigen?