Waarom niet naar het werk fietsen?

Ja, de files worden nog steeds langer. En nee, behalve in het Brussels gewest, blijft het aandeel werknemers dat zich met de wagen richting werk begeeft quasi gelijk. Toch is de stijging van het aantal fietspendelaars de meest opvallende trend in de jaarlijkse mobiliteitsbarometer 2017 van HR-dienstverlener Acerta. In Vlaanderen, met de provincie Antwerpen ruim op kop, springt gemiddeld één op de vijf pendelaars elke ochtend en avond op zijn stalen ros en 11% van de Brusselaars trotseert de zeven heuvels van de hoofdstad op de trappers om op het werk te geraken. In Wallonië neemt bijna niemand de fiets van stal. Maar in een fi-legevoelige provincie als Waals-Brabant went men langzaam maar zeker toch ook aan fietsers in het straatbeeld: 3,6% neemt er de fiets naar het werk. In 2016 was dat nog 2,9%.Bij Bike to Work, een nationaal motivatieprogramma voor werkgevers en werknemers van de Fietsersbond en GRACQ, merkt men een duidelijke evolutie. "Toen we negen jaar geleden met het initiatief startten, was het trekken en sleuren om zelfs nog maar een afspraak te krijgen bij werkgevers om onze boodschap over te brengen. Nu kunnen we de vraag amper volgen", zegt coördinator Dieter Snauwaert. Het initiatief helpt werkgevers om een fietsactieplan op te stellen. "We merken dat de fietsvergoeding een grote trigger is om voor de fiets te opteren. Werkgevers kunnen ervoor kiezen om een kilometervergoeding van 0,23 euro/km te geven aan werknemers die met de fiets naar het werk komen. Maar steeds meer mensen halen ook het aspect gezondheid aan. Ze willen meer bewegen en fit blijven."Als je ervan uitgaat dat bijna 70% van de Belgische werknemers binnen een straal van 20 km van zijn woonplaats werkt, kunnen gerust nog meer pendelaars hun auto inruilen voor de fiets. Waarom doen ze dat niet? En zijn hun excuses valabel?Dieter Snauwaert: "Als we ervan uitgaan dat mensen het wel zien zitten om een half uurtje te fietsen naar het werk, dan kan je met een gewone fiets 7 km enkele rit afleggen. Met een elektrische fiets (tot 25 km/u) kan je op een half uur 15 km ver raken en met een speed pedelec (tot 45 km/u) haal je tot 25 km enkele rit. De elektrische fiets heeft er zeker voor gezorgd dat meer mensen met de fiets naar het werk gaan. Fietsen wordt haalbaar voor iedereen."Voor wie met een elektrische fiets rijdt, houdt dit argument geen steek: je beweegt, maar je rijdt je niet in het zweet. Fietsers met een klassieke tweewieler moeten volgens Dieter Snauwaert vooral wat geduld oefenen. "De eerste twee tot drie weken zal je misschien wat zweten. Je lichaam moet zich aanpassen aan die nieuwe manier van bewegen. Stilaan zal je je tempo vinden en je krachten leren doseren waardoor je minder gaat zweten." Je kan natuurlijk ook reservekledij meenemen voor op het werk. En met wat geluk installeert je werkgever een douche. Al vinden fietsende werknemers dat niet eens zo belangrijk, blijkt uit de ervaring van Bike to Work. "Fietspendelaars willen vooral een locker om hun helm en fietskledij in weg te hangen en een ruimte waar ze hun kledij kunnen laten drogen na een regenbui."Dat valt nogal mee, als we het fietsdagboek van weerman Frank Deboosere - die bijna dagelijks 25 km naar het werk fietst en terug - mogen geloven. Vorig jaar regende het 7,5% van zijn pendeltijd. Dat zijn net geen twee dagen per maand. Een grotere spelbreker is volgens de weerman de wind, maar die winddagen zijn op één hand te tellen.In 2017 waren er 41 dodelijke fietsongevallen. Bij ongevallen met personenwagens stierven 247 inzittenden. Fietsers maken wel 24% van het aantal ongevallen met gewonden uit. "De fietsinfrastructuur laat nog vaak te wensen over", geeft Stef Willems van Vias, het vroegere BIVV, toe. "Als fietser ga je best op zoek naar de veiligste route naar je werk. Kies voor wegen met afgescheiden fietspaden en voor kruispunten met verkeerslichten. Door een kleine omweg te maken, kan je gevaarlijke punten vermijden en je rit naar het werk aangenamer maken." De verkeersregels respecteren, ervoor zorgen dat je goed zichtbaar bent en je fiets technisch in orde houden zijn de beste garantie op veilig woon-werkverkeer."Een fietser moet zich niet opkleden als een kerstboom. Wij zijn geen voorstander van fluohesjes. Het is niet de bedoeling dat je als fietser alle moeite moet doen om op te vallen in het verkeer", aldus Dieter Snauwaert. "Je moet natuurlijk wel goed zichtbaar zijn. Daarom heeft je fiets reflecterende velgen en verlichting. En je kan er wel voor kiezen om modieuze maar kleurrijke kledij te dragen op de fiets in plaats van zwart."In ons land worden dagelijks 100 fietsen gestolen. Wie zijn fiets veilig kan stallen op het werk - en meestal is er wel ergens een gang of lokaaltje vrij - of in een bewaakte fietsparking aan het station, heeft een voetje voor. Moet je je fiets noodgedwongen op straat parkeren, doe dat dan op een droge plek en liefst uit het zicht. Veranker je fiets met het kader aan een vast object: een paal, een rek, ... "Ik raad mensen ook aan om een fietsdiefstalverzekering te nemen", zegt Dieter Snauwaert. "Natuurlijk is het niet leuk als je fiets weg is, maar je krijgt tenminste een financiële vergoeding." Dit jaar lanceert koepelorganisatie Traxio de Velo-Pass. Dit is een nationaal registratiesysteem met een centrale databank en een beveiligde QR-code op de fiets. Naast een handige tool om de herkomst en het onderhoudsschema van je fiets bij te houden, moet het ook diefstal tegengaan."Dat zijn valabele excuses, maar duiden vaak ook op een gebrek aan kennis", denkt Dieter Snauwaert. "Uiteraard kan je niet zo veel vervoeren met een fiets als met een auto. Maar in een (elektrische) bakfiets kan je heel wat kwijt. En boodschappen kan je tegenwoordig ook gemakkelijk aan huis laten leveren. Je kan ook samen met je kinderen naar school fietsen. En er bestaan verschillende tandemsystemen voor kinderen die (nog) niet zelfstandig kunnen fietsen in het verkeer."De UHasselt volgde in 2012 een week lang een groep mensen die een black carbon meettoestel (voor het meten van roet, zoals o.a. dieselroet) droegen bij hun verplaatsingen. Uit het onderzoek bleek dat de hoogste concentraties werden gemeten bij autobestuurders en passagiers van auto's en bussen. Bij verplaatsingen te voet of met de fiets lagen de concentraties ongeveer de helft lager. Veel hangt af van het traject dat je kiest, van je ademhalingsritme en de duur van de blootstelling. Een actieve fietser zal per minuut op eenzelfde traject twee keer zo veel vervuilde lucht inademen als een passieve automobilist. Fietsers kiezen dus best voor trajecten met zo weinig mogelijk druk verkeer. Anderzijds wijzen verschillende studies uit dat de gevolgen van het inademen van vervuilde lucht niet opwegen tegen de vele voordelen van meer lichaamsbeweging. En hoe meer mensen de fiets nemen, hoe minder de luchtvervuiling veroorzaakt door auto's, natuurlijk.